Համիդյան ջարդերի ժամանակաշրջանից մինչեւ Հայոց մեծ եղեռնի տարիները եւ գերտերությունների քաղաքական առքուվաճառքը Օսմանյան կայսրությունում ապրող ոչ թուրք ազգերի` մանավանդ հայերի եւ հույների հաշվին մինչեւ 1920-ական թվականները մեծ արձագանք են ունեցել ժամանակի հունական մամուլում, սակայն այս մասին շատ քիչ է հայտնի ժամանակակից հայ եւ հույն հանրությանը, որ հույն մամուլը, մանավանդ երգիծանկարչությունն ու ծաղրանկարչությունը, այս առումով ինչ գործունեություն են ունեցել:
Հունահայկական ուսումնասիրությունների կենտրոնը, Հունաստանում ՀՀ դեսպանության հովանավորությամբ, 2013թ. նախատեսել է «Հաց ու գիր» ընդհանուր խորագիրը կրող մշակութային միջոցառումների շարքի անցկացումը:
Տարվա ընթացքում անց են կացվելու հայ-հունական բարեկամության մասին պատմող ցուցահանդեսներ, դասախոսություններ, թատերական բեմադրություններ:
Հունա-հայկական ուսումնասիրությունների կենտրոնի աշխատանքի շնորհիվ, երկուշաբթի, հունվարի 21-ի երեկոյան, Հունաստանի Ազգային գրադարանի մեծ դահլիճում տեղի ունեցավ դասախոսություն եւ ցուցահանդեսի բացում, նշված շարքի անդրանիկ միջոցառումը` «Ժպիտ եւ արցունք. Հայաստանը հունական երգիծական մամուլում» խորագրով ցուցահանդես:
Ձեռնարկը կազմակերպել էին Հունաստանում Հայաստանի դեսպանությունը, Հունաստանի Ազգային գրադարանը եւ Հունա-հայկական ուսումնասիրությունների կենտրոնը:
Ցուցահանդեսը բովանդակում է ավելի քան 100 պատկերներ, երգիծանկարչական եւ փաստավավերագրական նյութեր:
Օրվա բանախոսներից հույն հայտնի գրող Պետրոս Մարգարիսը խոսեց «Ի՞նչ է երգիծագրությունը» ընդհանուր թեմայով: Նա հիմնականում բացատրեց երգիծագրության դերը պատմական իրողությունների արտահայտման եւ նրա ազդեցությունը հասարակության մտքի զարգացման վրա:
«Հունական երգիծագրական ու երգիծանկարչական մամուլի պատմությունը եւ նրա քաղաքական ու հասարակական դերակատարությունը 19-րդ դարի եւ 20-րդ դարի սկիզբին» թեման շոշափեց հույն պատմաբան տիկին Էլի Դրուլիան: Նա, խոսելով 19-20-րդ դարերի Օսմանյան կայսրությունում տիրող քաղաքական ու հասարակական իրավիճակի մասին, գծագրությունների ցուցադրությամբ բացատրեց այդ զարգացումների մասին հունական երգիծանկարչության եւ երգիծաբանության արձագանքի մասին:
Այնուհետեւ Հունա-հայկական ուսումնասիրությունների կենտրոնի քարտուղար պարոն Հովսեփ Քասեսյանը բացատրեց փաստավավերագրական նյութերի եւ ծաղրանկարների դերակատարությունը Հայոց ցեղասպանությունը այլ ազգերին ծանոթացնելու եւ հատկապես գիտական շրջանակներին որպես աղբյուր ծառայեցնելու դերի մասին:
Միջոցառմանը ներկա էին հայկական տարբեր հասարակակական եւ մշակութային կազմակերպությունների եւ մամուլի ներկայացուցիչներ, ՀՀ դեսպանության խորհրդական պարոն Մինաս Մարտիկյանը եւ թեմայով հետաքրքրվող հայ եւ հույն ուսանողներ, գիտաշխատողներ եւ հանդիսատեսներ:
http://azg.am/AM/2013013119
Leave a Reply