Նոր հրատարակություն Կիլիկիայի հայերի մասին

Բեյրութի ֆրանսիական համալսարանի (Université Saint-Joseh) հրատարակչատունը լույս է ընծայել «Կիլիկիայի հայերը` բնաշխարհ, հիշողություն եւ ինքնություն» (Les Arméniens de Cilicie: Habitat, Mémoire et Identité) խորագրով գիրք-ալբոմը, տեղեկացնում է Կանադայում լույս տեսնող «Ապագայ» ազգային, մշակութային եւ հասարակական շաբաթաթերթի դեկտեմբերի 17-ի համարը: Ֆրանսերեն լեզվով մոտ տասը գիտական հոդվածներ եւ 100-ից ավելի հին լուսանկարներ ընդգրկող գրքի հեղինակներն են Միհրան Մինասյանը, Լեւոն Նորտիկյանը, Վահե Թաշճյանը, Ռեյմոն Հարություն Գեւորգյանը եւ Միշել Փապուճյանը:

Միհրան Մինասյանը ներկայացրել է Կիլիկիայի հայ լուսանկարիչների ցանկը` տալով յուրաքանչյուրի մասին կենսագրական տեղեկություններ: Լեւոն Նորտիկյանը հնագիտական պրպտումների եւ վկայագրությունների հիման վրա վերականգնել է Սսի կաթողիկոսարանի Ս. Սոֆիա տաճարի հատակագիծը: Վահե Թաշճյանն իր առաջին հոդվածում վերլուծության է ենթարկել Կիլիկիայի հայաբնակ վայրերի մասին լույս տեսած հուշամատյանները, որոնցում անդրադարձ կա տվյալ վայրի պատմության, սովորությունների եւ կենցաղի մասին: Երկրորդ հոդվածում նա ներկայացրել է Կիլիկիայի հայ մարդու յուրահատուկ տիպարը, որն իր թրքախոսության եւ կենցաղի առանձնահատկությունների պատճառով հաճախ պախարակվել է Պոլսո հայության եւ հետագայում նաեւ Սիրիայի եւ Լիբանանի հայ ազգային մարմինների կողմից:

Ռեյմոն Հարություն Գեւորգյանի առաջին գրությունը Կիլիկիայի հայության բնակության տարածքային բաժանումների, իսկ երկրորդը` երկրում գործող հայկական դպրոցների մասին է: Եվ վերջապես Միշել Փապուճյանը ամփոփ գծերով ներկայացրել է Զեյթունի հայոց պատմությունն ու անդրադարձել կենցաղային զանազան հատկանիշների:

Մեծ թվով լուսանկարների գոյությունը ապացուցում է, որ հայը եղել է անբաժանելի եւ հարազատ տարրը այդ բնաշխարհի:

Գիրքն ընդհանրապես փորձ է` վերականգնելու Կիլիկիայում հայկական դարավոր եւ կորսված կյանքի զանազան ոլորտները:

Վերջին տարիների ընթացքում Բեյրութի ֆրանսիական համալսարանի հայկական թեմայով լույս ընծայած նախորդ երկու հրապարակությունները եղել են «Les Arméniens: La quete d”un refuge, 1917-1929» եւ Վարդան Տերունյանի «Mémoire Arménienne. Photographies du Camp de Réfugiés d’Alep, 1922-1935» գրքերը:

Հ. Ծ.

http://azg.am/AM/2013013020