Յոդուածներ

Արցախ` հայկական ինքնութեան պաշտպանութեան միջնաբերդ. Բագրատ Տէր Սահակեանի եւ Մելքում Բաբաջանեանի տպարանները

«Հայկական աշխարհ» եւ «Գործ» պարբերականները ԱՍՊԵՏ ՄԱՆՃԻԿԵԱՆ Շուշիի մէջ հրատարակչական գործունէութիւնը Ի. դարուն սկիզբը շարունակեց զարգանալ: Եղիսաբէթ Մահտեսի Յակոբեանց, Միրզաջան Մահտեսի Յակոբեանցի դուստրը, 1901-1904 տարիներուն հօր տպարանէն լոյս ընծայեց չորս գիրքեր. «Յիշատակարան Ղարաբաղի (Արցախի) հայոց թեմական հոգեւոր դպրանոցի» (1901), Ինգլէս Հ. Դ. «Խեցիներ ժողովող Սիեօր Գօդօլիի պանդխտութիւնը: Անգլերէնից թարգմանեց Աշոտ Բայանդրեան» (1903), Ներսէս վարդապետ Մելիք…

Սիամանթոյի հետ` գլուխ-գլխի (ծննդեան 145-ամեակին առիթով) – Է. 

ԼԵՒՈՆ ՇԱՌՈՅԵԱՆ Բանաստեղծը Ինչո՞ւ Չերգեց Սէրն Ու Երկնքի Կապոյտը…   Միշտ ալ շատերու կողմէ հարց տրուած է, թէ Սիամանթօ ինչո՞ւ շարունակ կարմիրով ներկեց իր էջերը: Ինչո՞ւ անդադար գծեց ու նկարագրեց կոտորածի, տանջանքի, պայքարի ու ռազմի պատկերներ: Հարցումին պատասխանը յստակ է: Եւրոպա ապրելով հանդերձ, ան ինքզինք չէր կրցած անջատել Հայաստանի ու հայ ժողովուրդի ճակատագրէն: Իրեն համար մղձաւանջ մը դարձած էին այն անասելի…

Թուրքիան անփոխարինելի չէ

ԼՈՒՍԻՆԵ ՄԽԻԹԱՐՅԱՆ Հնդկաստանի մայրաքաղաք Նյու Դելիում սեպտեմբերի 9-10-ը անցկացված G20-ի գագաթնաժողովի շրջանակներում քննարկվել են ներկա մարտահրավերների լուծման ուղիներն ու տարբերակները։ Հետաքրքիրություն է ներկայացնում նաեւ ամփոփիչ հռչակագիրը, որտեղ 7 պարբերություն նվիրված է եղել Ուկրաինային, սակայն պատերազմին վերաբերող պարբերությունում Ռուսաստանն ընդհանրապես նշված չէ։ Ուշագրավ է, որ գագաթնաժողովին չեն մասնակցել Ռուսաստանի եւ Չինաստանի առաջնորդները։ Գագաթնաժողովի արդյունքներից առանձնացնենք Հնդկաստան-Մերձավոր…

Սիամանթոյի հետ` գլուխ-գլխի (ծննդեան 145-ամեակին առիթով) – Զ.

ԼԵՒՈՆ ՇԱՌՈՅԵԱՆ «Հոգեվարքի եւ յոյսի ջահեր» hատորին մէջ տեղ գտած բանաստեղծութեանց վերնագրերն անգամ բարացուցական են, կը մատնեն անոնց բնոյթը. «Աւերումի գիշեր», «Թաղում», «Արիւն», «Անդրշիրիմեան աղաղակ», «Մեռելոցի օր», «Խաւար», «Ծարաւ», «Չարչարանքի երազ», «Հոգեվարքի իրիկուն», «Մահերգ»: Բանաստեղծին «մարմարեայ» կամ «երկաթեայ» ոճը, որուն վարժուած էինք իր նախորդ գիրքերուն միջոցով, զգալիօրէն մեղմացած է հոս, իսկ շանթերն ու արիւնի հեղեղները նուազած են բաւական: Մինչեւ իսկ կրնանք ըսել, որ քնարերգակ վշտակիր բանաստեղծ մը եկած…

Եվրոպայի ռևիզիոնիստ ռաբբիները ժխտում են Հայոց ցեղասպանությունը

Հարութ Սասունյան «Կալիֆորնիա կուրիեր» թերթի հրատարակիչ Եվրոպայի ռաբբիների կենտրոնը 50 պահպանողական ռաբբիների ստորագրությամբ սեպտեմբերի 6-ին նամակ է հղել ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին և նախագահ Վահագն Խաչատուրյանին, որում ասվում է՝ Հայաստանի պաշտոնյաներն իրավունք չունեն օգտագործել «ցեղասպանություն» եզրույթը՝ Ադրբեջանի կողմից 2022 թվականի դեկտեմբերից Լաչինի միջանցքի շրջափակումը նկարագրելու համար, որը պատճառ է դարձել 120 հազար արցախցիների սովահարությանը։ Ռաբբիները…

