Ֆեթհիյե Չեթինի «Տատիկիս գիրքը» («Մեծ մայրս»-Ակունքի խմբ.) վիպակը հրատարակվել է Ֆրանսիայում

Մարսելի Perenthèses հրատարակչությունը լույս է ընծայել Թուրքիայում արդարության եւ ազատության պայքարի կին մարտիկ, փաստաբան Ֆեթհիյե Չեթինի գրքի ֆրանսերեն թարգմանությունը: Գրքում ընդգրկված են «Տատիկիս գիրքը» («Մեծ մայրս»-Ակունքի խմբ.) վիպակը եւ «Հավավի աղբյուրները» պատմվածքը:

Հեղինակը «Տատիկիս գիրքը» վիպակում նկարագրում է իր պաշտելի տատի` Հրանուշ Կատարյանի «անտեսանելի» կյանքը, ով միայն շատ առաջացած տարիքում էր որոշել զավակներին ու թոռներին հայտնել իր «անմոռանալի» գաղտնիքը: «Զավակներս, մի՛ վախեցեք մեռյալներից: Նրանք չեն կարող ձեզ վնասել: Չարիքը միշտ գալիս է ողջերից», ասում էր Հրանուշ տատիկը, որը բռնի ուժով իսլամացվելով` դարձել էր Սեհեր:

Ֆեթհիյե Չեթինն ասում է, որ իր գրքի նպատակն է «պատի մեջ մի ճեղք բացել եւ լսելու հնարավորություն տալ, Թուրքիայի մարդկանց սիրտն ու խիղճն արթնացնել»: Այդ երկրում, հենց որ արծարծվում է 1915 թ. Հայոց ցեղասպանության թեման, ամեն ինչ քարանում է, եւ վախի մթնոլորտ է հաստատվում: Տատիկը շատ երկար ժամանակ չէր կարողանում պատմել իր կյանքի իրական պատմությունը, բացահայտել իր հայկական ծագումը, հայտնել, թե ինչպիսի հանգամանքներում մի թուրք զինվորական առեւանգեց իրեն, երբ ինքը հազիվ տասը տարեկան աղջնակ էր:

Այս ամենի մասին գրում է հանուն արդարության եւ ազատության պայքարող փաստաբան թոռնուհին: «Իր կյանքի պատմությունը բացահայտելով` տատս այդ բեռը դրեց իմ ուսերին… Ու թեեւ դա շատ դժվար գործ է, բայց ես կարծում եմ` ճշմարտությունն իմանալը ինձ համար բարեպատեհություն է. չեմ ուզում այս խնդիրը թողնել գալիք սերունդներին», ընդգծում է Ֆեթհիյե Չեթինը:

Ընտանեկան բազմաթիվ ու երկարատեւ զրույցների արգասիք հանդիսացող այդ գիրքը քնքշանքի եւ զսպված ցավի վկայություն է, որը թուրքերի հավաքական հիշողության մեջ խզում է առաջացնում տարիներ շարունակ պարտադրված պաշտոնական «պատմության» դեմ հանդիման: Գիրքը ձեռքից ձեռք է անցել, մեկ տասնյակ անգամ վերահրատարակվել է, թարգմանվել բազմաթիվ լեզուներով:

Ֆրանսիական հրատարակության մեջ վիպակին հաջորդում է «Հավավի աղբյուրները» պատմվածքը: Հավավը Հրանուշ տատիկի հայրենի գյուղն է, որի աղբյուրների վերականգնումը Ֆեթհիյե Չեթինը հաջողությամբ ավարտել է Թուրքիայում` իր գրքի առաջացրած լայն արձագանքի շնորհիվ:

Պ. Ք.

http://azg.am/AM/2013112922