Թուրքիան ԱՄՆ-ում լոբբիստական գործունեություն ծավալելու համար ծախսել է 3,3 միլիոն դոլար

Թոլգա Թանըշ/Վաշինգտոն

Ըստ ԱՄՆ Արդարադատության նախարարության արձանագրությունների` Թուրքիան ԱՄՆ-ում լոբբիստական գործունեության ու հասարակայնության հետ կապերի վրա 2010 թ. ծախսել է ընդհանուր 3,3 միլիոն դոլար: Այս հարցում Թուրքիան ամենամեծ ծախսերը կատարել է հայկական օրինագծի վրա:

Բացահայտվել է ԱՄՆ կոնգրեսում 2010 թ. ընթացքում Թուրքիայի վրա դամոկլյան սրի պես ճոճվող հայկական օրինագծի վրա կատարված ծախսի չափը: ԱՄՆ Արդարադատության նախարարության տվյալների համաձայն` Թուրքիան անցյալ տարի Վաշինգտոնում իր դեսպանատան միջոցով 3,3 միլիոն դոլար է ծախսել լոբբիստական գործունեության և հասարակայնության հետ կապերի վրա: Թուրքիան տարվա ընթացքում սույն հարցի կապակցությամբ աշխատել է 7 տարբեր ընկերությունների հետ, որոնցից 4-ի` լոբբիստական, իսկ 3-ի` հասարակայնության հետ կապերի առնչությամբ: Հաստատվել է, որ վերոհիշյալ բոլոր կազմակերպություններն էլ գործում են Վաշինգտոնում` բացառությամբ մեկից, որը գտնվում է Նյու Յորքում: Հատկապես լոբբիստական ընկերությունների աշխատանքային գրանցումների ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ ամենաշատ ժողովները, հեռախոսազանգերն ու էլեկտրոնային նամակները կատարվել են ԱՄՆ կոնգրեսի անցած նստաշրջանում իր ակտուալությունը կորցրած 252 համարով հայկական օրինագծի համար:

Նախկին նախագահի թեկնածուն

Թուրքիան լոբբիստական գործունեությու ծավալելու նպատակով աշխատել է Դեմոկրատական կուսակցության հայտնի ներկայացուցիչներից նախկին պատգամավոր Ռիչարդ Գեփհարդտի հետ, որի անունը մինչ այդ բազմիցս հիշատակվել է նախագահի թեկնածության համատեքստում: Դրա համար էլ, եթե ի նկատի առնենք մինչ այժմ կատարված վճարումների գրանցումները, ապա կտեսնենք, որ ընդհանուր վճարվել է մոտ 1,4 միլիոն դոլար: Ըստ Գեփհարդտ խմբի արձանագրությունների` Ռիչարդ Գեփհարդտը Թուրքիայի օգտին ունեցած իր գրեթե բոլոր հանդիպումները նվիրել է հայկական օրինագծին, իսկ նրա ելույթները հատկապես հաճախակի են դարձել մարտ ամսին և դրանից առաջ, երբ օրինագիծը ներառվել էր ներկայացուցիչների պալատի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի օրակարգում, ինչպես նաև` դեկտեմբերի ամսին և դրանից առաջ, երբ ջանքեր էին գործադրվում` օրինագիծը կնոգրեսի օրակարգ բերելու ուղղությամբ: Օրինակ` 2010 թ. դեկտեմբերի 17-ին, երբ ներկայացուցիչների պալատի խոսնակ Նենսի Փելոսին ձգտում էր ճնշմամբ օրինագիծն ընդգրկել կոնգրեսի օրակարգում, Գեփհարդտը նույն օրը մեկ առ մեկ զանգահարել է Սպիտակ տան գլխավոր քարտուղար Փիթ Ռոուզին, պետքարտուղար Հիլարի Քլինթոնին և ազգային անվտանգության խորհրդական Թոմ Դոնիլոնին:

