Ներկայումս Թուրքիայի Վան և Բիթլիս նահանգների միջև գտնվող Վանա լճի չորս կղզիներից մեկի՝ Ախթամարի Սուրբ Խաչ հայկական եկեղեցին 84-րդն է Թուրքիայի տարածքում գտնվող մշակութային կոթողների թվում, որոնք գրանցված են «UNESCO»-ի համաշխարահային մշակութային ժառանգության ցուցակում: Եկեղեցին կառուցվել է 915-921թթ-ին Բագրատունյաց թագավոր Գագիկ 1-ինի հրամանով՝ Սուրբ Խաչի մասունքը պահպանելու նպատակով: Մասունքը 7-րդ դարից հետո բերվել էր Վան՝ լինելով նախ Երուսաղեմում, ապա…
Անցյալ ամիս Թամար Գյուրջյանը Բեռլինի տեխնիկական համալսարանում հաջողությամբ պաշտպանեց «Սուրբ Աստվածածին եկեղեցու/Քուրթուլուշ մզկիթի հարմարվողական վերաօգտագործման ուսումնասիրություն» վերնագրով թեզը: Այս թեզով Գյուրջյանը համապարփակ ուսումնասիրություն է իրականացրել Այնթափի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցու վերափոխման վերաբերյալ։ ՛՛Parrhesia Kolektifi՛՛-ը հարցազրույց է իրականացրել Թամար Գյուրջյանի հետ նրա թեզի վերաբերյալ։ Նախ շնորհավորում եմ։ Սկսենք այս հարցից. ինչպե՞ս որոշեցիք ուսումնասիրություն իրականացնել Այնթափի եկեղեցու մասին:…
ԱՍՊԵՏ ՄԱՆՃԻԿԵԱՆ Շուշի ռուսական տիրապետութեան հաստատումէն ետք արագօրէն բարգաւաճեցաւ: Քաղաքին յատակագիծը պատրաստուեցաւ 1837¬ին եւ այդ հիմամբ Շուշի ընդարձակուեցաւ: Հետագային, 1855¬ի յատակագիծով քաղաքը աւելի ընդարձակուեցաւ ու բարեկարգուեցաւ: Շուշիի պարծանքը իր գեղակերտ եկեղեցիներն են: Ղազանչեցոց Սուրբ Ամենափրկիչը մայր տաճարն էր: Ագուլեցոց Սուրբ Աստուածածինը, նախքան Ղազանչեցոց եկեղեցւոյ կառուցումը եղած էր մայր տաճար: Ագուլեցոց եկեղեցիէն ետք կառուցուած էր Մեղրեցոց…
Ռոժհաթ ԱԲԻ Վանի Բաշքալե (Ադամակերտ-Ակունքի խմբագրություն) գավառի Սուրբ Բարդուղիմեոս հայկական վանքը 1990-ական թթ․ մինչև 2013 թ․ օգտագործվել է որպես ոստիկանական բաժանմունք։ Գանձագողերի կողմից ավերված վանքն ներկա պահին օգտագործվում է որպես գոմ և հարդանոց։ Չվերականգնված, անուշադրության պատճառով ավերված պատմական վանքն անհետացման վտանգի տակ է։ ՀԱՎԱՏՈՒՄ ԵՆ, ՈՐ ՔՐԻՍՏՈՍԻ 12 ԱՌԱՔՅԱԼՆԵՐԻՑ ՄԵԿՆ ԱՅՍՏԵՂ Է ԹԱՂՎԱԾ Վանի Բաշքալե…
Ուրֆայում (Եդեսիա) վերջերս փլվել է Գերմուշ գյուղի Սուրբ Աստվածածին հայկական եկեղեցու գմբեթը։ Մարդինից ընտրված ասորի պատգամավոր Ջորջ Ասլանը, ով Ձախ կանաչներ կուսակցության անդամ է, հարցում է ուղարկել Թուրքիայի մշակույթի և զբոսաշրջության նախարար Մեհմեդ Նուրի Էրսոյին՝ բացատրություններ պահանջելով թեմայի վերաբերյալ։ Այդ մասին, Akunq.net-ի փոխանցմամբ, հաղորդում է թուրքական «Բիանեթ» լրատվակայքը։ Աղբյուրի համաձայն՝ Ասլանը հարցապնդման մեջ մասնավորապես նշել…
