MURAD MIHÇI Hemşinliler aslında Ermenice’nin bir lehçesini konuşuyor. Teoride bu böyle bilinirdi ama bunu pratikte öğrenmem uzun yıllar sonra oldu. Bu yazımın konusu sevgili dostum Ayşenur Kolivar’ın Ermeni şarkıcı Sibil Pektorosoğlu ile düeti Lusi Hadig’i (Işık Tanesi) dinlememle aklıma geldi. Dinlemeyenler varsa…
Kaybolmaya yüz tutan Batı Ermenice’nin ve Hemşince’nin Türkiye’deki temsilcileri arasında yer alan iki kadın sanatçı, “Şarkımız tüm halklara barış ve eşitlik getirsin” diyor ve ekliyor: “Hiçbir dil yok olmasın.” Evrim Kepenek Bugün, Ermeniler ve Hemşinliler için özel bir gün. Çünkü…
Mahir Özkan Çayeli’nin Raşot bölgesinde konuşan 10-15 kişiyi saymazsak bildiğimiz kadarıyla bugün Artvin ilçeleri dışında yaşayan Hemşinliler Hemşince konuşmuyorlar. Raşot bölgesinde konuşulan dil ile ilgili yeterli kayıt maalesef henüz yok. Hemşin dil kültür çalışması yapan kişilerin önündeki en önemli görevlerden…
ANKARA – Ataerkil, tekçi sisteme karşı anadillerini yaşatmak için televizyon, dergi, kitap ve müzik korosu gibi farklı alanlarda çalışma yürüten kadınlar, mücadeleleriyle dillerini geleceğe taşıyor. Kadınlar, 8 Mart’ta isyanının anadilde haykırılması çağrısı yaptı. Ataerkil sistemde eşitlik, hak ve yaşam mücadelesi veren…
Bugün Hemşinlilerin büyük bir çoğunluğu Ermeni olduğunu reddediyor. Bölgede kullanılan yer adları ve gündelik yaşantıda kullanılan eşyaların isimlerine kadar yerleşik bir Ermenice var aslında. Vartavar, Hodoç gibi Ermeni gelenekleri devam ettiriliyor. Uğur Biryol Hemşin, bugün Rize’nin Çamlıhemşin ve Pazar-Hemşin ile…
Lusin Sultan, “Ama Hemşince özel bir dil, Hemşince güzel bir dil. Size bir şarkı söylemek istiyorum” diyor. Evrim Kepenek 5 yaşındaki Lusin Sultan Özkan, Hemşin dili araştırmacısı yazar ve öğretmen olan babası ile Hemşince konuşuyor. Bildiği Hemşince kelimeleri annesi Tuğçe…
Mahir Özkan Her halkın kendi tarihinden gelen önemli günleri, şenlikleri, bayramları vardır. Bu önemli günler, bayramlar daha çok dinsel inanca göre şekillenir. Ancak bazı bayramlar, şenlikler toplumun değişen inançlarına uyum sağlayarak, şekil değiştirerek de olsa din değiştirmelere rağmen varlığını sürdürür.…
Hemşin ya da Hamşen tam olarak neresidir? Kimdir bu Hemşinliler? Ermeni midirler? Kimliklerini nasıl tanımlarlar? Hemşin kültürünün ayırt edici özellikleri nedir? Ermeni kültürü ile benzerlikleri var mıdır? ALİN OZİNİAN Hemşin, Karadeniz’in en gizemli bölgelerinden biri dersek, sanırım abartmış olmayız. Hemşin…
Sarkis Seropyan – Adnan Genç Ermeni ve Hemşin halklarının vartevor, vartavar bayramını kutluyoruz. Bugün, Ermeni ve Hemşin halkları vartevor bayramını kutluyor. Bu bayramın nereden geldiği ve nasıl ortaya çıktığını Agos’a Adnan Genç ve Sarkis Seropyan yazmıştı. Genç ve Seropyan’ın anılarını…
Rize’deki Haçapit Köyü’nde, dört yıl önce İkizdere’de olduğu gibi taş ocağına karşı eylem vardı. O dönem köylüler kaybetti. DW Türkçe’ye konuşan Haçapitliler, İkizdere’nin de kendi köyleri gibi olmamasını istiyor. Rize’nin İkizdere ilçesinde Cengiz İnşaat’ın Cevizlik Taş Ocağı projesine karşı…
Mahir Özkan Aras Yayıncılık tarafından yayımlanmış olan “1914 Öncesi Ermeni Köy Hayatı” adlı kitap Hemşin kimliği ve kültürü üzerine düşünen, soru soran, araştırma yapan herkesin başvurması gerektiğini düşündüğüm bir kaynak. Kitabın yazarları tarihçi Mary Kilbourne Matossian ve halkbilimci Sussie Hoogasian…
Doğu Karadeniz bölgesi diller ve kültürler açısından zengin olduğu kadar bir yandan da bu zenginliklerin yok oluşuyla karşı karşıya. Eren Dağıstanlı Doğu Karadeniz bölgesi diller ve kültürler açısından zengin olduğu kadar bir yandan da bu zenginliklerin yok oluşuyla karşı karşıya.…
Mahir Özkan Hrant Dink anısına… Geçen ay Hrant Dink’i katledilmesinin 14. yılında adaletin hâlâ yerini bulamamış olmasının üzüntüsü ve hiç geçmeyen bir özlemle andık. Bu vesileyle o günlerde hissettiklerime ilişkin kaleme aldığım notları gözden geçirdim. Üzerinden geçen onca yıla karşın…
Hemşin dili ve kültürü, özellikle son 15 yıl içinde, Türkiye’de gittikçe daha görünür ve duyulur hâle geldi. Hemşince şarkılar seslendiren Vova grubunun, bu alanda bir ilk olan ve gruba adını veren albümü 2005’te, ikinci albümü ‘Garmi Doç’ ise 2019 yazında…
Türkiye’deki Tehlike Altındaki Dillere dikkat çekmek için hazırlanan takvimde Lazca, Ahbazca, Çerkesçe Pomakça gibi birçok dil yer alıyor. Laz Enstitüsü ve İstanbul Kafkas Kültür Derneği (İKKD), Tehlike Altındaki Diller projesi kapsamında “2021 Tehlike Altındaki Diller Takvimi” yayımladılar. Takvim, Abhazca, Çerkesçe,…
