Կանադայի Զորյան ինստիտուտը հրապարակել է Ստամբուլում ծնված հրեական ծագումով վերլուծաբան Ռիֆաթ Բալիի «Հրեաները Թուրքիայում` բազմակուսակցության շրջանում» գիրքը:
Այլ թեմաների շարքում, աշխատությունում ներկայացվում են հարուստ նյութեր այն մասին, թե ինչպես են լոբբիստական գործունեություն ծավալող թուրք դիվանագետները սպառնում թե ԱՄՆ-ին, թե հրեաներին, նշելով, որ եթե հրեական լոբբին չկարողանա կանխել արտերկում հայկական նախաձեռնությունները, Անկարան չի կարողանա ապահովել Թուրքիայի հրեաների անվտանգությունը:
Բալին բացատրում է, որ հրեա քաղաքացիների վրա Թուրքիայի ճնշումներն սկսել են 1960-ականների վերջին և 1970-ականների սկզբին: 1974 թ-ին Կիպրոս Թուրքիայի նեխուժումից հետո և սկսվեց Հայոց Ցեղասպանության ճանաչման միջազգային շարժումը:
Թուրքիան որդեգրել է մի քաղաքականություն, որն Ամերիկայի հրեական լոբբին օգտագործում է հունական լոբիի դեմ` վերացնելու համար Հյուսիսային Կիպրոսի զենքի արգելքը, և ընդդեմ հայկական լոբբիի` առաջ տանելով իր ժխտողական քաղաքականությունը:
Բալին ներկայացնում է այն ջանքերը, որ ԱՄՆ-ի հրեական համայնքը գործադրում էր` քարոզելու համար, որ Հայոց ցեղասպանությունն իրականություն չէ, կամ որ 1915թ-ը չի կարող համեմատվել հրեական Հոլոքոստի հետ:
Հեղինակն անդրադառնում է այն քաղաքականությանը, որը թուրքական կառավարությանը հնարավորություն տվեց համագործակցել Թուրքիայի հրեաների հետ` համոզելու համար Ամերիկայի հրեական լոբբիին, որ աջակցի պրոթուրքական միջոցառումներին` ներառյալ ԱՄՆ Կոնգրեսի կողմից Հայոց ցեղասպանության մասին բանաձևերի դեմ պայքարը, Վաշինգտոնի և Լոս Անջելեսի Հոլոքոստի թանգարաններից Հայոց Ցեղասպանության մասին տեղեկություններ չցուցադրելը, Հայոց ցեղասպանությանն առնչվող ֆիլմերի` ԱՄՆ-ում և Իսրայելում ցուցադրությունների արգելումը և այլն:
Թուրքական կառավարության ռազմավարությունը` ներառում է ինչպես ֆինանսական աջակցությունը, տնտեսական զիջումներն ու այլ արտոնությունները, այնպես էլ սպառնալիքներ այն մասին, որ հրեական լոբբիի կամ Իսրայելի` իրենց հետ չհամագործակցելը կարող է բացասաբար ազդել Թուրքիայի հրեաների տնտեսական բարեկեցության վրա:
«Ես չեմ կարծում, որ իմ գիրքը բացասաբար կազդի թուրք-իսրայելյան հարաբերությունների վրա: Հուսով եմ, որ անգլիախոս հանրությունը հնարավորություն կունենա կարդալու թուրք-իսրայելյան հարաբերությունների իրական պատմությունը` գեղեցիկ պատմություն լսելու փոխարեն»,-ասել է նա:
http://tert.am/am/news/2012/05/31/bali/
Leave a Reply