Սան Սթեֆանոն Եւ Պերլինը նաեւ այսօր

Սարգիս Մահսէրէճեան Հայաստան միակ երկիրը չէ, որուն շահերն ու ապահովութիւնը յաճախ խաղալիք դարձած են հզօր պետութիւններու ծրագիրներուն խաչաձեւման, անոնց միչեւ բախումին: Մեր նորագոյն պատմութեան մէջ, այսինքն՝ մեր ժողովուրդի մարդկային եւ քաղաքական իրաւունքներու վերականգնումի պայքարի զարթօնքէն ասդին, Հայաստան, անկախ հանրապետութեան հռչակումէն առաջ եւ ետք, դառն փորձառութիւններ ապրած է այս իմաստով: Հազուադէպ չեն այն փուլերը, երբ մեր…

Արցախ` հայկական ինքնութեան պաշտպանութեան միջնաբերդ. Շուշիի հայկական տպարանները

ԱՍՊԵՏ ՄԱՆՃԻԿԵԱՆ Արցախ հինէն ի վեր հոգեւոր կեանքի, մշակոյթի, կրթութեան եւ լուսաւորութեան կեդրոն եղած է, եւ արցախցիք հրատարակչական աշխուժ գործունէութիւն ծաւալած են: Արցախի մէջ հրատարակչութեան եւ պարբերական մամուլի զարգացումը պայմանաւորուած էր Շուշիի արդիւնաբերական, արհեստագործական եւ առեւտրական կեդրոն ըլլալու հանգամանքով: Տնտեսական զարգացումը նպաստեց մշակութային զարթօնքին: Շուշի հայ տպագրութեան կարեւորագոյն օճախ դարձաւ: Հայ գիրքի տպագրութիւնը սկիզբ առած…

Սիամանթոյի հետ` գլուխ-գլխի (ծննդեան 145-ամեակին առիթով) -Ե.

ԼԵՒՈՆ ՇԱՌՈՅԵԱՆ Քիչ մը կազդոյր եւ… սրտի տրոփումներ Լէյզենի բուժարանին մէջ կը շարունակուէր Սիամանթոյի դարմանումը: Վայրը լեռնային էր ու անտառապատ, գեղատեսիլ ու ծաղկառատ: Բանաստեղծը ի գործ կը դնէր իր ամբողջ կամքն ու ճիգըվրայէն թօթափելու համար թոքախտի հետքերը: Ան բուժարանին մէջ տեւաբար բանտարկուած չէր մնար անշուշտ: Ամէն պատեհ առիթով կ՛ուղեւորուէր դէպի Լոզան ու Ժընեւ ընկերներու եւ…

Ուրուական մարմիններ հողին կը վերամիանան

ԼԵՌՆԱ ՊԱՊԻԿԵԱՆ Մայի­սեան օր մը, երբ ակա­­դեմա­­կան եր­­կար ու­­սումնա­­սիրու­­թիւնս եւ աւար­­տա­­­ճառի գրու­­թիւնս աւար­­տած ըլ­­լա­­­լուս յա­­ջոր­­դող դա­­տար­­կութիւ­­նը կը վա­­յելէի, հե­­տաքրքրու­­թիւն ու­­նե­­­ցայ հա­­մացան­­ցի վրայ փնտռե­­լու ու­­սումնա­­սիրու­­թեանս առնչո­­ւած կարգ մը բա­­նալի բա­­ռերը, ինչպէս՝ հա­­յերէն, պար, այ­­բուբեն, մարմնա­­ցուած ուսմունք՝ յու­­սա­­­լով գտնել նոյն հե­­տաքրքրու­­թիւնը ու­­նե­­­ցող ակա­­դեմա­­կան­­ներ։ Ար­­դիւնքնե­­րուն մէջ Նի­­լիւ­­ֆեր Կրոս անու­­նը ան­­մի­­­ջապէս ու­­շադրու­­թիւնս գրա­­ւեց։ Նախ կար­­դա­­­ցի մարմնա­­ցուած ու­­սումնա­­սիրու­­թեան ընդմէ­­ջէն պատ­­մութիւ­­նը…

Սիամանթոյի հետ` գլուխ-գլխի (ծննդեան 145-ամեակին առիթով) -Դ.

ԼԵՒՈՆ ՇԱՌՈՅԵԱՆ Վերադառնանք Հողին: Սիամանթոյի գրչին տակ Հողը կ՛ուզէ, որ ՄԻԱՍՆԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ գոյանայ իր ցանուցիր զաւակներուն միջեւ: Կը սրտապնդէ զանոնք, կը յուսադրէ: Ան կը պահանջէ, որ բոլո՜րը, բոլո՛րը միանան պայքարի գումարտակներուն, այլապէս ամոլները պիտի այրիանան, նորածինները իրենց խանձարուրներուն մէջ իսկ պիտի խեղդուին, դիակները պիտի յօշոտուին, տաճարները պիտի քանդուին ու այգեստանները պիտի մոխրանան… Ուրեմն պէտք է աճապարել`…