Նոր ֆիլմ` ցեղասպանության մասին

Միքայել Ահարոնյան

Ֆիլմ, որ հիմնվում է ականատեսների պատմությունների եւ ցեղասպանության խնդրով զբաղվող հանրահայտ մասնագետների փաստերի վրա:

Արդեն մի քանի ամիս է, ինչ լուրեր են շրջանառվում, որ նկարահանվելու է նոր ֆիլմ 1915 թ. իրադարձությունների մասին: Փաստավավերագրական Ֆիլմը նկարահանվելու է ռուսաստանյան հեղինակավոր HTB հեռուստաընկերության փրայմ-թայմ տնօրենության եւ հայաստանյան ՕՐԴՖԻԼՄ կինոընկերության համատեղ ջանքերով:

Մինչ ֆիլմի գաղափարի մասին նշելը, հիշեցնենք, որ ամիսներ առաջ Երեւան էին եկել ռուսական հեղինակավոր HTB հեռուստաընկերության փորձառու մասնագետները` վարպետության եռօրյա դասընթացներ անցկացնելու: Նրանցից մեկն, օրինակ, հեռուստաընկերության փրայմ-թայմ հեռարձակման գլխավոր ռեժիսոր Ստանիսլավ Սիդորովը, անչափ տպավորվել էր Հայաստանով` հայոց պատմությամբ ու մշակույթով:

Բացի Էջմիածնից, Սեւանա լճից, Գառնիից ու Գեղարդից, նրանք հյուրընկալվեցին նաեւ Ցեղասպանության թանգարանում ու ծաղիկներ դրեցին Եղեռնի հուշահամալիրի անմար կրակի առջեւ` խոստանալով, որ նորից են մեր երկիր գալու: Առաջինը տված խոստմանը հավատարիմ էր Ստանիսլավ Սիդորովը:

ԱԶԳ-ի հարցին, թե` պրն. Սիդորով, ի՞նչը ձեզ երկրորդ անգամ Երեւան բերեց, ասում է. «Այս անգամ ես գալիս եմ Երեւան առանց հատուկ հրավերի (ծիծաղում է): Երբ ես ինքնաթիռում էի, հեռանում էի Հայաստանից, տպավորությունները շատ մեծ էին: Ազդեցիկ էր հատկապես Ցեղասպանության թանգարանում մեր անցկացրած ժամանակը: Ես հայոց պատմության այս սեւ էջի` ցեղասպանության մասին միայն մի քանի բան գիտեի: Որոշեցի Մոսկվա հասնելուն պես զբաղվել այդ գործով, եւ իմ լավ գործընկերոջ` ՕՐԴՖԻԼՄ ընկերության տնօրեն Հայկ Օրդյանի հետ երկար խոսակցություն ունեցա: Արդյունքում նորից եկա Հայաստան` էկրանավորելու թղթի վրա գրած գաղափարս` ֆիլմ հայկական գենոցիդի մասին»:

Ըստ ֆիլմի հեղինակների՝ այն տարբերվելու է բոլոր նմանօրինակ ֆիլմերից: Ասում են, որ անելու են ամեն հնարավորը, որ մարդկանց հիշողություններում ցեղասպանության մասին հենց այս ֆիլմը տպավորություն թողնի:

«Մենք ցանկանում ենք ցույց տալ մարդկանց, ովքեր տեսել են ցեղասպանություն: Այն պատրաստվում ենք հրամցնել ոչ միայն ռուսական HTB հեռուստաընկերության շրջանակում, այլ նաեւ ներկայացնել միջազգային հեղինակավոր կինոփառատոների: Հետաքրքրվեցինք ու իմացանք, որ Հայաստանում դեռ կան ցեղասպանությունը վերապրածներ: Հիմնականում ներկայացնելու ենք վավերագրական նյութեր: Ես եւ Հայկը վավերագրության կողմնակից ենք, սակայն ֆիլմում, բացի փաստավավերագրական նյութից, տեղ կգտնեն նաեւ խաղարկային տեսարաններ, որոնք առավել տպավորիչ կդարձնեն պատմվող նյութը»,-ասում է HTB հեռուստաընկերության Փրայմ-թայմ հեռարձակման գլխավոր ռեժիսոր Ստանիսլավ Սիդորովը:

Այն հարցին էլ, թե ֆիլմում միայն ցեղասպանության ականատեսնե՞ր են լինելու, Ստանիսլավ Սիդորովը պատասխանում է. «Ֆիլմում, իհարկե, հիմնականում պետք է ներկայանան ցեղասպանության ականատեսները` լի հույզերով ու զգացմունքներով, իրական պատմություններով ու փաստերով: Հայաստանյան նկարահանումներով չենք սահմանափակվելու: Բայց ֆիլմի նկարահանման աշխարհագրությունը տանում է Գերմանիա, Ֆրանսիա, Ռուսաստան ու, միանշանակ, Թուրքիա: Ներկայացնելու ենք նաեւ հարցազրույցներ` այս խնդրով զբաղվող միջազգային մասնագետների հետ»:

Ավելացնենք, որ ֆիլմի հեղինակներն արդեն մոնտաժել են ֆիլմի նախնական (թրեյլեր) տարբերակը: Այս տարբերակի կարգախոսը, որը հավակնում է դառնալ նաեւ ֆիլմի վերնագիրը, այսպես է ձեւակերպվում` «…Այս աչքերը ցեղասպանություն են տեսել»: Իսկ ընթացքում էկրանի վրա գրվում է, թե, օրինակ, քանի մարդ է ցեղասպանության զոհ գնացել, որ տարածքներում են իրականացվել զանգվածային ջարդերը եւ այլն:

Նշենք, որ Ստանիսլավ Սիդորովը գոհ է հայաստանյան նկարահանումներից, տպավորված ասում է. «Ես մտածում էի` ամեն ինչ այնքան էլ այնպես չի լինի: Բայց, այնուամենայնիվ, Հայաստանում ցեղասպանության ականատեսներից հանդիպեցինք շատերին, չնայած նկարահանեցինք չորսին: Նրանց պատմությունները շատ տպավորիչ էին: Իհարկե, հերոսները դժվարությամբ էին խոսում, պատմություններում հաճախ էին նույն միտքը կրկնում, բայց նյութն, ինքն իրենով, արդեն ստացված է: Մնում է միայն տեմպ ու ռիթմ տալ նկարահանումներին` ամբողջ աշխարհում»:

HTB հեռուստաընկերության Փրայմ-թայմ տնօրենության ստեղծագործական խումբն արդեն տեմպ ու ռիթմ է հաղորդում ֆիլմի նկարահանման աշխատանքներին: Այս ֆիլմի ստեղծագործական անձնակազմում ներգրավված է նաեւ «Համառուսաստանյան խաբեության պատմություն» թոք-շոուի ստեղծագործական խումբը՝ նախագծի հեղինակ եւ հայտնի մեկնաբան Ալեքսեյ Եգորովի ղեկավարությամբ:

Հիշեցնենք, որ ռուսաստանյան հեռուստաընկերություններում Հայոց ցեղասպանության մասին երբեւէ նման մեծածավալ փաստավավերագրական ֆիլմ չի նկարահանվել, սա առաջինն է եւ կարեւոր. այն հեռարձակվելու է հեղինակավոր HTB հեռուստաընկերության եթերով:

24-11-2011

«ԱԶԳ» ՕՐԱԹԵՐԹ #212