Yerıncak bölgesi

Yercak, eski bir bölgedir. Yüzyılların anlatım ve hikâyelerine şahit olan bu tarihi alan, günümüzde Aras Nehri’nin sol kıyısındaki tanınmış, azametli Odzasar Dağı etrafındaki, Yerıncak Nehri’nin aşağı kısmında bulunan ovalarda yayılan Culfa bölgesini içine almaktadır. Bazı ananelerle bağlı olan hoş görünümlü Odzasar2360 m. yüksekliğe sahip olup bölgeye damgasını vurmaktadır.

Yerıncak, ılıman iklim şartları, bol bitki örtüsü, bereketli ovaları ve tabii kaleleriyle antik dönemden beri insanları cezp etmiştir. Ortaçağda, XII.-XVI. yüzyıllarında “güzelce ülke”[1] olarak ün salmış olan Yerıncak, VII. yüzyıldan itibaren Sünik Eyaleti’nin bir bölgesi olarak anılmaktaydı (A. Şirakatsi)[2]. Dilbilimci Hraçya Acaryan’a göre Yerıncak veya Yerıncnak ismi dilbilimsel açıdan “bir nevi yenilen diken, erybgium campestre L… Yerinc kelimesinden… kelimenin tam manasıyla -boğa dikeni-”[3] anlamına gelmektedir.

Yerıncak bölgesinin onlarca köyü, mezraları ve kasabaları tarih içinde çok sayıda iniş çıkış, yıkım ve yeniden yapılaşma yaşamışlardır. Lakin Yerıncaklılar yakılan ve yıkılan yerleşimlerini, mimari eserleri ve anıtları tekrar-tekrar imar etmiştir. Yerıncak bölgesi özgün bir eski eserler dünyası, zengin anıtlar bölgesidir. Burada her bir haçkar (haçtaş), kemer kalıntısı, eski duvar, ayakta veya yıkılmış her bir mabet, Ermeni alfabesiyle taşlara işlenmiş her bir kelime Yerıncaklının ulusal ve kültürel özgünlük alanındaki bitmeyen gayretini ifade etmektedir.