Երկու վարձու լոբբիստներ

Գեփհարդտը դեսպանատան հետ ունեցած պայմանավորվածությունից հետո երկու տարվա ընթացքում օգտագործել է նաև երկու տարբեր ընկերությունների, որոնք էին Dickstein Shapiro-ն ու Caspian-ը: Ըստ Dickstein Shapiro-ի` սույն ընկերությունը մինչև հոկտեմբեր ամիսը Թուրքիայից ամեն ամիս ստացել է 45 հազար դոլար: Հոկտեմբերից հետո գրանցվել է այս գումարի մեջ աննշան նվազում, իսկ այնուհետև այն դարձյալ ավելացել է, և արձանագրությունների համաձայն` ընդհանուր առմամբ Թուրքիայից գանձել է 535.500 դոլարի չափով գումար, առաջին շրջանում` 270 հազար դոլար, երկրորդ շրջանում ` 265-500: Արձանագրություններում նշվում է, որ այս ընկերության աշխատակիցները տարվա ընթացքում անընդհատ շփումներ են ունեցել կոնգրեսի ներկայացուցիչների հետ: Գեփհարդտի միջոցով աշխատող մեկ այլ ընկերություն` Caspian-ը, նույն կերպ տարվա ընթացքում հանդիպումներ է ունեցել կոնգրեսի անդամների հետ և ամսեկան ստացել 14 հազար դոլար: Բացի վերոնշյալ երեք ընկերություններից, ռազմավարության մասնագետ Դեվիդ Մերսերը ևս հուլիս ամսին պայմանագիր է կնքել դեսպանատան հետ` 100 հազար դոլարի դիմաց: Գումարը 2010 թ. կազմել է 50 հազար դոլար:

Հասարակայնության հետ կապերի համար առաջատար դիրքում է Fleishman-Hillard-ը

Թուրքիան հասարակայնության հետ կապերի առումով շարունակել է աշխատել Fleishman-Hillard-ի հետ, որի հետ համագործակցել է 2007 թ. ի վեր, իսկ դրա համար հանձն է առել ամսեկան վճարել 113.683 դոլարի չափով գումար: Սակայն թեև պայմանագիրը ենթադրում է ամսավճար, բայց ըստ պաշտոնական արձանագրությունների` Fleishman-Hillard-ը 2010 թ. Թուրքիայից գումար է գանձել միայն հունվար, ապրիլ, մայիս, հունիս և հուլիս ամիսներին, որի պատճառով էլ տարեկան 1 միլիոն 365 հազար դոլարի փոխարեն ստացել է 590 հազար 859 դոլար: Բացի այդ, Fleishman-Hillard-ի միջոցով 30 Point Strategies ընկերությունը նույնպես տարվա ընթացքում խորհուրդներ է տվել դեսպանատանը, որի դիմաց ստացել է 15 հազար դոլար: Սակայն 30 Point Strategies ընկերության արձանագրությունների համաձայն` սույն ընկերությունը Թուրքիայի դեսպանատնից ամսեկան ստացել է նաև 7500 դոլարի չափով վճար` խորհրդատվության համար, որի շնորհիվ էլ ընկերության գանձած գումարն ամսեկան հասել է 22.500 դոլարի: Հասարակայնության հետ կապերի խնդիրներով զբաղվողները կազմակերպել են մամլո ասուլիսներ: Նյու Յորքում Թուրքիայի գլխավոր հյուպատոսարանը ևս հասարակայնության հետ կապերի առնչությամբ մի պայմանագիր է կնքել Silver Associates ընկերության հետ: Հյուպատոսարանի` վերոհիշյալ զբոսաշրջության գրասենյակի հետ կնքած պայմանագրի արդյունքում գրասենյակի աշխատողները նույնպես ամսեկան ստացել են 22.500 դոլար:

 Թուրքիան ԱՄՆ-ում որ ընկերությանը որքան գումար է վճարել (դոլարով)

Gephardt Group: 1.424.113
Dickstein Shapiro: 535.500
Caspian:
168.000
Mercer:
50.000
Fleishman-Hillard: 590.859
30 Point Strategies: 270.000
Silver Associates: 270.000

14.03.2011

http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/17262855.asp?gid=373