«Վերադարձ ինքնությանը» թեմայով քննարկում` Դերսիմահայերի հավատքի և սոցիալական փոխօգնության միության կողմից

Ստամբուլում գործող Դերսիմահայերի հավատքի և սոցիալական փոխօգնության միությունը մարտի 30-ին քննարկում է կազմակերպել «Վերադարձ ինքնությանը» թեմայով:

Ինչպես «Ակունքին» հայտնեց միության նախագահ Միհրան Փրկիչ Գյուլթեքինը, սույն քննարկման նպատակն է եղել անդրադառնալ այն փաստին, որ Հայոց ցեղասպանությունից հետո դերսիմահայերի թեման բոլորովին տեղ չէ գտել թուրքական պաշտոնական և ոչ պաշտոնական պատմագրության, Դերսիմի հավատքի և մշակույթի, սոցիալական և քաղաքական պատմության մեջ:

Ինչպես շեշտեց Գյուլթեքինը. «Դերսիմում կան առանց համայնքի և անտեր մնացած վանքեր ու եկեղեցիներ, լքված գերեզմաններ, ալևի դարձած հայություն, որի անունը պահպանվել է միայն հողերի, գյուղերի և գերեզմանների մեջ…»:

Ինչպես հաղորդեց միության նախագահը, քննարկումից առաջ կազմակերպվել է նաև կինոդիտում, և ներկայացվել դերսիմահայ Ուղուր Էգեմեն Իրեսի «Պարզվում է…» կարճամետրաժ ֆիլմը:

Քննարկման բանախոսներն են եղել Ստամբուլում թուրքերեն և հայերեն լեզուներով լույս տեսնող «Ակօս» հայկական շաբաթաթերթի հայերեն էջերի խմբագիր Սարգիս Սերոբյանը և թուրք հայտնի պատմաբան և հրապարակախոս Այշե Հյուրը:

Քննարկման սկզբում բացման խոսքով հանդես է եկել Միհրան Փրկիչ Գյուլթեքինը, որն իր ելույթում ընդգծել է Դերսիմում մուսուլմանացած և ալևիացած բազում հայերի գոյության փաստը, ովքեր, ըստ բանախոսի, պարտադիր չէ, որ անպայման քրիստոնյա լինեն. բավարար է որ համարձակվեն հայտնել իրենց հայկական ինքնության մասին:

Սարգիս Սերոբյանն իր ելույթում առավելապես անդրադարձել է Դերսիմի պատմությանը` շեշտելով հնում Դերսիմի ինքնավար մարզ լինելու հանգամանքը և հայտնելով այնտեղի քրիստոնյա մնացորդացի առկայության մասին:

Այշե Հյուրն իր հերթին ընդգծել է այն իրողությունը, որ Դերսիմի հայությունը եղել է տվյալ շրջանի հինավուրց ժողովուրդը: Բանախոսների ելույթներից հետո ակտիվ քննարկում է արձանագրվել:

Դերսիմահայերի հավատքի և սոցիալական փոխօգնության նախագահը «Ակունքին» նաև հայտնեց, թե քանի որ քննարկման օրը համընկել էր Սուրբ Հարության տոնի նախօրեին, քննարկմանը մեծ չէր եղել Ստամբուլում գործող հայկական կազմակերպությունների մասնակցությունը: Առավելապես մասնակցություն են ցուցաբերել Դերսիմի վերաբերյալ հետազոտություններ կատարող անձինք:

Քննարկման ամփոփման ժամանակ շեշտվել է, որ Դեսիմը եղել է հայոց մայր հայրենիքը:

Մելինե Անումյան

Akunq.net