Գոշավանք խաչքարը Բոյաջըքյոյ եկեղեցում

Բագրատ Էսթուկյան

Բոսֆորի երկու ափերին գտնվող հայկական համեստ եկեղեցիներն իրենց հիմնադրման տարիներին ծառայել են Ստամբուլի շրջակա գյուղերի բնակիչներին:

Այս գյուղերի միջև, դեռևս այն ժամանակ, երբ առափնյա ճանապարհով մեկը մյուսին կապված չէին, հաղորդակցությունն իրականացվում էր «Հայրիյե» ընկերության շոգենավերով:  Ժամանակի ընթացքում հայ բնակչության նվազմանը զուգընթաց եկեղեցիները ևս աչքից և սրտից հեռու մնացին: Սակայն նրանց մեջ եղել են ճակատագրի դեմ ըմբոստացողներ, ինչպես օրինակ Բոյաջըքյոյի Սուրբ Երից Մանկանց եկեղեցին: 2000-ականների սկզբին կատարված մեծ վերանորոգումից հետո այս պատմական եկեղեցին վերածվել է ճարտարապետական թանկարժեք գոհարի: Արտաքին ճակատը սվաղից մաքրվելուց հետո աղյուսապատ պատերով իր նախկին տեսքը ստացած եկեղեցու ստորին հարկում հիմնվել է բազմաթիվ նպատակների համար ծառայող սրահ: Վերանորոգումից հետո եկեղեցական համալիրը, որի շրջակայքի կարգավորումները շարունակվել են առանց ընդմիջումների, այգու պատերը պատվել են դեկորատիվ քարերով: Հիմա էլ ոգեշնչվելով Հայաստանի Գոշավանքի հայտնի խաչքարով` 5×2 մ չափսերով խաչքար են պատրաստում: Տրապիզոնցի քարտաշ վարպետ Յակուբ Ասանի փորագրած խաչքարը այս ամառ իր տեղն է գտնելու եկեղեցու բակում:   

Բոյաջըքյոյ եկեղեցու վաքըֆի նախագահ Նազարեթ Օզսահակյանի` տարիներ ի վեր մղված իրավական պայքարը որևէ արդյունք չտվեց. եկեղեցու հետևի փողոցում գտնվող աղբյուրի հայերեն արձանագրությունը դեռևս տեղում չէ: Եկեղեցու հիմնադիր Միսակ Ամիրայի թաղամասին նվիրած աղբյուրը ժամանակի ընթացքում ցամաքել է, իսկ հայերեն մարմարե արձանագրությունը` վնասվել: Վաքըֆի նախագահը հայտնելով, որ արձանագրությունը եկեղեցու բակ տեղափոխելու համար Սարըյերի շրջանային քաղաքապետարան, Ստամբուլ քաղաքի քաղաքապետարան, Հուշարձանների բարձրագույն խորհուրդ, ինչպես նաև` Վաքըֆների գլխավոր վարչություն  հղած դիմումները որևէ արդյունք չեն տվել, հույս հայտնեց, որ Վաքըֆների մասին նոր օրենքում կատարված փոփոխությունների արդյունքում դրական տեղաշարժ կարձանագրվի:

Որևէ անշարժ գույքի և վարձակալության շահույթներ չունեցող եկեղեցու վերանորոգման բոլոր  ծախսերը հոգում են բարեգործների նվիրատվություններով:

«Ագօս», թիվ 781