ԱՐԾԿԵ-ԱԼՋԱՎԱԶ. գավառակ

ԱՐԾԿԵ-ԱԼՋԱՎԱԶ, Ադիլջևազ. գավառակ Արևմտյան Հայաստանի Վանի նահանգում, Վանա լճի հյուսիս-արևմտյան ափերին: XVI-XVII դարերում թուրք-պարսկական պատերազմներում Արծկե-Ալջավազը բազմիցս ավերվել և ամայացել է: 1555թ. Ամասիայի և 1639թ. Կասր-Է-Շիրինի պայմանագրեով անցել է Օսմանյան սուլթանությանը:

Վանի նահանգի կազմում եղել է գավառ (սանջակ), 1840-ական թվականների կեսից` գավառակ (կազա), կենտրոնը` Արծկե:

Արծկե-Ալջավազը XIXդ. վերջին ուներ մոտ 16 հազար հայ բնակչություն: Զբաղվում էին, հիմնականում, երկրագործությամբ և արհեստներով, լճափնյա որոշ գյուղերում (Արճրա, Բարկատ, Կարաքեշիշ, Կոճեր և այլն)՝ նաև ձկնորսությամբ:

1895-96թթ. Արծկե-Ալջավազի հայերը ենթարկվել են կոտորածի և կողոպուտի, մասամբ արտագաղթել են իրենց բնակավայրերից:

1915թ. Մեծ եղեռնի ժամանակ Արծկե-Ալջավազի մոտ 1200 տուն հայերի մի մասը կոտրովել է: Փրկվածներն ապաստանել են Արևելյան Հայաստան:

Հայկական համառոտ հանրագիտարան, Հատոր 1, Երևան, 1990: