Հայկական տարազի մեջ գերակշռում են չորս տարերքի գույները, որոնք XIV դարի հայ փիլիսոփա Գրիգոր Տաթեւացու վկայությամբ, արտահայտում են ՚երկրի սեւությունը, ջրի սպիտակությունը, օդի կարմիրը եւ հրո դեղինըՙ: Ծիրանին խորհրդանշում է խոհեմություն եւ ողջախոհություն, կարմիրը՝ արիություն եւ մարտիրոսություն, կապույտը՝ երկնավոր արդարություն, սպիտակը՝ մաքրություն:
Այսօր Հայաստանի պատմության թանգարանում բացվեց մի բաժին, որտեղ կներկայացվեն 18-19 դարերի հայկական տարազներ, տարազի, զարդարանքի առանձին մասեր, զադարանքի առարկաներ ու զարդեր, ասեղնագործության նմուշներ: Ցուցադրությանը ներկայացվեցին 200 տեսակ: Այս ամենը մինչ ցուցադրությունը պահպանվել է Հայաստանի պատմության թանգարանի ազգագրության բաժնի ֆոնդերից մեկում, իսկ ձեռք է բերվել տարիների ընթացքում Հայաստանի տարբեր շրջաններից: Հիմնականում նվերներ են: ՚Ես ինձ համար շատ բան հայտնաբերեցի: Ինձ շատ հետաքրքիր էր տարազների կատարման եղանակները, ինչ ձեւով են կարվել, ստեղծվել: Տարբեր տիպի տեխնիկայի հետ գործ ունենք: Ինչ որ մի մասը մինչեւ մեր օրն է պահպանվել եւ կիրառական արվեստում շատ ակտիվ օգտագործվում է, բայց կան տեխնիկաներ, որոնք մենք կորցրել ենք եւ ինչ-որ բան ունենք անելու: Պետք է հետազոտենք, գուցե կարողանանք դա վեր հանել եւ այսօր նորից դնենք շրջանառության մեջՙ,-ասաց Մշակույթի եւ երիտասարդության հարցերի նախարար Հասմիկ Պողոսյանը,
Հայաստանի յուրաքանչյուր գավառ առանձնանում է իր տարազով: Հայկական ասեղնագործության հայտնի կենտրոնները՝ Վան-Վասպուրականը, Կարինը, Շիրակը, Սյունիք-Արցախը, Կիլիկիան, առանձնանում են զարդաձեւերի, գունային համադրության եւ ամբողջ հորինվածքի ռիթմիկ ու ոճական նկարագրով: Օրինակ` Բարձր Հայքի կենտրոն Կարինում կանանց հագուստի համալիրում գործածական էին վերնազգեստի 4 տեսակ, որոնք ունեին միեւնույն ձեւվածքը, սակայն տարբերվում էին կտորի տեսակով եւ զարդաձեւերով: Մահուդից կարվածքը կոչվում էր ջուպպա, թավշիցը՝ խրխա, մետաքսիցը՝ ղատիֆա, բրդյա գծավոր կտորիցը՝ փութալի:
http://forum.am-kayq.com/topic1810264
Հայկական տարազներ կարող եք տեսնել հետևյալ հասցեով
Leave a Reply