Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Յառաջիկայ շաբաթ օր Սուրբ Սարգիսի տօնն է, այս տօնով կը սկսի Բարեկենդանը, որուն անմիջապէս յաջորդող 49-օրեայ Մեծ պահքը կ՛աւարտի Զատիկով: Ս. Սարգիս Զօրավարին տօնը Հայաստանի մէջ կը նշուի ոչ միայն եկեղեցական ծէսով, աղօթքով, այլեւ` ժողովրդական սովորութիւններով, որոնք նուիրական աւանդութիւն դարձած են: Ս. Սարգիսը հայ ժողովուրդի ամէնէն սիրելի սուրբերէն է: Ան երիտասարդներու բարեխօսն է,…
Մուսա Լերան Վաքըֆ գիւղի մէջ վերջին տարիներուն վերստին կեանքի կոչուած է հին աւանդութիւն մը, որ մոռացուած էր երկար տարիներ։ Տեղական բարբառով շնորհաւոր տարի նշանակող «համիշնոր»ի խարոյկը կը բոցավառուի Ամանորի առաջին ժամերուն ու կ՚ակնկալուի թէ խարոյկի բոցերուն մէջ այրին նախորդ տարուան բոլոր չարիքները։ Գիւղի պատանիները չեն բաւարարուիր բոցերով եւ իրենք եւս ձեռքի երկար ցուպերով կը ծեծեն…
Ամանորն արդեն սարերի հետևում չէ: Հայաստանում հատուկ ջերմությամբ ու հուզմունքով են վերաբերվում այս հրաշք տոնին: Ամանորին այստեղ պատրաստվում են շատ մանրակրկիտ` հավատարիմ մնալով դարերից եկող հատուկ ավանդույթներին: Սակայն քչերն են մտածել, թե ուր են տանում այս կամ այն ավանդույթի ակունքները և քանի դարի պատմություն ունեն: Ազգագրագետ Խորեն Գրիգորյանը «Նովոստի Արմենիա» գործակալության հետ զրույցում պատմել է,…
ՍՈՆԱ ՏԷՐ ՊՕՂՈՍԵԱՆ-ՏԱՐԱՔՃԵԱՆ Հայաստանի տարբեր շրջաններուն մէջ Բարեկենդանի աւանդոյթներուն մաս կը կազմէին երեք տիկնիկներ` Ուտիս տատիկը, Պաս պապիկը կամ Ակլատիզը, որոնք խորհրդանշական տեղ կը գրաւէին Բարեկենդանի տօնակատարութիւններուն մէջ: Ուտիս տատիկը կը համարուէր ճոխ կերակուրներ հովանաւորող տիկնիկը, որ հրապարակ իջնելով` մարդիկը խրախճանքի կը հրաւիրէր: Ուտիս տատիկը Բարեկենդանի օրերուն բոլորը կերուխումի կը հրաւիրէր: Իսկ Բուն Բարեկենդանին Ուտիս…
Սասունում հարսանեկան ծիսաշարը ներառում է երեք հիմնական հաջորդական փուլ`խնամախոսություն, նշանադրություն և բուն հարսանիք։ Խնամախոսություն Այստեղ ակտիվ է հիմնականում տղայի ընտանիքը։ Ինչ եղանակով էլ որ ընտրվեր աղջիկը, աղջիկտեսը, ուզնկանը և խոսկապը խնամախոսության փուլում անխուսափելի է։ Սկսվում է աղջիկտեսից, որը տղայի մոր և մերձավոր ազգական կանանց գործն էր,որի նպատակն էր մի կողմից տեսնել և հավանել ապագա հարսնացուին,մյուս…
ՍՕՍԻ ԱՆԹԻՔԱՃԸՕՂԼՈՒ Ներկայիս բոլորը տարեդարձ կը տօնեն։ Նորաձեւութիւն մըն է այս։ Անցեալին միայն երախաներուն տարեդարձը կը տօնուէր։ Չափահասները ունէին անուան տօնախմբութիւն։ Սովորաբար սուրբերէ ներշնչուած անուներ կրողները եկեղեցական օրացոյցին տուեալ սուրբի համար նշած օրը կը տօնէին սեփական տան մէջ իրենց հարազատներով։ Մեր ընտանիքէ ներս սուրբ անուն մը կրողը մեծ հայրս Յակոբն էր։ Դեկտեմբեր ամսու կէսերուն շաբաթ օրուան կը…
Խոսրով Խլղաթյան Գեղարքունիքի երկրագիտական թանգարանում «Եվրոպական ժառանգության օրեր» ծրագրի շրջանակում՝ «Համընդգրկուն ժառանգություն» խորագրի ներքո, տեղի ունեցավ միջոցառում «Հարսանեկան ավանդույթները Նոր Բայազետում» թեմայով։ «Արմենպրես»–ի տեղեկացմամբ՝ թեմայի շուրջ զեկույցով հանդես եկավ Գեղարքունիքի երկրագիտական թանգարանի գիտաշխատող Մանիկ Չարվադարյանը: Թեման բովանդակալից էր՝ ընդգրկելով արխիվային ցուցադրություն: Թանգարանի աշխատակիցները կարողացել էին բնակիչների արխիվներից գտնել եւ ցուցադրել դեռեւս 1940-ականների հրավիրատոմսեր, հարսանեկան լուսանկարներ, տարոսիկներ, բացիկներ: Ներկայացվող զեկույցը…
Բաղադրութիւն 1 քիլօ ղափամա, 2 գաւաթ բրինձ, 150 կրամ կարագ, 2 մեծ դգալ մեղր, 10 հատ չոր ծիրան երկուքի բաժնուած, 1 սուրճի գաւաթ կուտը հանուած բալ, 1 սուրճի գաւաթ գինձ (սնոպար), 1 սուրճի գաւաթ Հալէպի պիստակ, 1 սուրճի գաւաթ մանրուած նուշ, 1 սուրճի գաւաթ առանց կուտի մանր չամիչ, 1 պզտիկ դգալ աղ, ½ պզտիկ դգալ…
Մինչեւ 8 օգոստոսի կիրակին՝ Խաղողօրհնէքի տօնը, խաղող ուտելը արտօնուած չէր։ Ինչպէս գիտենք, տարբեր տօներուն գործածուող ուտելիքներն են հաւկիթը՝ Զատիկին, հասկեր ու խնձոր՝ Վարդավառին, իսկ խաղողին կամ խաղողաքաղին նուիրուած է յատուկ տօն, «Խաղողօրհնէք»։ Մարդիկ օրերով կը պատրաստուէին օգոստոսեան ուխտագնացութեան, իսկ տօնի բուն օրը կը վերածւէր ուրախ հանդէսի։ Մտերիմներու, ծանօթներու, ազգականներու խումբերը ճամբայ կ՛ելլէին։ Առաւօտուն ուխտավայրերու մէջ…
Բաղադրութիւն 7 գաւաթ բրինձ, 800 կրամ խնձոր, 900 կրամ սերկեւիլ, 300 կրամ կարագ, 200 կրամ չամիչ, 100 կրամ նուռ, 100 կրամ ծիրանի չիր։ Զարդարանքի համար 3-4 հատ խնձոր, 100 կրամ քոնեակ։ Պատրաստութիւն Կարագը հալեցնել, բրինձը մէջը դնել եւ դարձնել 4-5 վայրկեան, ապա աւելցնել 3-4 գաւաթ ջուր, աղը շտկել եւ մեղմ կրակի եփել։ Եթէ պէտք զգացուի,…
