Հայերը ԱՄՆ կոնգրեսում ցեղասպանության ոգեկոչման արարողություն են կազմակերպել

Ըստ Անադոլու գործակալության` ամերիկահայերը ԱՄՆ կոնգրեսում Ապրիլի 24-ի նախօրյակին ոգեկոչման արարողություն են կազմակերպել:

Սենատի շենքերից մեկում` Ռասելում, կայացած արարողությանը մասնակից կոնգրեսի մոտ 20 անդամներ իրենց ելույթներում ԱՄՆ նախագահ Բարաք Օբամայից ու թուրքական կառավարությունից պահանջել են, որպեսզի նրանք 1915 թ. դեպքերը ճանաչեն որպես ցեղասպանություն, և որ Հայոց ցեղասպանության օրինագիծն անցնի Կոնգրեսում:

Կոնգրեսի որոշ ներկայացուցիչներ խոսել են 1915 թ. դեպքերի կապակցությամբ Թուրքիայի` հայ ժողովրդից ներողություն խնդրելու անհրաժեշտության մասին և պնդել, թե քանի դեռ Թուրքիան 1915-ի իրադարձությունները չի ճանաչել որպես ցեղասպանություն, Թուրքիայի և Հայաստանի միջև հարաբերությունները նորմալացումն ուղղակի անհնար կլինի:

Իր հայանպաստ գործունեությամբ հայտնի կոնգրեսական Ադամ Շիֆը հայտնելով, թե ինքը ԱՄՆ նախագահ Օբամային է հղել ապրիլքսանչորսյան ելույթում 1915 թ. դեպքերը որպես ցեղասպանություն որակել պահանջող մի նամակ, այն ընթերցեց նաև արարողության մասնակիցների համար:

Շիֆը, նամակում հիշեցնելով, որ Օբաման նախագահ դառնալուց առաջ 1915 թ. դեպքերին տվել էր ցեղասպանություն բնորոշումը, նաև գրում էր. «Դժբախտաբար, անցյալ տարի, ինչպես նաև` 2009 թ. Դուք 1915 թ. իրադարձությունների առնչությամբ չօգտագործեցիք ցեղասպանություն բառը: Ամերիկյան վարչակազմի որոշ անդամներ, ցեղասպանության ճանաչումը ուշացնելով, թերևս կարծում են, թե ԱՄՆ-ը կկարողանա արագացնել Թուրքիայի և Հայաստանի միջև հավանական համաձայնության ձեռքբերումը: Հիմա խիստ ակնհայտ է, որ արձանագրությունների գործընթացը Անկարայի կողմից հաշվարկված մի գործողություն էր, որը նպատակ ուներ արգելք լինել Ամերիկայի վարչակազմի կողմից ցեղասպանություն բառի գործածմանը և ԱՄՆ-ի կոնգրեսում հայկական օրինագծի քննարկմանը: Քանի որ հիմա այդ փաստը հաստատվել է, կոչ եմ անում Ձեզ` վերադառնալ այն դիրքորոշմանը, որ ցուցաբերում էիք 2008 թ.»:
Ներկայացուցիչների պալատի նշանավոր դեմոկրատ անդամներից մեկը և նախկին կոնգրեսներից մեկում դեմոկրատների մեծամասնության առաջնորդը հանդիսացող Սթենի Հոյերը ևս նշեց, որ «այս երեկո իրենք ոգեկոչում են մարդկության պատմության ողբերգական ժամանակաշրջաններից մեկը»:

Հոյերը, ելույթում հատվածներ ընթերցելով ամերիկյան հյուպատոսի` 1915 թ. դեպքերի կապակցությամբ գրած դիվանագիտական գրություններից, շեշտեց, թե 1915 թ. իրադարձությունների ազդեցությունը դեռ իրեն զգացնել է տալիս, և ասաց. «Սա ոչ թե երեկվա, այլ այսօրվա խնդիր է: Ես մինչև վերջ շարունակելու եմ ջանքեր գործադրել, որպեսզի հայկական օրինագիծն ընդունվի կոնգրեսում»:

Ներկայացոցւիչների պալատի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի վաստակավոր անդամ, նախորդ կոնգրեսներից մեկի ժամանակ հանձնաժողովի նախագահը եղած դենոկրատական կուսակցության Կալիֆորնիայից ընտրված կոնգրեսական Հովարդ Բերմանը նույնպես խոստացավ, որ «ինքը ողջ ներուժով շարունակելու է աշխատել 1915 թ. դեպքերի վերաբերյալ հայերի պնդումները ԱՄՆ կոնգրեսում ճանաչել տալու ուղղությամբ», և արձանագրեց, թե «մինչ օրս այս նպատակին չհասնելու պատճառով առաջացած հիասթափությունը չի ազդել այս հարցում իր ցուցաբերած հաստատակամության վրա»:

Բերմանը, առաջ քաշելով այն տեսակետը, թե «որոշ երկրներ եթե անգամ տեղյակ էլ են ճշմարտության մասին, այնուամենայնիվ` Թուրքիայի ունեցած աշխարհաքաղաքական նշանակության պատճառով մերժում են այն բացահայտ ընդունել», նաև նշեց. «Ճշմարտությունն ընդունելը բանականության պահանջն է»: Բերմանը նաև ասաց. «Ես համոզված եմ, որ Թուրքիան մի օր ընդունելու է ճշմարտությունը, սակայն ներկայիս մերժումը ԱՄՆ վարչակազմին հիմք չի տալիս հարմարվել Թուրքիային»:

Ոգեկոչման արարողության ժամանակ ելույթ ունեցած հայանպաստ սենատոր Ռոբերտ Մենենդեզը ևս պնեց, որ ԱՄՆ Արտաքին գործերի նախարարության արխիվներում գոյություն ունեն բազմաթիվ փաստաթղթեր, որոնք բացահայտում են, որ 1915 թ. դեպքերը ցեղասպանություն են:

Մենենդեզը նաև ընդգծեց, որ ինքը շարունակելու է արգելափակել 1915 թ. դեպքերը որպես ցեղասպանություն չճանաչող թեկնածուներին դեսպանի պաշտոնում նշանակելը:

Արարողության ժամանակ ելույթով հանդես է եկել նաև Վաշինգտոնում Հայաստանի դեսպան Թաթուլ Մարգարյանը:

14.04.2011