«Ապրող հերոսներ» մատենաշարը շարունակում է ներկայացնել

Մովսես Տեր-Գալուստյանի անունն այսօր քչերին է ծանոթ: Մինչդեռ պատմությունը վկայում է, որ նա Մուսալեռան ինքնապաշտպանության զինվորական ղեկավարներից էր, հետագայում նաեւ՝ Լիբանանում Այնճար գյուղաքաղաքի հիմադիրը, որտեղ բնակվում էին մուսալեռցիներ:

Այնճարում այսօր Մովսես Տեր-Գալուստյանի անունով փողոց կա: Նրա ու Մուսալեռան ինքնապաշտպանության մասին է պատմում օրերս լույս տեսած պատմական գիտությունների դոկտոր Աշոտ Ներսիսյանի գիրքը: Այն “Ապրող հերոսներ” մատենաշարի հերթական հատորն է:

Մատենաշարը տարիների աշխատանք է, որը ներկայացնում է ստվերում մնացած այն գործիչներին, ում պայքարի ու նվիրումի արդյունքում ծնունդ առավ Հայաստանի առաջին Հանրապետությունը: Մատենաշարի առաջին գիրքը լույս է տեսել 2003-ին: Այն պատմում է Առաջին հանրապետության խորհրդարանի առաջին եւ անփոփոխ նախագահ Ավետիք Սահակյանի մասին: Այս եւ այլ գործիչների միջոցով պատմաբանը մանրամասն ներկայացնում է 19-րդ դարավերջի ու 20-րդ դարասկզբի հայ ազգային-ազատագրական շարժումների պատմությունը` փորձելով շատ դեպքերին ու դեմքերին արդիական հնչեղություն տալ:

Պատմական հիշարժան իրադարձությունները բացահայտվում են Կարո Սասունիի, Զորավար Սեպուհի, Ռուբեն Տեր-Մինասյանի միջոցով: Պատմաբանի ուսումնասիրության ճանապարհին լույս են սփռել հենց այս գործիչների անձնական արխիվները, ժամանակակիցների հուշագրություններն ու պարբերական մամուլի նյութերը:

Մատենաշարի հերթական հատորը օրեր առաջ է լույս տեսել: Հեղինակը հույս ունի, որ այն կբացահայտի Մովսես Տեր-Գալուստյան մարդուն, քաղաքական գործչին, անգամ` բանաստեղծին: Տեր-Գալուստյանը 20 տարեկանում Մուսալեռան ինքնապաշտպանության զինվորական ղեկավարներից էր, եղել է Սիրիայի, ապա Լիբանանի խորհրդարանների պատգամավորը, ՀՅԴ Բյուրոյի անդամ էր: Նրա անտիպ հուշերը, արժեքավոր նամակներն ու լուսանկարները հեղինակին է փոխանցել որդին` Վազգեն Տեր-Գալուստյանը, ով այժմ բնակվում է Կանադայում:

Ըստ Աշոտ Ներսիսյանի` գրքին արժեք են տալիս այս բացառիկ քարտեզները, որոնք տրամադրել է պրոֆեսոր Բաբկեն Հարությունյանը: Դրանք կազմվել են պատմական տեղեկությունների հիման վրա եւ ներկայացնում են Մուսալեռան ինքնապաշտպանությունը: Թեեւ գրքի շնորհանդեսը դեռեւս տեղի չի ունեցել, բայց Աշոտ Ներսիսյանն արդեն մտածում է մատենաշարի հաջորդ գրքի մասին: Ասում է` արժանի գործիչներ շատ ունենք:

http://www.yerkirmedia.am/wap.php?act=news&lan=hy&id=2824