Թուրքիայի Կայսերի քաղաքում գտնվող Էրջիյեսի համալսարանի ռազմավարական հետազոտությունների կենտրոնում հայ եւ թուրք լրագրողների խմբի հանդիպումը կենտրոնի նախագահ Մեթին Հուլագուի հետ անսպասելի ընթացք ունեցավ:
Ինչպես Կայսերիից տեղեկացնում է NEWS.am-ի թղթակիցը, USAID-ի կողմից հովանավորվող եւ Եվրասիա համագործակցություն հիմնադրամի կազմակերպած ծրագրի շրջանակում հայ եւ թուրք լրագրողներից կազմված խումբը հանդիպել է Կայսերիի Էրջիյեշ համալսարանի պրոռեկտոր, ռազմավարական հետազոտությունների կենտրոնի նախագահ, Թուրքական պատմագիտական ընկերության անդամ Մեթին Հուլագուի հետ:
Ելույթի սկզբում Մեթին Հուլագուն նշեց, որ 40 հազար ուսանող ունեցող Էրջիյեսի համալսարանին կից ռազմավարական կենտրոնը (ERUSAM) ստեղծվել է մեկ տարի առաջ: Նրա խոսքով՝ կենտրոնում ուսումնասիրություններ են իրականացվում տարբեր թեմաների վերաբերյալ, այդ թվում՝ Հայաստանի հետ հարաբերությունների եւ Հայկական սփյուռքի: «Մենք դրական տրամադրություններով են ոգեշնչված: Մենք ցանկանում ենք համագործակցել բոլորի հետ»,-նշեց նա՝ հիշեցնելով, որ իրենց համալսարանում հայերենի բաժին է բացվել, սակայն դասախոսների հարցում խնդիրներ ունեն:
«Մենք Հայաստանից 2 հոգու հետ պայմանավորվել էինք, ստացել համապատասխան թույլտվությունը, սակայն նրանք վերջին պահին հրաժարվեցին: Մենք որոշեցինք այլ տեղից հայերենի մասնագետ կանչել»-ասաց պրոֆեսորը՝ հավելելով, որ առաջին տարին հայերենի բաժին է ընդունվել 6, իսկ նախորդ տարի՝ 12 ուսանող:
Պրոֆ. Հուլագուն շարունակում էր խոսել հարաբերությունների կարգավորման, խաղաղության եւ հանդուժողականության մասին, երբ հայկական խմբի անդամներից Արմեն Սարգսյանը հարցրեց նրան, թե բոլոր ժամանակներում պատմական իրադարձություններին, տարբեր երեւույթներին կամ մարդկանց որոշակի խմբերին ինչ-որ տերմիններով են կոչել, որոնք հետագայում փոխվել են: «Օրինակ` նախկինում ասում էինք նեգր, իսկ հիմա՝ աֆրոամերիկացի: Այս համատեքստում «ցեղասպանություն» տերմինը ձեզ համար փոխոխվե՞լ է, եւ դա ինչ տերմինով եք բնութագրում»,-հարցրեց Արմեն Սարգսյանը:
Ահա այստեղ էր, որ վերջացավ պրոֆեսորի թվացյալ հանդուժողականությունը, նա խառնվեց իրար, փորձեց հասկանալ, թե ինչ է կատարվում եւ հապճեպ սկսեց հերքել. «Ի՞նչ կոտորած, նման բան չի եղել»,-ասաց Հուլագուն, ում հակադարձեցին խմբի թուրք լրագրողները՝ հարցնելով, որ եթե կոտորած չի եղել, ո ՞ւր են Կայսերիի հայերը, չէ՞ որ ողբերգություն է տեղի ունեցել: «Նրանք գնացել են, հեռացել են Կայսերիից, մենք հերքում ենք, որ կոտորած է եղել»,-պնդեց Մեթին Հուլագուն: Թուրք լրագրողներից մեկը շարունակեց. «Ինչպե՞ս թե գնացել են: Այդքան հայերը ինքնասպա՞ն են եղել»,- հեգնեցին պատմաբանին թուրք լրագրողները: Անսպասելի արձագանքից ուշքի չեկող թուրք պրոֆեսորը թուրք լրագրողին հայի տեղ դրեց, սակայն լրագրողն արձագանքեց. «Ես թուրք եմ, անունս՝ Քեմալ, ազգանունս՝ Բոզքուրթ: Ծնողներս նույնպես թուրք են եւ մուսուլման»:
Թուրք պատմաբանը պնդեց, թե հայերն այն ժամանակ «ավազակախմբեր» էին ստեղծել եւ կռվում էին թուրքերի դեմ, հետո «ահաբեկչություն» էին իրականացնում թուրք դիվանագետների դեմ: Թուրք լրագրողները հակադարձեցին՝ ասելով, թե նրա ասածները չեն արդարացնում տեղի ունեցած կոտորածները՝ հիշեցնելով Հրանտ Դինքի եւ նախորդ տարի ապրիլի 24-ին զինվորական ծառայության ժամանակ թուրք զինծառայակցի կողմից սպանված Սեւակ Շահին Բալքըչըի սպանությունը: Մեթին Հուլագուի նյարդերը տեղի տվեցին, եւ նա դուրս եկավ դահլիճից՝ առաջարկելով իջնել բակ՝ թեյելու:
Այդ ընթացքում, երբ պրոֆեսորն ու թուրք լրագրողները վիճաբանում էին, պրոֆեսորի ուսանողներից մեկը, ով հավանաբար հայերեն բաժնի ուսանողներից էր, մոտեցել է թուրք կին լրագրողներից մեկին՝ կարծելով թե նա հայ է եւ ասել. «Այստեղ 4 հայ է մնացել, որովհետեւ ձեզ կոտորել ենք»: Այս խոսքերը լսած մեկ այլ ուսանող միջամտել է՝ ասելով, թե իր ընկերը սխալ բան ասաց եւ ներողություն է խնդրել:
Հայ եւ թուրք լրագրողների խումբն անսպասելի զարգացումից ուշքի չեկած թուրք պրոֆեսոր Հուլագուի եւ նրա ուսանողների սառը հայացքների ներքո հեռացավ Կայսերիի համալսարանի ռազմավարական հետազոտությունների կենտրոնի շենքից, որը գտնվում է Կայսերիի նախկին հայկական թաղամասում՝ Թալասում: Այն շենքն էլ, որտեղ գտնվում է կենտրոնը, մի մեծ առանձնատուն է, որը ժամանակին, հնարավոր է, պատկանել է որեւէ հայի:
Մեթին Հուլագուն ավելի վաղ արած հայտարարություններից մեկում նշել էր, թե հայերեն բաժին բացելու նպատակը հայկական արխիվներում աշխատելու ունակ մասնագետներ պատրաստելն ու հայկական թեզերի դեմ պայքարելն է։
http://news.am/arm/news/107397.html
Leave a Reply