Օսման Բայդեմիր. «Երեխաներս քրդերեն չեն խոսում»

Դիարբեքիրի քաղաքապետ Օսման Բայդեմիրը տեղական հեռուստատեսությամբ ուղիղ եթերով ցուցադրվող մի հաղորդման ժամանակ մեկնաբանել է իր նախագահությամբ գործող Հարավարևելյան Անատոլիայի քաղաքապետարանների միության մշակած սահմանադրական նախագիծը: Diyarbakirsoz.com լրատվական կայքի փոխանցմամբ` Բայդեմիրը պահանջել է, որ սահմանադրության մեջ կիրառվի ոչ թե «թուրք», այլ` «Թուրքիայի ժողովուրդ» արտահայտությունը` ասելով, թե «Թուրքիայում գոյություն չունի մեկ ժողովուրդ, մեկ լեզու և մեկ մշակույթ: Պետք է գործածել «Թուրքիայի ժողովուրդներ» արտահայտությունը»:

Բայդեմիրը նշելով, թե Թուրքիան կարելի է բաժանել 6 կամ 7 շրջանների, հավելել է. «Թուրքերենը կշարունակի երկրի պաշտոնական լեզուն լինել: Սակայն, օրինակ, «Քուրդիստանի նահանգային խորհրդարանը», թուրքերենից բացի, պետք է պաշտոնական լեզուներ հռչակի նաև տվյալ շրջանում շատ կիրառվող քրդերենը, արաբերենը և ասորերենը: Կապը շրջանային խորհրդի և կենտրոնական խորհրդի միջև կապահովի սահմանադրությունը»:

Բայդեմիրը նաև հայտնել է, որ ինքը 40 տարեկան է և իր երեխաների հետ, նրանց ծնված օրվանից ի վեր, միայն քրդերենով է հաղորդակցվել, և հավելել. «Սակայն երկու զավակներս էլ մանկամսուր գնալուց սկսած ինձ հետ մեկ բառ անգամ չեն փոխանակել քրդերեն: Ես քրդերենով եմ հարցնում, նրանք` թուրքերենով պատասխան տալիս: Նրանք ինձ թուրքերենով են դիմում, ես` քրդերենով պատասխանում: Վաղը, երբ դպրոց գնան, կասեն` «Թուրք եմ, ճշմարիտ եմ, աշխատասեր եմ:  Իմ 20 տարին նվիրաբերելու եմ այս դատին: Չեմ կարողանում երեխայիս իմ լեզուն փոխանցել: Սա զուլում է: Ոստիկանությունն ու դատախազները պետք է դա գիտակցեն և էմպատիա զգան մեր հանդեպ: Մենք թուրք չենք: Մենք քուրդ ենք. ուզում ենք մեր լեզվով և ինքնությամբ ապրել` որպես այս երկրի մի մասնիկ: Կուզեք, որպես անջատողական, բանտ նետեք: Դրանից հետո միևնույնը կլինի` բանտում կապրեմ, թե կմեռնեմ»:

«Մայրենի լեզուն չպետք է առուծախի առարկա լինի»

Օսման Բայդեմիրը, պաշտպանելով այն տեսակետը, թե մայրենի լեզվի հարցում առուծախ անելը բարոյական չէ և էտիկայի կանոններից դուրս է, նշել է. «Ասում են` թող ընտրովի դաս լինի: Դու ո՞վ ես: Քեզ վերաբերու՞մ է: Մի՞թե դու ես որոշելու, թե ես ինչպես գործածեմ իմ լեզուն»:

«Ազգային հետախուզական կազմակերպության համար օրենքը երեք օրվա մեջ է հրապարակվում…»

Բայդեմիրը պահանջելով, որ օրենք հրապարակվի` ձերբակալված քուրդ պատգամավորների առնչությամբ, ընդգծել է. «Ազգային հետախուզական կազմակերպության համար օրենքը երեք օրվա մեջ մեջլիս ներկայացվեց: Մեծարգո նախագահն էլ այն վավերացրեց կայծակնային արագությամբ: Մեր հարգելի պատգամավորները, մեկ տարուց ավել է, բանտում են: Ցանկության դեպքում կարողանում են երեք օրվա մեջ օրենք հրապարակել»:

24.02.2012

Akunq.net