Այսօր կարդացի («Ինչ երջանիկ եմ, որ թուրք եմ» գրությունը` Ստամբուլի հայկական դպրոցի ցուցանակի վերևում` http://haynews.am/hy/1352806509), որ թուրքական «Հաբեր7»-ի թուրք հոդվածագիր Էրքամ Այթավն է, անգամ, զարմացած, թե ինչու՞ է Ստամբուլի հայկական դպրոցի ցուցանակի վերևում փակցված մի պաստառ (շատ ավելի մեծ վերտառությամբ) ՝ «ԵՐՋԱՆԻԿ ԵՄ, ՈՐ ԹՈւՐՔ ԵՄ»:
Քեմալական այս կարգախոսը հետօսմանյան պետականաշինության հենասյունն է, որը գործում է 1920-ականների սկզբներից, երբ Աթաթուրքի գլխավորած քաղաքական ու
զինվորական ոհմակը ձեռնամուխ եղավ ազգայնական Թուրքիայի կերտմանը: «Թուրք» ասվածը քեմալականների համար էթնիկ ինքնաանվանում չէ, այլ՝ քաղաքացիություն, ճիշտ այնպես, ինչպես ֆրանսիացի կամ ռուսաստանցի:
Ինքնության շուրջ մտորումներն ու պատմական առաքելության փնտրտուքներն այսօր քուրքական հասարակության լրջագույն խնդիրներն են, որոնք իրենց հայելային անդրադարձն են ունենալու թուրքական պետականության հետագայի վրա: Թուրքական հասարակությունն ինչքան զարգանա, այնքան շատ է փորփրելու իր անցյալի մութ էջերը, փորձելու հասկանալ Քեմալի ու նրա նախորդների գործունեության իրավական, արժեքային ու բարոյական կողմերը:
Անկասկած, կգան նաև այն ժամանակները, երբ Թուրքիայում կսկսեն հասկանալ, որ իրենց ժողովրդի մի հսկայական մասը իրականում ոչ թե թյուրքական, այլ՝ քրդական, հունական, հայկական, սլավոնական և այլ ծագում ունեն, կհասկանան, որ իրենց երկրում հռչակված հերոսներն իրականում ուրիշի ստեղծած մշակութային ժառանգությունը յուրացրած, շենք-շինություններն ու ֆինանսները լափած արյունարբուներ են եղել, կհասկանան, որ իրենք ոչ թե «փառապանծ թուրքերի» ժառանգներն են, այլ՝ արյունարբու մարդակերների հետնորդները:
Թե հասկանալուց հետո ի՞նչ եզրահանգում կանեն, կամ արդյո՞ք կմեղանչեն ու հային հայ կանվանեն, հույնին՝ հույն, իրենց էլ` Աստված գիտի թե ինչ, դա արդեն հարցի մյուս և վիճելի կողմն է: Բայց, որ վաղ թե ուշ կհասկանան, դա փաստ է:
ՀՀԿ խորհրդի անդամ` Միհրան Հակոբյան
Հ. Գ. Հազար տարում մարդակերը հազիվ դարձավ մարդասպան: Հ. Թումանյան
Leave a Reply