Մելիք Շահնազարի միացում Փանահ Ալի Խանի եւ Շուշիի բերդին կառուցումը Շուշիի բերդ ԱՍՊԵՏ ՄԱՆՃԻԿԵԱՆ Արցախի մելիքները, իրենց անառիկ լեռներուն վրայ, դաշնակցային կապերով միացած, անխորտակելի ուժ էին: Վարանդայի մելիք Յովսէփ Մելիք Շահնազարեանի եղբայր Շահնազար, Աւետարանոցի մէջ կոտորելով իր եղբօր ընտանիքը, բռնութեամբ խլեց իշխանութիւնը: Աւետարանոցի եղեռնագործութիւնը դուռ բացաւ կործանարար գժտութիւններու եւ քայքայեց մելիքութիւններու դաշնակցային կապերը. բան մը, որ ճակատագրական եղաւ արցախահայութեան համար: *** Ինքզինք Վարանդայի…

Ամբողջը →

Ճշմարտությունը համառ է։ Թերևս կարող ուժերը փորձեն որոշ ժամանակով կոծկել և խավարի մեջ պահել այն, սակայն ինչ էլ անեն, մի օր ճշմարտությունը կսկսի բացահայտվել։    Հասան Հայրի Աթեշ Խնդիրը Դերսիմի՝ հնագույն ժամանակներից ունեցած սոցիալական կառուցվածքն է Դերսիմի 1937-38 թթ․ ավարտին հասցված գործընթաց չէ։ Երբ անդրադառնում ենք համառորեն շարունակվող ժխտողական քաղաքականությանը, ակնհայտ է դառնում, որ ներկայում…

Ամբողջը →

Հայոց ցեղասպանության 106-րդ տարելիցի առիթով Ermenihaber.am-ը զրուցել է Հունաստանի Սալոնիկ քաղաքի Արիստոտելի համալսարանի պոնտոսագիտության ամբիոնի գիտաշխատող, պատմական գիտությունների դոկտոր Թեոդոսիոս Կիրիակիդիսի հետ։ Մեզ հետ զրույցում նա անդրադարձել է ԱՄՆ նախագահի մակարդակով Հայոց ցեղասպանության ճանաչման փաստի կարևորությանը, Պոնտոսի հույների ցեղասպանության ճանաչման գործընթացին։ Ներկայացրել է իր դիտարկումները հայկական կազմակերպությունների հետ համագործակցության հեռանկարի ու Թուրքիայի վարած ագրեսիվ քաղաքականության մասին։…

Ամբողջը →

Մարի Աբրահամյան Արվեստաբան 9-14-րդ դարերում հայկական միջնադարյան արվեստը հասնում է զարգացման բարձրակետին[1]: Շարունակելով ոսկեդարյան հարուստ ավանդույթները` մեծ վերելք են ապրում ճարտարապետությունը, երաժշտությունը, կերպարվեստը, կիրառական արվեստը, գեղարվեստական գրականությունը: Միաժամանակ, արվեստի որոշ բնագավառներում,  մասնավորապես՝ ճարտարապետության, մանրանկարչության,  ձևավորվում են դպրոցներ[2], որոնք իրենց ընդհանուր հատկանիշներով և ազգային ավանդներին  բնորոշ էական, խորքային կողմերով, առանձնանում են ոճական և ստեղծագործական յուրատիպությամբ: Հայ…

Ամբողջը →

«Ակօս» պոլսահայկական շաբաթաթերթում հրապարակված նոր փաստաթուղթը վկայում է, որ 1945 թ․ Օրդուում կրոնափոխ եղած հայերը պիտակավորվել են պետության կողմից, և նրանց վերաբերյալ ասվել է․ «Երկրի համար նրանցից շահ ակնկալելն անիմաստ է»։ Այդ մասին, Akunq.net-ի փոխանցմամբ, գրում է թուրքական «Դուվար» պարբերականը։ Աղբյուրի համաձայն՝ Թուրքիայի վարչապետարանին կից Հանրապետական արխիվում կատարված ուսումնասիրության արդյունքում մի փաստաթուղթ է հայտնաբերվել, որում…

