3 (3).
ՀԱԿՈԲ ՄԱՆՈՒԿԻ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆԻ
ՊԱՏՄԱԾԸ
ԾՆՎ. 1903 Թ.
ՍԱՍՈՒՆ
ՏԱԼՎՈՐԻԿ
Մեր երկիր լեռնոտ երկիր էր, սարեր, ձորեր շատ կային։ Մենք անասուն կպահեինք։ Մեր գյուղը փոքր գյուղ էր։ Թուրքական պետությանը հարկ էինք տալիս։ Մեր լավ թիքեն թուրքին կուտայինք։ Գյուղը դուրան տեղ էր, աղբյուրներ շատ կային։
Մենք կապրեինք իմ հոր՝ Մանուկի և հորեղբայր Կարոյի ընտանիքի հետ։ Բոլորս իրար հետ քսան-քսանհինգ հոգի էինք։
Տալվորիկ գյուղը երեսուն գյուղերից մեկն էր, որոնք բոլորն էլ հայկական էին։ Ամեն գյուղ դպրոց չուներ։ Ես դպրոց չեմ գնացել. անասուն, գառ էի պահում։ Ամեն մի գյուղ իր եկեղեցին ուներ։ Ուխտի կուգային մեր գյուղը։ Զատկին հավկիթ կներկեինք, ձու կկռվեցնեինք կանաչ-կարմիր գույներով։ Վարդավառ, Տրնդեզ կընեինք։ Արտերու մեջ կրակ կընեինք։ Մեր կողմերից Հալեպ կերթային ուխտի։ Գյուղի քյոխվեն Ապրեն էր։ Ան ֆեդայիներուն հետ ժողով կըներ։ Թուրքերը մեր տղերքին կտանեին թուրքի բանակ, անոնց կկոտորեին։
1915 թ. հայերը թուրքի հետ կռվան, ֆեդայիները եկան կռվան։ Թուրքական զորքը եկավ մեզ կոտորեց։ Մենք փախանք սարը, անտառները։ Մերոնց բոլորին թուրքերը սպանեցին։ Մենակ ես փրկվա մեր ընտանիքից։ Բոլորին իմ աչքի առաջ սպանեցին։ Մենք փախանք, թուրքերի խարաբա մի գյուղում մնացինք։ Մի թուրքի մոտ ես գառ էի պահում, ցախ էի կտրում, բերում, տալիս իմ տիրոջը։
Մեկ էլ իմացանք, որ հայ կամավորներ են եկել։
1917 թ. Կարմիր խաչի մարդիկ եկան, գտան, տարան մեզի։ Բերին Մուշ, հետո՝ Խնուս Խոզլու գյուղ։ Մեր գյուղից երկու հոգի միայն ազատվանք։ Մեզ պահեցին էնտեղի հայերը։ Խնուսցիների հետ ճամփա ելանք՝ գաղթի ճամփան։ Ամիսներ տևեց, մինչև հասանք Նախիջևան, հետո Խոյ, հետո եկանք Քյավառա կողմ, հետո՝ Դարալագյազ, վերջը՝ հասանք Աշնակ գյուղ։ Էդ ժամանակ արդեն թուրքերին քշեցին։ Արդեն Սովետը եկավ։
1928 թ. ամուսնացա։ Ութ զավակ ունեցա՝ Մուշեղ, Սիրուշ, Աստղիկ, Անահիտ, Հայկուշ, Պետրոս, Տիգրան, Լուսիա։ Հետո պատերազմ գնացի։ Հունգարիա հասա։ Պատերազմը վերջացավ, զորացրվա։
Տալվորիկի զավակն եմ քաջ,
Չեմ խոնարհվի թուրքի առաջ։
http://ermeni.hayem.org/turkce/vkayutyun.php?tp=ea&lng=arm&nmb=3
Շարունակելի
Կարդացեք յուրաքանչյուր շաբաթ և կիրակի օրերին:
Leave a Reply