Կյանքը դառնացրին, ինչ է թե քրիստոնյա է*

Սահակ Գյուրյան
Անցյալ տարի Դիարբեքիրում կրոնի դասի ժամանակ իր ուսուցչից ծեծ կերած 13 տարեկան քրիստոնյա աշակերտ Հ.Բ.-ի` դպրոցը փոխելու դիմումը մերժվել է Թուրքիայի ազգային կրթության նախարարության կողմից: Հ.Բ-ի հայրը` Աբդուլհաքիմ Բ.-ն, հայտնեց, որ իրենք ճնշումների են ենթարկվում հավատքի պատճառով:
Անցյալ տարի Դիարբեքիրում իսլամ դավանելու վկայության բանաձևը չարտասանելու համար իր ուսուցչից ծեծ կերած 13 տարեկան քրիստոնյա աշակերտ Հ.Բ.-ի` դպրոցը փոխելու դիմումը մերժվել է Թուրքիայի ազգային կրթության նախարարության կողմից: Հ.Բ-ի հայրը` Աբդուլհաքիմ Բ.-ն, նշելով, թե իրենք թաղամասային մեծ ճնշումների են ենթարկվում` իրենց հավատքի պատճառով, պահանջեց վերջ տալ խտրականությանը:
Էջզաջըլար անվամբ նախակրթարանում կրոնական մշակույթի և բարոյագիտության դասի ժամանակ ուսուցիչ Ասըմ Դ.-ն ամբողջ դասարանից պահանջել է աղոթել, և Հ. Բ.-ն ծեծի է ենթարկվել` իսլամ դավանելու վկայության բանաձևը չարտասանելու համար: Այս դեպքի պատճառով աշակերտը ստիպված է եղել դպրոցը փոխել: Սակայն նոր դպրոցում ևս քրիստոնյա լինելու պատճառով արհամարհանքի է ենթարկվել ընկերների կողմից, որից հետո դպրոցը փոխելու խնդրանքով դիմել է Ազգային կրթության նախարարությանը, սակայն նրա դիմումը մերժվել է նախարարության կողմից:
«Ոչ ոք չհետաքրքրվեց»
Չորս տարի առաջ քրիստոնյա դարձած հայրը` Աբդուլհաքիմը, դժգոհ է պաշտոնյաների անտարբերությունից և խտրական վերաբերմունքից: Աբդուլհաքիմ Բ.-ն հայտնելով, թե ինքը լույս աշխարհ է եկել մի մուսուլմանի ընտանիքում և Իրանում աստվածաբանության բնագավառում կրթություն ստանալուց հետո արաբերեն ուսանել Սիրիայում, նշեց, որ հետագայում որպես դավանանք ընտրել է քրիստոնեությունը: «Ակօս» շաբաթաթերթին հարցազրույց տված Աբդուլհաքիմ Բ.-ն ասաց. «Երբ քրիստոնյա դարձա, ենթարկվեցի շրջապատիս հակազդեցությանը: Այդ բացասական վերաբերմունքներից մեկն էլ արտահայտվեց երեխայիս դպրոցում, որտեղ նրանից պահանջել էին արտասանել իսլամ դավանելու վկայության բանաձևը, և երբ երեխաս ծեծ էր կերել ուսուցչից` չենթարկվելու պատճառով: Մենք այդ դեպքի մասին տեղեկացանք շատ ուշ, այն ժամանակ, երբ երեխաս հիվանդացավ էպիլեպսիա հիվանդությամբ: Մենք խոսեցինք ուսուցչի հետ, սակայն նրա վերաբերմունքի մեջ որևէ փոփոխություն չարձանագրվեց: Զրուցեցինք նաև դպրոցի տնօրենի հետ, բայց նա անտաբերություն դրսևորեց»:
Աբդուլհաքիմը շեշտելով, թե ինքը կրոնի առումով ոչ մի ճնշման չի ենթարկել իր երեխային, և որ վերջինս կարող է ընտրել իր ուզած կրոնը, ու դրա համար ինքը երեխայի անձնագրի մեջ կրոն բաժինը լրացնել չէր տվել, նաև հայտնեց, որ ծեծի դեպքից հետո է անձնագրում որպես կրոն քրիստոնեությունը նշել տվել, որպեսզի նա ազատվի իսլամի դասերից: Չնայած դրան` դասերից չազատված երեխան արդեն մեկ ու կես տարի է, ինչ երեք դպրոց է փոխել: Աբդուլհաքիմ Բ.-ի խոսքերով` դպրոցում սկսված հրահրումները շարունակվում են նաև այն թաղամասում, որտեղ բնակվում է իրենց ընտանիքը. «Մարդիկ խմբերով ընկած են մեր հետևից: Խմբերով «գյավուր, «քրիստոնյա» են գոչում մեր հետևից: Մեր երեխաներին են հրահրում: 7 տարեկան երեխաս ինձ հարցնում է` «ինչո՞ւ ես գյավուր»:
Արգելք` նախարարության կողմից
Աբդուլհաքիմ Բ.-ն նշելով, թե նոր ուստարվա սկզբում մի դպրոց համաձայնվել է իրենց երեխային ազատել կրոնի դասերից, հայտնեց, որ այս անգամ էլ Ազգային կրթության նախարարությունն է արգելել փոխել դպրոցը: Նա ասաց. «Այդ դպրոցը մեր բնակված թաղամասում չէր: Մենք մի դիմում գրեցինք Ազգային կրթության նախարարության համապատասխան վարչությանը, թե թաղամասային ճնշումների ենք ենթարկվում, այստեղի դպրոցներում մեր երեխային ծեծում են, և թե ցանկանում ենք մեր երեխային գրանցել այդ դպրոցում: Սակայն մեզ մերժեցին` ասելով, թե «Դուք այդ դպրոցի գտնված թաղամասում չեք բնակվում: Դա անհար է»: Երեխաս այս ուստարում ուշացումով է հաճախել դասերին: Նրան գրանցեցինք այն դպրոցում, ուր չէինք ուզում ուղարկել. անհանգիստ ենք»:
Երեխայի հայրը` Աբդուլհաքիմը, հիշեցնելով վարչապետ Էրդողանի այն խոսքերը, թե «Եթե որևէ մեկն իր հավատքի պատճառով ճնշման է ենթարկվում, թող ինձ դիմի», շեշտում է, որ իրենք աջակցություն են ակնկալում և նշում. «Անցյալ տարի, երբ գրանցվեց ծեծի դեպքը, որոշ պաշտոնյաներ ինձ ասացին. «Միգուցե Եվրոպա գնաս»: Մի կողմ թողնենք պատահական մարդկանց. մեզ ճնշումների են ենթարկում Ազգային կրթության նախարարության իրավասուները»:

Սահակ Գյուրյան
sgureh@agos.com.tr
Ակօս
Թիվ`812

*Այս դեպքի պատմությանն «Ակունքն» անդրադարձել է դեռևս 2010 թ. ապրիլի 22-ին, տե’ս «Պնդում, ըստ որի` քրիստոնյա աշակերտին ծեծել են իսլամ դավանելու վկայության բանաձևը չարտասանելու համար» հրապարակումը: