ԱՂԻՈՎԻՏ, Աղոյ հովիտ, Աղվոյ հովիտ. գավառ Մեծ Հայքի Տուրուբերան նահանգում, Վանա լճի հյուսիսային ափին: Հավանաբար համապատասխանում է մ.թ.ա. IX դ. սեպագրերում հիշատակվող Ալնիունի գավառին:
Հնում եղել է Հայոց արքայատների կրտսեր անդամների բնակատեղ (մտել է Քաջբերունքի մեջ): Վաղ միջնադարում հիշատակվում է, որպես Գնունիների կալվածք: Խոշոր կենտրոնն էր Զարիշատ քաղաքը, որը 367թ. կամ 368թ. ավերել և բնակիչների զգալի մասին (բազմահազար հայեր և հրեաներ) բռնությամբ Պարսկաստան է գաղթեցրել Սասանյան Շապուհ II արքան:
Այնուհետև Զարիշատը վերածվել է գյուղաքաղաքի: Աղիովիտի հին բնակավայրերից էին Արճեշ քաղաքը, Կերմանից, Վարախանից, Ասպիսակ և Խառաբաստ գյուղերը: Վերջին երկու գյուղերը նշանավոր էին համանուն վանքերով (մենաստաններով):
Միջնադարյան հայ մշակույթի կենտրոնն էր Մեծոփավանքը:
Հայկական համառոտ հանրագիտարան, Հատոր 1, Երևան, 1990:
Leave a Reply