«Թուրք եմ, ճշմարիտ եմ»-ը շարունակվելու է

Թուրքիայի Պետական խորհուրդը (Danıştay) միաձայն մերժել է տարրական դպրոցներում արվող երդումը հանելու համար ներկայացված դիմումը: Դատարանն իր որոշման մեջ հղում է արել Սահմանադրության մեջ ամրագրված «Թուրքական պետությանը քաղաքացիական կապերով կապված յուրաքանչյուր ոք թուրք է» նախադասությանը:

Ցանկություն կար չեղյալ հայտարարելու Թուրքիայի Ազգային կրթության նախարարության Տարրական դպրոցների խորհուրդների ղեկավարության «Աշակերտական երդում» վերնագիրը կրող 12-րդ հոդվածը` առաջ քաշելով այն գաղափարը, թե «Սահմանադրությունը հակասում է միջազգային պայմանագրերին և մարդու իրավունքներին, վերացվել է ընտրության իրավունքը, չկա օրինական հենարան»: Գործը քննող Պետական խորհրդի 8-րդ գրասենյակը մերժել է երդումը հանելու խնդրանքը:

Գրասենյակի որոշման մեջ նշվել է, որ Սահմանադրության սկզբում և 1739 համարով օրենքում նշված նպատակների ուղղությամբ` թուրքական պետությանը և ժողովրդին հարատև կյանք ապահովող, նրանց ժամանակակից քաղաքակրթության գործակիցն ու առաջատարը դարձնող, հասարակության և անհատների բարօրությունը, խաղաղությունը և երջանկությունը ապահովող նոր սերնդի դաստիարակումը ազգային կրթական համակարգի հիմնական նպատակն է:

Որոշման մեջ, որում հիշեցվել է, որ Սահմանադրության 10-րդ հոդվածի համաձայն` բոլորը` անկախ լեզվից, ցեղից, սեռից, քաղաքական հայացքներից, փիլիսոփայական դավանանքից, կրոնից, հավատքից, հավասար են օրենքի առջև, մատնանշվել է նաև, որ ըստ Սահմանադրության 66-րդ հոդվածի` «Թուրքական պետությանը քաղաքացիական կապերով կապված յուրաքանչյուր ոք թուրք է»:

Որոշման մեջ ասվում է. «Մեր երկրի ապագան եղող սերունդներին մեր Սահմանադրության մեջ և 1739 համարով օրենքում ամրագրված նպատակներին համահունչ դաստիարակելու և նոր սերունդներին թուրքական պետության և ժողովրդի ներկայացուցիչը լինելու պատիվը զգացնել տալու և ուրախությունը պարգևելու նպատակով մեր Սահմանադրության մեջ ու օրենքներում տեղ գտած արտահայտությունների պատճառով դատական հայցի խնդիր դարձած աշակերտական երդման մեջ չկան Սահմանադրությանը և օրենքներին հակասող կետեր»:

Որոշման մեջ, որում հիշվել է հայցվորի հետևյալ արտահայտությունը` «Աշակերտական երդման մեջ մի ժողովուրդ է հիմք ընդունվում և պարտադրվում աշակերտներին», նաև արձանագրվել է.

«Թուրք բառը ոչ թե մի ցեղի, այլ Թուրքիայի Հանրապետության սահմաններում ապրող բոլոր քաղաքացիների` անկախ նրանց լեզվից, ազգությունից, մաշկի գույնից, սեռից, քաղաքական համոզմունքներից, փիլիսոփայական դավանանքից, կրոնից ու հավատքից, համատեղ ստեղծած և բոլորին ընդգրկող ազգի համընդհանուր անվանումն է, իսկ հակառակի մասին հայցվորի պնդումները համոզիչ չեն: Այսպես, օրինակ, մեր Սահմանադրության մեջ այդ հանգամանքի ընդգծման տեսանկյունից` նշվում է, որ թուրքական պետությանը քաղաքացիական կապերով կապված ամեն ոք թուրք է` առանց որևէ խտրականության»:

Որոշման մեջ հիշատակվել է նաև աշակերտական երդման տեքստը, որը տեղ է գտել նաև Ազգային կրթության նախարարության Տարրական դպրոցների խորհուրդների ղեկավարության 12-րդ հոդվածում.

«Թուրք եմ, ազնիվ եմ, աշխատասեր եմ:

Սկզբունքս` փոքրերիս պահապան լինելը, մեծերիս հաշվի առնելն է,

Հայրենիքս, ազգս անձիցս առավել սիրելը:

Բարձրագույն նպատակս բարձրանալ–առաջ գնալն է:

Հե~յ, մե~ծ Աթաթուրք,

Երդվում եմ անդադար քայլել քո բացած ճանապարհով`

Դեպի քո կողմից մատնացույց արված նպատակը:

Թող իմ գոյությունն ընծայվի թուրքի բարօրությանը:

Ի~նչ երջանիկ է նա, ով ասում է` թուրք եմ»:

Դեմիրթաշի դուստրը չի սովորելու

Խաղաղություն և ժողովրդավարություն կուսակցության առաջնորդ Սելահաթթին Դեմիրթաշը մի դիմում էր հղել Դիարբեքիր նահանգի Ազգային կրթության տնօրինությանը, որում հաղորդում էր, թե տարրական դպրոցի առաջին դասարանը հաճախող իր դուստրը` Դելալ Դեմիրթաշը, չի սովորելու աշակերտական երդումը:

Դեմիրթաշն իր դիմումի մեջ գրել էր. «Մենք չենք ընդունում, որ երդման անվան տակ ուսուցանվի ցեղապաշտ արտահայտություններ բովանդակող մի տեքստ»:

01.04.2011

http://www.ntvmsnbc.com/id/25198517/