ԷՅՅՈՒՊ ԿԻՒՎԵՆ 1915 թուականը հայերու կոտորածի գագաթնային տարեթիւն է, բայց այդ վայրագութեան հետքերը մինչեւ այսօր տեսանելի կը մնան։ Վիշտով լեցուն յուշերը ամենայն կենդանութեամբ մինչեւ օրս կը փոխանցուին։ Թէեւ միայն ձեւական նշանակութիւն ունեցող ներողութեան նախադասութիւնները մերթ ընդ մերթ կը լսուին, բայց լուրջ առերեսում մը ցարդ չէ իրականացած։ 1923-էն այս կողմ քրիստոնեաներու ինչքերը կարծես Աստուածային ընծայ մը…
Արևմտյան Հայաստանի շրջաններից Խարբերդում գտնվող Սուրբ Գևորգ հայկական եկեղեցին լիովին անհետանալու վտանգի տակ է։ Այդ մասին, Akunq.net/am-ի հաղորդմամբ, ահազանգում է թուրքական «Էվրենսել» պարբերականը։ Աղբյուրի համաձայն՝ 6-րդ դարում կառուցված սույն հնամյա եկեղեցին հետագայում կոչվել է նաև Խուլեվանք։ Սուրբ Գևորգ վանքը 15-րդ դարում վերածվել է նշանավոր գրչակենտրոնի։ Վանքի հոգևոր սպասավորներից արքեպիսկոպոս Գևորգի հեղինակությամբ 1443 թ․ հրապարակված գրքում…
Կարսի Կազվան գավառում գտնվող Եղեգնամորի վանքը, որը տեղի բնակիչները կոչում են հենց գյուղի թուրքական անվանումով՝ Չենգիլլիի եկեղեցի, սկսել է ավելի մեծ թվով զբոսաշրջիկների գրավել։Այդ մասին, Akunq.net-ի փոխանցմամբ, հաղորդում է թուրքական «Անադոլու» պետական լրատվական գործակալությունը։ Աղբյուրի համաձայն՝ սույն վանքը, որի կառուցման տարեթիվն անհայտ է, գտնվում է տեղացի և օտարերկրացի զբոսաշրջիկների ուշադրության կենտրոնում։ Չենգիլլի գյուղի հենց մեջտեղում…
Վանի Հայոց ձոր (Գյուրփընար) և Շատախ (Չաթաք) գավառների միջև գտնվող մի տեղանքում կառուցված Հոգյաց կամ Հոգվոց (Տեր Մարիամ) հայկական վանական համալիրը, որ երկար ժամանակ ախոռ ու գոմ է ծառայել անասունների համար, հիմա էլ ավերվում է գանձագողերի կողմից։ Այդ մասին հայտնում է Akunq.net-ը՝ վկայակոչելով «Վան էսքպրես» թուրքալեզու լրատվակայքում հրապարակված լուրը։ Աղբյուրի համաձայն՝ ժամանակին 365 սենյակից…
ՅԱՐՈՒԹԻՒՆ ԱԲՂ. ՏԱՄԱՏԵԱՆ Վարիչ՝ Տեղեկատուական Բաժանմունքի Անցեալէն մինչեւ այսօր, Հայոց մօտ դարձած է գեղեցիկ սովորութիւն մը, որով երբ հաւաքականութիւն մը կազմուի, անոնք առաջին հերթին կը հիմնեն իրենց եկեղեցին եւ ապա եկեղեցին որպէս կեդրոն ունենալով կը կազմակերպեն համայնքային կեանքը։ Երբեմնի հայաշատ Մալաթիոյ եւ կամ այլ անունով՝ Մէլիտինէի մէջ տեսարանը տարբեր չէ եղած, եւ քաղաքի մէջ նախնական…
