Վանեցի Արշիլ Գորկիի ողբերգական կենսագրությունը

“Արաս” հրատարակչությունը հրատարակել է Հայոց ցեղասպանության ժամանակ իր ընտանիքի հետ մեկտեղ Վանից Երևան, 1919 թ. էլ` Ամերիկա գաղթած հայտնի հայ նկարիչ Արշիլ Գորկիի կենսագրությունը, որի վերնագիրն է` “Արշիլ Գորկի. սև հրեշտակ”:

Հայ գրող և մարդու իրավունքների պաշտպան Նուրիցա Մաթոսյանի գրչին պատկանող սույն գրքում տեղ է հատկացված նաև Գորկիի կյանքի դրվագները պատկերող լուսանկարների և նրա վրձնին պատկանող ստեղծագործությունների համար: Մաթոսյանը գրքի` թուրքերեն հրատարակության առաջաբանում հայտնելով, որ Հրանտ Դինքը շատ էր ցանկանում, որ այս գիրքը տպագրվեր թուրքերենով, նշում է. “Աչքերս խոնավացան, երբ ընկերներիցս մեկն ընթերցում էր այդ թարգմանության առաջին մասի մի քանի նախադասությունները: Այդ տողերն ինձ տարան դեպի այն համատեղ անցյալը, երբ իմ հայ մեծ մայրս ու մեծ հայրս թուրքերեն էին խոսում: Հրա~նտ, այս գիրքը քե’զ եմ նվիրում…”:

Մաթոսյանը “Արշիլ Գորկի. սև հրեշտակ” վերնագրով գրքում ներկայացնում է 1915 թ. Ցեղասպանության հետքերն իր ողջ կյանքում կրած Գորկիի ապրած տառապանքները. երբ այրեց իր կտավները, երբ ենթարկվեց  քաղցկեղի լուրջ վիրահատության, երբ ավտովթարի պատճառով կոտրեց թևն ու վիզը, երբ լքվեց կնոջ կողմից և ծանր հոգեկան ապումներ ունեցավ դրա պատճառով, և երբ 1948 թ., տակավին 46 տարեկան, ինքնասպանություն գործեց:

Գորկիի ինքնասպանության մասին լուրի հարուցած ցնցումը խորը ստվեր գցեց հետպատերազմյան արվեստի աշխարհում: Նրա մտերիմ ընկերները հավատացին, որ նա պատվաբեր ուղի է ընտրել, որպեսզի պահպանեն հարգանքը նրա հանդեպ:

Արշիլ Գորկին, որի իրական անունը եղել է Մանուկ Ադոյան, ԱՄՆ գնալուց հետո ընտրել է Գորկի ազգանունը` գրող Մաքսիմ Գորկիի անունից: Ռուսերենում “գորկի” բառը նշանակում է “ցավ”: Հետզհետե երկրի ամենանշանավոր նկարիչներից մեկը դարձած Արշիլ Գորկին բազմաթիվ արվեստագետների կողմից ստացել էր “եվրոպացի սյուրռեալիստական նկարիչների և ամերիկացի վերացական էքսպրեսիոնիստների միջև կապ հաստատած նկարիչ” որակումը:

Ֆըրաթ լրատվական գործակալություն

http://firatnews.com/index.php?rupel=nuce&nuceID=52803