ԾՈՎՔ. բերդ Մեծ Հայքի Ծոփք նահանգի Անձիտ գավառում՝ համանուն լճի հարավ-արևմտյան ափի ժայռոտ թերակղզյակի վրա: Այժմ ավերակ է: Առաջին անգամ հիշատակվում է VIIդ. «Աշխարհացոյց»-ում: Գրիգոր Մագիստրոս Պահլավունին իր մի նամակում գրում է, որ XIդ. Ծովքը պատկանում էր իր դստեր հետ ամուսնացած Պահլավունի մի իշխանի:
Անի քաղաքում անապահով կացության հետևանքով հայոց կաթողիկոս Բարսեղ Ա Անեցին 1062թ. ապաստանել է Ծովքի տեր Ապիրատ իշխանի մոտ և տեղի Ս.Նշան եկեղեցին դարձրել կաթողիկոսանիստ: 1111թ. Ապիրատը զոհվել է Ծովքի համար կռվում, նրան փոխարինել է ավագ որդին` Վասիլը: Ապիրատի կրտսեր որդին` Գրիգորիսը, որին մահից առաջ Բարսեղ Ա Անեցին օծել է կաթողիկոս, եղբոր՝ Ներսես Շնորհալու հետ և Գող Վասիլի հովանավորությամբ 1116թ. Կոմմագենեի Տլուք գավառում՝ երեք լճակների ափին, հիմնել է կաթողիկոսանիստ դղյակ և հայրենի Ծովքի անունով կոչել Ծովք կամ Ծով:
Ծովքից ոչ հեռու համանուն գյուղը XIXդ. վերջին ուներ եկեղեցի (Ս.Նշան) և 60 տուն հայ բակիչ, որոնք տեղահանվել ու բնաջնջվել են 1915-ի Մեծ եղեռնի ժամանակ:
Հայկական համառոտ հանրագիտարան, Հատոր 2, Երևան, 1995:
Leave a Reply