Balu, Balahovit, Ballu, Baluahovit, Pallu, Palu: Batı Ermenistan’da, Diarbekir (Diyarbakır) Vilayeti’nin Arğanamaden Sancağı’nda bulunan kaza. Vilayetin kuzeybatı kısmında, Aradsani Nehri (Muratçay) ve onun sağ kolu olan Pağin (Peri) Nehri’nin karıştığı yerde bulunmakta, tarihi Balahovit bölgesine denk düşmektedir.
Balu, 7–9 köy gruplarına (Garaçor, Bulanık, Mazırvat, Gökdere, Okhu, Hun, Kharabeken, Saracur, Aşmuşat) ayrılmıştı. Ermeni köyleri genellikle Mazırvat’ta bulunmaktaydı.
Kazada bulunan yerleşim yerlerinin sayısı hakkında kaynaklarda farklı veriler (460, 365, 253, 248, 84 vs.) bulunmaktadır. XIX. yüzyıl başlarında Balu kazasında, 60-70000’i Ermeni, geri kalanı ise Kürtler ve Türkler olmak üzere 100000 kişi yaşamaktaydı. XX. yüzyıl başında, Ermenilerin sayısı ancak 25000’di.
Balu, dağlarla çevrilidir. Verimli topraklara, uygun iklime ve zengin su kaynaklarına sahiptir. Bölgede arpa, darı, mısır ve pamuk ekilmekte, bağcılık, meyvecilik ve bostancılık uygulanmaktaydı. Ekilen toprakların yaklaşık %65’i buğday, %13’ü ise arpa için kullanılmaktaydı. Kesin olmayan bilgilere göre 1789 baharında vuku bulan güçlü deprem sonucunda, kaza dolayında 51000 kişi hayatını kaybetmişti.
Soykırım yıllarında Balu da korkunç olaylara sahne olmuş Ermenilerin tüm mal varlığı talan edilip yerleşim yerleri yıkılmış, kendileri de katledilmiştir. (Y. Lepsius’un verilerine göre 22300 kişi).
1970 yılı nüfus sayımına istinaden Balu kazasında 403800 kişi yaşamaktaydı, bunların içinde cebren Türkleştirilmiş 600–700 Ermeni vardı.
Leave a Reply