Թուրքիայում մարտի 31-ին տեղի ունեցած տեղական ինքնակառավարման մարմինների ընտրություններում իշխանությունների համար տհաճ անակնկալները շարունակվում են։ Հայաստանի հետ սահմանակից Կարս եւ Իգդիր քաղաքներում շատ քիչ առավելությունով քաղաքապետեր են դարձել քրդական «Ժողովուրդների դեմոկրատական» (HDP) կուսակցության թեկնածուները։ Հիշեցնենք, որ թուրք քաղաքագետներից մեկը օրեր առաջ հայտարարել էր, որ Ալիեւը Էրդողանից պահանջել էր Հայաստանի հետ սահմանակից Կարս եւ Իգդիր քաղաքներում …
Անժելա Սարգսյան Հուշարձանագետ, թուրքագետ Հայաստանի հազարամյա ողջ պատմության մեջ մեծ դեր է ունեցել միջնադարյան քաղաքաշինական մշակույթը: Տարբեր ժամանակներում կատարված պեղումները վկայում են, որ միջնադարյան Հայաստանի քաղաքներն ունեին միանման կառուցվածք. միջնաբերդ շահաստան արվարձաններ Առանձնահատուկ նշանակություն էր տրվում պաշտպանական կառույցներին. պարիսպներ խանդակներ գետնուղիներ ու գաղտնուղիներ Չնայած այս հանգամանքին, պայմանավորված լինելով տեղանքի առանձնահատկություններով՝ քաղաքները միևնույն ժամանակ տարբերվում էին…
ՀՀ Գիտութիւններու ազգային ակադեմիային մէջ այսօր տեղի ունեցաւ “Իմ Անի” շարժանկարի եւ Անիին նուիրուած տեսահոլովակի շնորհանդէսը՝ նուիրուած Բագրատունեաց թագաւորութեան մայրաքաղաք Անիի 1050-ամեակին։ Տեսահոլովակները ամբողջութեամբ չեն աւարտած տակաւին, բայց պատրաստուելէ ետք հեռուստաեթերով կը ներկայացուին հանրութեան: ՀՀ կառավարութեան որոշումով, Անին Բագրատունեաց թագաւորութեան մայրաքաղաք հռչակելու 1050-ամեակին առիթով, ստեղծուած է յոբելինական յանձնաժողով’ ԳԱԱ նախագահ Ռատիկ Մարտիրոսեանի գլխաւորութեամբ: Ներկայացնելով շարժանկարն…
Հող, մշակոյթ եւ կրօնք… աճուրդի հանուած են: Աղաւաղում, մութ հաշիւներ, կեղծիք եւ անշուշտ օտարի աչքին լաւ երեւելու կամ տիպար օրինակ դառնալու մարմաջ: Այսպէս, Թուրքիոյ մշակոյթի եւ զբօսաշրջութեան նախարարութեան Կարսի նահանգային վարչութեան պետը, յայտարարեց թէ յատուկ դիմումնագրով մը, առաջարկուած է որ, Անիի աւերակները` Միացեալ Ազգերու Կազմակերպութեան «Եունեսքօ»ի Համաշխարհային մշակութային ժառանգութեան ցուցակին մէջ նկատի առնուին: Հետաքրքրական է…
Անիի հիմնադրման 1050-ամյակին նվիրված միջոցառումների շրջանակներում ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետի դեկան Էդիկ Մինասյանի եւ ավարտական քննական հանձնաժողովի նախագահ, ԳԱԱ պատմության ինստիտուտի տնօրեն, ԳԱԱ թղթակից անդամ Աշոտ Մելքոնյանի նախաձեռնությամբ որոշվեց ֆակուլտետի շրջանավարտներին տանել Արեւմտյան Հայաստան եւ դիպլոմների հանձնման պաշտոնական արարողությունը կատարել Անիի Մայր տաճարում: Ինչպես նշում է պարոն Մինասյանը, իրենց նախաձեռնությունը մինչ այդ իր նախադեպը չունեցող եզակի…
