Լեզու

Տէ՛ր կանգնինք մեր գոյութեան իրաւունքին. արեւմտայերէնի կորուստը է ու կը մնայ արեւմտահայութեան կորուստը

Վրէժ-Արմէն Տէր կանգնիլ արեւմտահայերէնին կը նշանակէ տէր կանգնիլ ապրելու մեր իրաւունքին՝ մեր գոյութեա՛ն իրաւունքին։ Արեւմտահայերէնը չէ պարզապէս հաղորդակցութեան միջոցը մեր՝ հայութեան մէկ մասին, որքան ալ այդ միջոցը օգտագործողներու թիւը հետզհետէ կը նուազի։ Ան մեր էութիւնն իսկ է, մեր էութիւնը արտայայտող հայեցակերպը, մտածելակերպը, հի՛մքը։ Իսկ արեւմտայերէնի կորուստը է ու կը մնայ արեւմտահայութեան կորուստը, ինչ որ սադայէլական…

Զօրավիգ կանգնեցէք Երեւանի «Յառաջ» նորահաստատ արեւմտահայերէնի կեդրոնին․ կոչ

Միջին Արեւելքի քաղաքական սուր տագնապներուն պատճառով՝ Սուրիոյ, Լիբանանի, Իրաքի հայեր Հայաստան հաստատուեցան։ Անոնց մէկ մասը մնաց, ուրիշներ գաղթեցին դէպի ԱՄՆ, Գանատա, Եւրոպա… Այսօր Երեւանի մէջ գոյացած է արեւմտահայ համայնք մը, որ կը հաշուէ 25,000-30,000 հոգի։ Երեւանի մէջ շատ սովորական երեւոյթ է ամէնուրեք հանդիպիլ արեւմտահայերու, լսել՝ արեւմտահայերէն խօսակցութիւններ։ Սակայն, արեւմտահայերէնը կրնայ շուտով չքանալ Երեւանի հանրային կեանքէն,…

Սփիւռքի եւ Հայաստանի հայերի միջեւ լեզուական խորթութիւնը, պառակտումն ու երկփեղկումը պէտք է վերանան

Զրոյց անուանի բժիշկ-սրտաբան, Նիւ Եորքի Գիտութիւններու ակադեմիայի պատուաւոր անդամ, բանաստեղծ ՅԱԿՈԲ ԱՅՆԹԱՊԼԵԱՆԻ հետ` միասնական աշխարհաբար գրական հայերէնի քերականութեան ձեւաւորման եւ հայերէնի միասնական ուղղագրութեան կազմաւորման աշխատանքների վերաբերեալ: ՀԱՐՑՈՒՄ.- Պարո՛ն Այնթապլեան, հայագէտների խմբի մասնակցութեամբ ձեռնարկել էք մի գաղափարի իրագործում, երբ լեզուի երկու ճիւղերի միաւորում պէտք է լինի, որն, ըստ էութեան, լեզուի պահպանութեան գրաւական է հանդիսանալու: Ինչի՞ց էք…

Չզարգացող լեզուն անհնար է պահպանել

Մահիր Օզքան Վտանգված լեզուների պահպանման համար աշխատող ակտիվիստների առջև ծառացած հիմնական խնդիրներից մեկը լեզվի բարելավման ուղղությամբ գործադրվող ջանքերը կասկածանքով ընդունելն է։ Կասկածամիտների մի մասը նրանցից է կազմված, ովքեր իրենց լեզուն արդեն բեռ են համարում և ցանկանում են, որքան հնարավոր է, շուտ ազատվել դրանից։Կամավոր ձուլվող նմաններին շատ բան չունենք ասելու։ Սակայն մեկ այլ հատվածը նշում է,…

Լոյս տեսաւ «Հայաստանի, Արցախի եւ Սփիւռքի լեզուական կեանքի ուրուագծային պատկեր» տեղեկագիրը

Հայաստանի կրթութեան, գիտութեան, մշակոյթի եւ մարմնակրթութեան նախարարութեան Լեզուի կոմիտէն հրապարակեց «Հայաստանի, Արցախի եւ սփիւռքի լեզուական կեանքի ուրուագծային պատկեր» (2019-2022) թուականներու տեղեկագիրը,  որուն մէջ ամփոփ կերպով ներկայացուած է տուեալ ժամանակահատուածին հայոց լեզուի վիճակը: Հայաստանի Լեզուի կոմիտէն արձանագրած է, որ կը շարունակէ ապահովել մեր երկրի ամբողջ տարածքին պետական լեզուն գործառելու բացառիկ իրաւունքի իրացումը եւ ազգային փոքրամասնութիւններու լեզուներու…

Արեւմտահայերէնի պաշտպանութեան համար Արեւմտեան թեմը հարիւր հազար ($100,000) տոլարով հիմնադրամ կը հաստատէ Անթիլիասի մէջ

