Տօներ

Հայ Առաքելական եկեղեցին նշում է Բուն Բարեկենդանը

Հայ Առաքելական եկեղեցին այս տարի փետրվարի 19-ին է նշում Բուն Բարեկենդանը։ «Արմենպրես»-ի հաղորդմամբ՝ Արարատյան Հայրապետական թեմի կայքը ներկայացնում է, որ սովորաբար Բարեկենդան է կոչվում շաբաթապահքերի և Մեծ պահքի նախընթաց օրը: Բարեկենդանին թույլատրվում են չափավոր վայելքներ, խրախճանքներ, խաղեր եւ ուտեստներ` ի հետևություն Եղիային ուղղված հրեշտակի խոսքի. «Ելիր, կեր, որովհետև երկար ճանապարհ ես գնալու» (Թագ. 19:7): Բարեկենդան բառացի նշանակում…

Հայ եկեղեցւոյ տօներ. տօն քառասնօրեայ գալստեանն Քրիստոսի ի տաճարն

ԱՍՊԵՏ ՄԱՆՃԻԿԵԱՆ Հայ եկեղեցին Սուրբ Ծնունդէն եւ Աստուածայայտնութենէն քառասուն օր ետք` փետրուար 14-ին կը տօնէ Տեառնընդառաջը` մանուկ Յիսուսի տաճար ընծայումը: Յիսուսի ծնողքը` Յովսէփ եւ Մարիամ, երբ իրենց զաւակը քառասուն օրուան եղաւ, Զայն տաճար տարին: Տաճարին արեւելեան դուռը, որ Աստուծոյ հրամանով փակ էր, մեծ դղրդիւնով բացուեցաւ: Դրան դղրդիւնի ձայնէն Երուսաղէմի բնակիչները դուրս վազեցին եւ, քանի որ…

Մեր հայկական տօները. երիտասարդներու բարեխօսը` Սուրբ Սարգիս

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Յառաջիկայ շաբաթ օր  Սուրբ Սարգիսի տօնն է, այս տօնով կը սկսի Բարեկենդանը, որուն անմիջապէս յաջորդող 49-օրեայ Մեծ պահքը կ՛աւարտի Զատիկով: Ս. Սարգիս Զօրավարին տօնը Հայաստանի մէջ կը նշուի ոչ միայն եկեղեցական ծէսով, աղօթքով, այլեւ` ժողովրդական սովորութիւններով, որոնք նուիրական աւանդութիւն դարձած են: Ս. Սարգիսը հայ ժողովուրդի ամէնէն սիրելի սուրբերէն է: Ան երիտասարդներու բարեխօսն է,…

Բարեկենդանի աւանդական տիկնիկներ

ՍՈՆԱ ՏԷՐ ՊՕՂՈՍԵԱՆ-ՏԱՐԱՔՃԵԱՆ Հայաստանի տարբեր շրջաններուն մէջ Բարեկենդանի աւանդոյթներուն մաս կը կազմէին երեք տիկնիկներ` Ուտիս տատիկը, Պաս պապիկը կամ Ակլատիզը, որոնք խորհրդանշական տեղ կը գրաւէին Բարեկենդանի տօնակատարութիւններուն մէջ: Ուտիս տատիկը կը համարուէր ճոխ կերակուրներ հովանաւորող տիկնիկը, որ հրապարակ իջնելով` մարդիկը խրախճանքի կը հրաւիրէր: Ուտիս տատիկը Բարեկենդանի օրերուն բոլորը կերուխումի կը հրաւիրէր: Իսկ Բուն Բարեկենդանին Ուտիս…

Ինչպես է նշվում Տեառնընդառաջը կամ Տրնդեզը

Տրնդեզը կամ Տեառնընդառաջը կրոնա-ժողովրդական հնավանդ տոն է։ Սահմանել է  քրիստոնեական եկեղեցին՝ ի պատիվ Հիսուս Քրիստոսի ծննդյան քառասունքի։ Ավանդության համաձայն այս օրը կապվում է Քրիստոսին ընդառաջ գնալու հետ, որը կատարվում էր հիմնականում փետրվարի 14-ին: Ըստ հին հրեական (մովսեսական) կրոնի, տղաբերքից քառասուն օր անց մայրը պարտավոր էր այցելել տաճար՝ զոհ մատուցելու, «սրբազան» հրով ու ջրով սրբվելու և…