Ամբողջը →

ՆՈՒՊԱՐ ՏԷՄԻՐՃԵԱՆ Որպէս նախաբան Հետաքրքրական է, նախ պատմեմ, թէ ինչպէ՛ս ձեռքս անցաւ պատմական մեծ արժէք ներկայացնող «Ուրֆայի յուշապատում»-ի` 1955-ին  ուրֆացի մեծանուն մտաւորական եւ վիպագիր Արամ Սահակեանի պատրաստած այս  հսկայածաւալ գործը` շուրջ 1500 էջեր պարունակող սոյն հատորը: 1964-ի ապրիլ 23-ին բախտը ունեցայ նշանուելու ուրֆացի Եստեր Ատուրեանին հետ. հոս չմոռնամ ըսելու, որ ես ալ սիսեցի եմ: Քանի…

Ամբողջը →

Աննա Թուրայ Ահա 25 տարի առաջ «Ակօսի» հրատարակության առաջին 2,5 ամսում խմբագրական սեղանին  դրված առավել տպավորիչ լուրերի թեմաները․․․․ Թեմաներ, որոնք եղել են թերթի առաջին 10 համարներում, և այսօր էլ եթե լուրը տանք, ապա կարող են «վերջին նորություններ» լինել․․․ «Ակօս»-ի առաջին համարը, առաջին խորագիրը և առաջին վերնագիրը, իրականում նրա ամբողջ գոյությունը «Հարության հոգի» ունեցող մեր հավատքի…

Ամբողջը →

«Կարսի պայմանագրի անվաւեր ճանաչումը իրաւական առումով բխում է մեր շահերից» «ՀՈՐԻԶՈՆ»ի հետ կայացած հարցազրոյցի ընթացքին յայտնեց Խ. Աբովեանի անուան Հայկական Պետական Մանկավարժական Համալսարանի Համաշխարհային Պատմութեան եւ դասաւանդման մեթոտիքայի ամպիոնի վարիչ, Պատմական Գիտութիւններու Դոկտոր, Փրոֆեսոր՝ Խաչատուր Ստեփանեանը։ Հարցազրոյցի ընթացքին արծարծուեցան Մոսկուայի եւ Կարսի պայմանագիրներուն, անոնց պատճառահետեւանքային դրոյթներու, իրաւական ենթահողին, եւ 100 տարի անց անոնց վաւերականութեան մասին,…

Ամբողջը →

Մանկահավաքը Օսմանյան կայսրությունում մինչև 17-րդ դարի վերջ կիրառված քաղաքականություն է, որի միջոցով Օսմանյան կայսրության կողմից գրավված հողերում որոշակի չափանիշների համապատասխանող քրիստոնյա տղա երեխաներին հավաքելուց և դաստիարակելուց հետո նրանց պիտանի էին դարձնում Օսմանյան պետությանը ծառայելու համար։ Մեր հոդվածում ամենապարզ ձևով ներկայացնում ենք այդ համակարգը՝ պատասխանելով այն հարցերին, թե ինչ է իրենից ներկայացնում մանկահավաքը, որոնք էին նրա…

Ամբողջը →

Էլեոնորա ՆԵՐՍԻՍՅԱՆ   «Հազար հազար տարիներ, հրէական աւանդագիրքի – Աստուածաշունչի – Ծննդոցը, իբր աղօթագիրք գլխահակ կարդաց Հայ ժողովուրդը եւ ծնկաչոք չափեց անապատները, առանց գոնէ մէկ անգամ ստեղծելու իր Մովսէսը, որ ճեղքէր ծովը ու առաջնորդէր զայն, արձանագրելու համար հայկական «Ելից»-ը»: Իսկապես, մենք վատ ընթերցո՞ղ ենք, թե՞ վատ հասկացող. չենք սովորում ոչ միայն մեր` սեփական պատմությունից, այլեւ չենք…

Ամբողջը →