Ժողովուրդներու ու ազգերու գոյութիւնը կ՛երաշխաւորուի կրօնով, հայրենիքով ու մշակոյթով: Այս ծիրին մէջ, յատկապէս` արեւմտահայերէնի պաշտպանութեան համար, հրաւիրուած ենք հայկական բոլոր կառոյցներ ծրագրելու ու գործելու, թէ ի՛նչ միջոցներով ու ձեւերով կրնանք լեզուն պահել առողջ, առօրեայի մէջ գործածական եւ գրաւոր խօսքով շարունակական, ազգի կեանքին մէջ: Այս ծիրին մէջ ակներեւ է, թէ ինչպէ՛ս Մեծի Տանն Կիլիկիոյ հայրապետական աթոռը,…

Կա՛մ ուծացում, կա՛մ մայրենի լեզվով կրթություն

Մահիր Օզքան Նոր ուսումնական տարվա սկզբին դարձյալ օրակարգ եկավ մայրենի լեզվով կրթության հարցը։ Վերջին տարիներին մայրենիի խնդիրը, ինչպես հայտնի է, առաջին պլան է մղվել մայրենի լեզվի ընտրովի դասընթացներով։ Սակայն այս թեմայով պրակտիկան ցույց տվեց, որ մայրենի լեզվի` որպես ընտրովի դասընթացի դասավանդման կանոնակարգը գործնականում այնքան էլ լավ չէր գործում: Այս թեմայով կա նաև Լազական ինստիտուտի զեկույցը…

Քննարկվել են Հայաստանում արևմտահայերենի դասավանդման և տարածման հեռանկարները

ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարի տեղակալներ Արթուր Մարտիրոսյանը և Ժաննա Անդրեասյանն ընդունել են «Գալուստ Գյուլբենկյան» հիմնադրամի հայկական համայնքների բաժանմունքի տնօրեն Ռազմիկ Փանոսյանին և տնօրենի օգնական Շողեր Մարկոսյանին: Ինչպես «Արմենպրես»-ին հայտնում են ԿԳՄՍ նախարարությունից, կողմերը քննարկել են Հայաստանում արևմտահայերենի դասավանդմանը, տարածմանը վերաբերող և Սփյուռքի հայկական կրթօջախներին առնչվող խնդիրները: Նախարարի տեղակալ Արթուր Մարտիրոսյանը ողջունել է հյուրերին՝ կարևորելով երկկողմ համագործակցությունը…

Աշխատանոց արեւմտահայերէն խօսակցութեան համար

Հրանդ Տինք Հիմ­նարկի արեւմտա­հայե­րէնի աշ­խա­տանո­ցը կը մեկ­նարկէ 25 Յու­լի­սին։ Գա­լուստ Կիւլպէն­կեան Հիմ­նարկի աջակ­ցութեամբ ըն­թա­ցող աշ­խա­տանո­ցը շա­բաթը մէկ ան­գամ 1,5 ժա­մուայ մէկ­տե­ղումնե­րով պի­տի շա­րու­նա­կուի մին­չեւ 30 Սեպ­տեմբեր։ Աշ­խա­տանո­ցը ուղղո­ւած է հա­յերէ­նի հիմ­նա­կան գի­տելիք­ներ ու­նե­ցող­նե­րուն խօ­սակ­ցա­կան վար­ժութիւ­նը զար­գացնե­լու։ Աշ­խա­տու­թիւննե­րը պի­տի կա­յանան առա­ւելա­գոյն 10 մաս­նա­կից­նե­րէ բաղ­կա­ցող խումբե­րով։ Պահան­ջի հա­մաձայն կա­րելի է նոր խումբեր ձե­ւաւո­րել, դար­ձեալ 10 հո­գիի սահ­մա­նու­մով։…

Յիսուն տարի ետք ո՞վ հայերէն պիտի խօսի, ո՞ւր, ինչպիսի՞ հայերէն, շարունակական ո՞ր գիծին վրայ

Յ. Պալեան Վարդապետութիւնները, ինչպէս ազգերը եւ անհատները, կը մեռնին յանձնառութիւնը մերժելով: Ալպէր Քամիւ, ֆրանսացի գրող, Ի դար             Հայաստան եւ Սփիւռք, հաւատաւոր եւ հայու ինքնութեան տէր կանգնող անհատներ եւ բջիջներ կան: Այդքա՛ն: Լեզուամտածողութեամբ եւ ազգային-քաղաքական գիտակցութեամբ, որ ազգի պատմութիւն է, գործողները խիստ փոքրաթիւ են՝ մեր ընդհանուր համրանքին բաղդատած: Սեղմ շրջանակներու եւ միաւորներու համար միայն գոյութենական խնդիր է ՀԱՅԵՐԷՆԻ ՀԱՐՑԸ:…