Վարագայ Ս․ Խաչի տօնակատարութիւն Վաքըֆգւիղի մէջ

Վարագայ Ս. Խաչի Տօնը, որ միայն վերապահուած է Հայ Եկեղեցւոյ, 26 սեպտեմբեր 2021, կիրակի առաւօտ հանդիսաւոր ձեւով տօնուեցաւ Վաքըֆգիւղի Ս. Աստուածածին Եկեղեցւոյ մէջ։ Տօնականարարողութեանց հանդիսապետեց, Ս. Պատարագը մատոյց եւ աւուր պատշաճի քարոզեց՝ ԿղզեացՀոգեւոր Հովիւ Հոգշ. Տ. Յարութիւն Աբղ. Տամատեան, որ շաբաթավերջին հիւրաբար կը գտնուէր Անտիոք։  Արարողութեան ներկայ եղաւ Գաւառի Հայոց Տեսուչ եւ Անտիոքի Ս. Եկեղեցեաց…

Խաչվերաց (Սըրբխեչ, Ուլնոց)

Սեպտեմբեր 14ի յաջորդող Կիրակի օրը հայ ժողովուրդը, ինչպէս հիմա, նոյնպէս անցեալին կը նշէր Խաչվերացը, ժողովրդական լեզուով՝ Սըրբխեչ կամ Ուլնոց անուններով յայտնի տօնը։ Ժողովրդական դրսեւորումով այս տօնը կապուած է նաեւ հանգուցեալներու հետ։ Բերքը հաւաքած մարդիկ բաժին կը հանէին հանգուցեալներուն։ Իսկապէս, Սըրբխեչ կամ Ուլնոց տօնի առանցքը գերեզմանատուն այցելելն էր և այնտեղ խնջոյք կազմակերպելը։ Այն օրուան գերեզմանատուն այցելելը…

Խաղողօրհնէք

Մինչեւ 8 օգոստոսի կիրակին՝ Խաղողօրհնէքի տօնը, խաղող ուտելը արտօնուած չէր։ Ինչպէս գիտենք, տարբեր տօներուն գործածուող ուտելիքներն են հաւկիթը՝ Զատիկին, հասկեր ու խնձոր՝ Վարդավառին, իսկ խաղողին կամ խաղողաքաղին նուիրուած է յատուկ տօն, «Խաղողօրհնէք»։ Մարդիկ օրերով կը պատրաստուէին օգոստոսեան ուխտագնացութեան, իսկ տօնի բուն օրը կը վերածւէր ուրախ հանդէսի։ Մտերիմներու, ծանօթներու, ազգականներու խումբերը ճամբայ կ՛ելլէին։ Առաւօտուն ուխտավայրերու մէջ…

Ինչպե՞ս էին/են Համշենի հայերը նշում Վարդավառը․ ներկայացնում է համշենահայ մտավորական Ադնան Գենչը

Akunq.net-ը թուրքերենից թարգմանաբար և առանց կրճատումների ընթերցողներին է ներկայացնում լուսահոգի Սարգիս Սերոբյանի և Ադնան Գենչի համատեղ հոդվածը՝ նվիրված Վարդավառի տոնակատարության թեմային։ Հոդվածը հրապարակվել է «Ակօս» շաբաթաթերթում, ապա՝ արտատպվել «Բիանեթ» կայքէջի կողմից․   Սարգիս Սերոբյան Ադնան Գենչ Տոնում ենք հայ և համշենցի ժողովուրդների (համշենցի ժողովուրդ, որպես այդպիսին, գոյություն չունի, խոսքը Համշենում ապրող հայերի մասին է-Ակունքի խմբ․)…

Հիսուս Քրիստոսի Համբարձման տոն

Տոնը նշվում է Քրիստոսի Հարության 40-րդ օրը: Հարությունից հետո Քրիստոս 40 օր մնում է երկրի վրա և երևում առաքյալներին ու հավատացյալներին: Այդ ընթացքում Հիսուս Իր վարդապետությունն է ուսացանում նրանց, իսկ վերջին հանդիպման ժամանակ օրհնում ու պատգամներ տալիս առաքյալներին, որից հետո համբարձվում է երկինք: Քրիստոսի Համբարձման մասին վկայում են Ս. Մարկոս և Ս. Ղուկաս ավետարանիչները, ինչպես…