Ուդ նվագող հայ երաժիշտ Արա Դինքժիյանն ասում է. «Երաժշտությամբ զբաղվելիս կամ երաժշտություն գրելիս եթե ձեր ուղեղն եք օգտագործում, ձեր ստեղծագործությունը լավ չի ստացվում. պետք է ձեր ուղեղը փակեք և թույլ տաք, որ երաժշտությունն ինքը գա ձեզ մոտ: Դրա համար ինքս ինձ համարում եմ ոչ թե երգահան, այլ՝ երգի դետեկտոր»:
Արա Դինքժիյանի տիեզերական միակ մոտիվը լավ մարդ լինելու մտահոգությունն է:
Դիարբեքիրցի մի պապ, Ֆրանսիայում ծնված մի հայր և Ամերիկայում լուսյ աշխարհ եկած մի զավակ: Ավելին` իր արմատների հողերը հաճախակի այցելող երաժիշտ մի զավակ: Խոսքն Արա Դինքժիյանի մասին է: Համաշխարհային ճանաչում ունեցող երաժիշտ Դինքժիյանը անցյալ շաբաթ Այա Իրինիում (թանգարանի վերածված եկեղեցի-մզկիթ Ստամբուլում) համերգ տալու համար եկավ Թուրքիա: Հայ ժողովրդական երգիչ Օննիկ Դինքժիյանի որդու` Արա Դինքժիյանի հետ հանդիպեցինք և խոսեցինք համերգից հետո: Նախ՝ խոսք բացվեց համերգի մասին: Արվեստագետը խոսքն սկսում է նրանից, որ շատ է ազդվել Այա Իրինիում տիրող մթնոլորտից. «Երբեմն առանձնահատուկ պահեր են լինում բեմահարթակի վրա: Պահեր, երբ չենք գիտակցում, թե որտեղ ենք, և մեր արածը դուրս է գալիս մեր հսկողությունից: Այա Իրինին հենց նման վայրերից մեկն է, որտեղ ես դա զգացի»:
Արա Դինքժիյանը մեր երկրում ճանաչվում է այնպիսի անձանց նվիրած եղանակներով, ինչպիսիք են Սեզեն Աքսուն և Ահմեդ Քայան: Երբ Դինքժիյանը դեռ 5 տարեկանը նոր բոլորած` բեմում նվագակցում էր իր հորը, արդեն սկսել էր պրոֆեսիոնալ երաժշտությամբ զբաղվել: Արվեստագետն ասելով, թե «Իրականում ոչ թե ես եմ երաժշտությունն ընտրել, այլ երաժշտությունն է ինձ նախընտրել», նաև նշում է. «Երաժշտությունը պատմության ընթացքում եղել է մարդկանց միավորող երևույթ, քաղաքական և կրոնական հողի վրա թշնամություն ունեցողներն անգամ միավորվել են երաժշտության շուրջ: Այդ հանգամանքը երաժշիտ լինելու համար հպարտանալու բազմաթիվ պատճառներից մեկն է»:
Երաժիշտը, ով բավականին ազդվել է երեք տարի առաջ Երուսաղեմում իր մասնակցությամբ կայացած «Խաղաղություն աշխարհին» խորագրով համերգից, հետևյալ ձևով է ներկայացնում իր ապրումները. «Բեմում մի արաբ, մի թուրք, մի հույն, մի հայ ու մի հրեա կային, և մենք ներկայացրեցինք թուրք, հայ և հրեա կոմպոզիտորների ստեղծագործությունները: Որևէ քաղաքական ելույթ կամ հայտարարություն չարեցինք, բայց այնտեղ իրար կողքի նստեցինք` որպես եղբայրներ և ուղղակի նվագեցինք գեղեցիկ երաժշտություն, ու դա շատ ազդեցիկ մեկնաբանություն էր մեր հավատքի վերաբերյալ:
Ես չեմ կարող ժխտել իմ արմատները
Դինքժիյանը դասական երաժիշտների պես չի սպասում, որ մուսան գա. ինքն է որոնում ու գտնում նրան: Այդ գործընթացն էլ բացատրում է հետևյալ խոսքերով. «Նախ՝ իմ վրա ազդեցություն են թողնում համամարդկային իրավիճակները»: Ուդ նվագող հայ Արա Դինքժիյանն ասում է. «Երաժշտությամբ զբաղվելիս կամ երաժշտություն գրելիս եթե ձեր ուղեղն եք օգտագործում, ձեր ստեղծագործությունը լավ չի ստացվում, պետք է ձեր ուղեղը փակեք և թույլ տաք, որ երաժշտությունն ինքը գա ձեզ մոտ: Դրա համար ինքս ինձ համարում եմ ոչ թե երգահան, այլ՝ երգի դետեկտոր»: Ստեղծագործելիս չի բավարարվում միայն տիեզերական մոտիվներով կամ այլ կաղապարներով. նրա միակ տիեզերական մոտիվը լավ մարդ լինելու մտահոգությունն է: Երաժշտության մեջ ազնվությունը կարևորող արվեստի գործիչը հետևյալ կերպ է մեկնաբանում ազնվության հետին միտքը. «Ո’չ արմատներս կարող եմ ժխտել, ո’չ էլ՝ իմ միջավայրը եղող Ամերիկան, որտեղ ծնվել ու մեծացել եմ: Երաժշտությունը ճշմարտության ամենագեղեցիկ արտահայտչամիջոցներից մեկն է»:
Հանդիպում անցյալի հետ
Արա Դինքժիյանը, ով մի քանի տարի առաջ հոր հետ միասին գնացել էր պապի ծննդավայր Դիարբեքիր (Տիգրանակերտ), այդ առումով շատ բախտավոր է համարում իրեն: Հոր` Դիարբեքիրի մասին պատմած պատմություններով մեծացած Դինքժիյանը այդ ճամփորդությունը համարել է որպես վերադարձ սեփական արմատերին. «Մի քանի տարի առաջ բախտ ունեցա հորս հետ տեսնել Դիարբեքիրը: Երկուսս էլ առաջին անգամ էինք այցելում այնտեղ: Դա դառն ու քաղցր մի փորձ և զգացում էր: Երաժիշտները շատ բախտավոր են, քանի որ հնարավորություն ունեն իրենց զգացմունքներն արտահայտել երաժշտության միջոցով: Դիարբեքիր այցիցս հետո մի երգ գրեցի` “Meeting My Past” («Հանդիպում անցյալիս հետ») վերնագրով»:
Նոր ստեղծագործությունը` «Քարդեշ թյուրքյուներ»-ի ալբոմում
Արա Դինքժիյանը հայտնելով, որ ցանկություն ունի նորից Թուրքիա գալ` համերգ տալու, նշեց նաև, թե իր նոր ստեղծագործությունը տեղ է գտնելու «Քարդեշ թյուրքյուներ»-ի ալբոմում:
Այսել Յաշա
19.03.2011
Leave a Reply