Թուրքիայի ընդդիմադիր կուսակցության ղեկավար Քեմալ Քըլըչդարօղլուի հեռանալուց հետո, որին ավելի ուժեղ առաջնորդ փոխարինեց, նախագահ Թայիփ Էրդողանի համար այդքան էլ հեշտ չի լինի հաղթել հաջորդ ընտրություններում, եթե նա մասնակցի դրանց։ Այս մասին ՌԻԱ Նովոստիին ասել է քաղաքագետ, ռուս-թուրքական հարաբերությունների փորձագետ Հաքան Աքսայը։
Թուրքիայի գլխավոր ընդդիմադիր Ժողովրդահանրապետական կուսակցությունը լույս կիրակի գիշերը փոխել է իր նախագահին, պաշտոնը զբաղեցրել է 49-ամյա Օզգյուր Օզելը, որին կուսակցության նախկին ղեկավար, 74-ամյա Քըլըչդարօղլուն պարտվել է կուսակցական համագումարում։ Քըլըչդարօղլուն կուսակցությունը ղեկավարել է 2010 թվականի մայիսից, այս տարվա մայիսին մասնակցել է նախագահական ընտրություններին, որի երկրորդ փուլում պարտվել է Էրդողանին։
«Հիմա ամեն ինչ փոխվել է… Կուսակցության համագումարը վատ ստացվեց ոչ միայն Քըլըչդարօղլուի, այլև Էրդողանի համար. նա Քըլըչդարօղլուին շատ հեշտությամբ հաղթեց ընտրություններում, բայց Քեմալը հիմա չկա, Էրդողանի համար արդեն դժվար կլինի հաղթելը»,- ասել է Աքսայը։
Թուրքիայի գլխավոր ընդդիմադիր կուսակցության ղեկավարության փոփոխությունը հասունացել է նրա գործունեության լճացման պատճառով, այժմ սկսվում է փաստացի երկու առաջնորդների կառավարման դարաշրջանը՝ արտաքին քաղաքականության աճող կարևորության պայմաններում, հայտարարել է Աքսայը։
«Ընդդիմության դրոշակակիր Հանրապետական ժողովրդական կուսակցությունում վաղուց լճացում է, որը նույնպես կապված է առաջնորդի հետ։ 13 տարվա ընթացքում նա շատ լավ բաներ արեց, բայց մի քանի ընտրություններում պարտվեց։ Նա շատ բան չէր անում, ամաչում էր հանրահավաքներից։ Նախորդ ընտրություններում նրա ռազմավարությունը չի արդարացել, ընդդիմությունը միշտ պարտվել է։ Մայիսին կայացած նախագահական ընտրություններում նա ինքը դարձավ թեկնածու, թեև բոլոր հարցումներում տեսանք, որ Ստամբուլի քաղաքապետ Էքրեմ Իմամօղլուն և Անկարայի քաղաքապետ Մանսուր Յավասն առջևում էին. նրանք հեշտությամբ կարող էին հաղթել Էրդողանին»,- ասել է փորձագետը։
Ըստ նրա, Քըլըչդարօղլուն նախագահական ընտրություններից հետո մի շարք «տարօրինակ» հայտարարություններ արեց, մասնավորապես՝ հրաժարվեց ընդունել պարտությունը, ինչը «սարսափելի» է ընդդիմության և նրա կողմնակիցների համար, դա անհրաժեշտ է առաջ գնալու համար։ «Սա միլիոնավոր մարդկանց տարավ ապատիայի. շատերը նախապես ասում էին, որ չեն գնա մարտի 31-ի ընտրություններին կուսակցության և ընդհանրապես ընդդիմության նման ղեկավարությամբ»,- նշել է Աքսայը։
Փորձագետի կարծիքով, Քըլըչդարօղլուն իր պարտությունը չէր սպասում, քանի որ համագումարում քվեարկել են իր նշանակած պատվիրակները։ «Բայց պատվիրակները նույնպես լսում են հասարակության մեջ հնչող ձայները, որ նման ղեկավարության հետ ոչինչ չի ստացվի, ուստի նրա պատվիրակներն էլ նրան տապալեցին», – նշել է Աքսայը:
«Օզելը սերտորեն համագործակցում է Իմամօղլուի հետ։ Այժմ փաստացի սկսվում է Օզել/Իմամօղլու շրջանը, Ստամբուլի քաղաքապետն ավելի վաղ հայտարարել էր Օզելին աջակցելու մասին։ Նրանք ակնկալում են, որ Իմամօղլուն մարտին կրկին կհաղթի ընտրություններում, իսկ հետո 2028 թվականին, անկասկած, կդառնա նախագահի թեկնածու,- ասել է Աքսայը։- Քըլըչդարօղլուի օրոք կուսակցությունն առանձնապես ներգրավված չէր արտաքին քաղաքականության մեջ, սակայն այժմ Օզել/Իմամօղլու թիմն ունի արտաքին քաղաքականության ուժեղ փորձագետներ։
Կարծում եմ, որ կսկսվի ավելի ակտիվ շրջան, և ընդդիմությունը կսկսի ամրապնդել իր դիրքերն այս հարցում»,- պարզաբանել է փորձագետը։
Արտաքին քաղաքականության վերաբերյալ Օզելի դիրքորոշումներն արդեն հակասում են Էրդողանի դիրքորոշմանը. օրինակ, կուսակցության համագումարում Օզելը պաղեստինյան ՀԱՄԱՍ շարժումն անվանել է ահաբեկչական՝ միաժամանակ դատապարտելով նաև Իսրայելի «պետական տեռորը»։ Մինչդեռ Էրդողանն ավելի վաղ հայտարարել էր Իսրայելին ռազմական հանցագործ հայտարարելու մտադրության մասին՝ նշելով, որ Իսրայելն է իրեն խմբավորման նման պահում, իսկ ՀԱՄԱՍ-ն ահաբեկիչ չէ։
Leave a Reply