ՀԱՍՄԻԿ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ, Անի-Երեւան Կարսից դեպի Անի հասնելու համար անհրաժեշտ է անցնել 45 կիլոմետր ճանապարհ: Չափազանց դժվար ու ծանր է այդ կիլոմետրերը հաղթահարելը: Վախ, անհանգստություն, հպարտություն ու հետաքրքրություն. այս զգացողություններն են համակում հայ ուխտավորին Անիի ճանապարհին: Ճանապարհն անցնում է ամայի դաշտի միջով: Շուրջը լռություն է: Մինչ Անի քաղաք մտնելը բերդապարսպի վրա զբոսաշրջիկին է դիմավորում Բագրատունյաց տոհմի…
(Կրճատումներով) Դժվար է ասել, թե հայ ժողովրդի բնօրրանում՝ Հայկական լեռնաշխարհում, երբ են առաջացել առաջին քաղաքները։ Համենայն դեպս հայտնի է, որ դեռևս III–II հազարամյակներում (մ. թ. ա.) այստեղ ձևավորված ցեղային միությունների տարածքում՝ Միտանիում, Հայասա–Ազզիում, Նաիրյան երկրներում և դրանց հաջորդած մյուս ցեղային-պետական միավորումներում արդեն գոյություն ունեին տասնյակ բերդեր ու բերդաքաղաքներ, որոնք ցրված էին երկրի տարբեր կողմերում…
Ադամակերտ Ալաշկերտ Ակն Ամասիա Անի Արաբկիր Արդահան Արդվին Արծկե Արծն Արղանա–Մադեն Արճեշ Արշակավան Արշամաշատ Արտամետ Արտանուջ Բաբերդ Բագարան Բալու Բայազետ Բերկրի Բիթլիս Գյումուշխանա Դիադին Դիարբեքիր Դիլման Երազգավորս Երզնկա Զարեհավան Զարիշատ Զարիշատ Իգդիր Խարբերդ Խլաթ Խնուս Խոզաթ Խոյ Կաղզվան Կամախ Կապան–Մադեն Կարաքիլիսե Կարկաթիոկերտ Կարին Կարս Հազրու Հասանկալա Ճապաղջուր Մալաթիա Մակու Մամախաթուն Մանազկերտ Մեծկերտ Մոկս Մուշ…
Կոչվում է նաև Հադամակերտ։ Թուրքերն անվանում են Բաշ-կալե (Բաշկալա), իսկ սեպագիր արձանագրություններում հիշատակվում է Аdamma ձևով: Անունը ստուգաբանվում է եբրայերեն «Ադամ», հայերեն «կերտ»։ Հիշատակվում է իբրև ավան, գյուղաքաղաք և քաղաք։ Գտնվում է Վանա լճից 78— 80 կմ հարավ-արևելք, Տիգրիսի ձախակողմյան վտակ Մեծ Զավ (կամ Զաբ) գետի վերին հոսանքում, ընդարձակ սարավանդի արևմտյան մասում, ծովի մակարդակից…
Ալաշկերտը տարբեր ժամանակներում հիշատակվում է իբրև ավան, գյուղաքաղաք, բերդաքաղաք, քաղաք։ Այն համապատասխանում է ուրարտական սեպագիր արձանագրություններում հիշատակված Անաշա կամ Ալաշա քաղաքին, որ հետագայում հայտնի է ղարձել Վաղարշակերտ, իսկ ապա՝ Ալաշկերտ անունով։ Արևմտյան Հայաստանի հազարավոր անունների նման Ալաշկերտի անունը ևս թուրքական տիրապետության շրջանում «թուրքացվել» է։ XV դարից թուրքերն այն կոչել են Թոփրախկալա (հողե բերդ)։ Նրանք այդ…
