Թուրքիայում գործող Հայ ճարտարապետների և ինժեներների համերաշխության միությունը, որն ուսումնասիրում է ներկայիս Թուրքիայի արևելյան շրջաններում (Արևմտյան Հայաստանի տարածքներ) գտնվող ավերված եկեղեցիները և վանական համալիրները, հաստատել է, որ Մուշի մի շարք կառույցներում օգագործվել են ավերված պատմական շինությունների քարերը:
Կազմակերպությունն ուսումնասիրել է բազմաթիվ եկեղեցիներ, ինչպես քաղաքում, այնպես էլ գյուղերում, և հաստատել, որ խաչքարերը, հայատառ գրությամբ հղկված քարերն օգտագործվել են տների, հասարակական շենքերի կառուցման համար: Սուրբ Կարապետ, Սուրբ Մարիամ, որը ժողովրդի մեջ հայտնի է նաև Կարմիր վանք անունով, վանական համալիրները ոչնչացրել են՝ տանելով քարերը և գանձ գտնելու հույսով փորելով հատակները:
Թուրքական «Սաբահ» թերթը զրուցել է կազմակերպության ղեկավար Նազարեթ Բինալթըի հետ: Վերջինս հայտնելով, որ հոկտեբերի 24-ին եռօրյա հետազոտական այցով իրենց արշավախումբը եղել է երկրի արևելյան շրջաններում, պատմել է, որ այնտեղ պատմական վանական համալիրներից միայն մի քանի մասունքներ են մնացել: Արշավախմբի անդամներից ճարտարապետ Զաքարիա Միլդանօղլուն էլ հայտնել է, որ երկրի արևելյան շրջաններում մեծ թվով եկեղեցիներ են ավերվել: Նա պատմել է, որ Մուշից 30 կմ հեռավորության վրա գտնվող Սուլուջա գյուղում Սուրբ Մարիամ մայր տաճարի ուսումնասիրության ժամանակ տարեց մի գյուղացի մոտեցել է իրենց և ասել, որ 1950-ականներին կառուցված հասարակական նշանակության կառույցների, ինչպես նաև Մուշի արդարադատության շենքի կառուցման համար այդտեղից են քարեր տարել:
Միլդանօղլուն նշել է, որ Մուշ վերադառնալուն պես գնացել է Մուշի արդարադատության շենք, որտեղ կատարած ուսումնասիրություններից հետո պարզել, որ իսկապես շենքի կառուցման համար որպես շինանյութ օգտագործվել են 1950-ականներին ավերված Սբ. Մարիամ վանքի քարերը:
«Ականատեսները հայտնում են, որ Մուշի բազմաթիվ շենքերի կառուցման համար տաճարի քարերն են օգատգործվել»,- հավելել է Միլդանօղլուն, նշելով, որ տարածքում գտնվող շատ եկեղեցիներ առ այսօր օգտագործվում են որպես ախոռ, մարագ, պահեստ, իսկ գերեզմանաքարերն էլ նետված են խոտերի մեջ:
Leave a Reply