Ոչ մուսուլմանները կարիք ունեն ոչ թե հանդուրժողականության, այլ հարգանքի

Էմրե Էրթանի

«Ակօս» շաբաթաթերթը հարցազրույց է վարել հանրապետական շրջանում կառուցված առաջին և միակ եկեղեցու` Ալթընթեփեի հիմնադիր, Ստամբուլի բողոքական եկեղեցու վաքըֆի հոգևոր առաջնորդ Կառլոս Մադրիգալի հետ:

Գեղարվեստ և աստվածաբանություն ուսումնասիրած Մադրիգալը քրիստոնեության ուսումնասիրության բնագավառում 14 գրքի հեղինակ է:  Մադրիգալը նշում է, որ Անատոլիայում քրիստոնյաներն ապրում են ծանր պայմաններում: Նա կնոջ և 10 ամսական երեխայի հետ 1985 թ. տեղափոխվել է Թուրքիա: Արդեն 26 տարի է՝ ապրում է Թուրքիայում: 1987 թ., երբ բաժանել է Աստվածաշունչ, քրիստոնեություն պրոպագանդելու հիմնավորմամբ ձերբակալվել է, սակայն ութօրյա կալանքից հետո ազատ է արձակվել:

Բողոքական եկեղեցու հոգևոր առաջնորդը որոշել է տեղափոխվել Թուրքիա այն բանից հետո, երբ 1983 թ. հանգստանալու համար գալով Թուրքիա՝ տեսել է, որ երբեմնի մեծ քրիստոնեական անցյալ ունեցող այդ երկրում գրեթե քրիստոնեական հետք չի մնացել, մամուլը լի է քրիստոնյաներին պախարակող լուրերով և հոդվածներով: Մարդինգալի ջանքերով 1995 թ.  հիմնվել է Ալթընթեփեի բողոքական եկեղեցին: Խոսելով եկեղեցին կառուցելու ընթացակարգի մասին` ասում է. «Քանի որ Արևմուտքում խղճի ազատություն է, հարկ չկա` գնալ և պետությանն ասել` «սրան եմ հավատում կամ նրան եմ հավատում», մինչդեռ Թուրքիայում այդպես չէ: Օրենքներով որոշ իրավունքներ ճանաչվում են, սակայն չեն կիրառվում: Եկեղեցի կառուցելու համար պետությանը պատմեցինք մեր մասին, օրինական կերպով դիմեցինք, և դռները բացեցին մեր առաջ»:

Բողոքական եկեղեցու հոգևոր առաջնորդը հանդուրժողականության վերաբերյալ խոսելիս ասաց, որ բավարար չէ հանդուրժողականությունը, պետք է նաև հարգանք լինի. «Վանական Սանտորոյի սպանությունից հետո տեղի ունեցավ Դինքի սպանությունն ու «Զիրվե» հրատարակչության սպանդը: Այդ շրջանում շատ սպառնալիքներ էին գալիս, շարունակվեց 6 ամիս: Միջոցներ ձեռնարկեցինք` տեսախցիկ տղադրեցինք: Եղան նաև ոմանք, ովքեր եկեղեցու մոտ լոզունգներով հանդես եկան: Այս պահին նմանատիպ նեղություններ չկան, սակայն Ստամբուլից դուրս իրավիճակը շատ տխուր է: Անատոլիայում շատ սպառնալից դեպքեր են տեղի ունենում: Պատերին ներկով հայհոյանքներ և վիրավորանքներ են գրում, հրկիզում են և այլն: Խոսում են հանդուրժողականությունից, սակայն իրավիճակն այդպես չէ: Բացի այդ՝ հանդուրժողականությունը ճիշտ խոսք չէ, հանդուրժողականությունն այն է, երբ ասում ես. «Դու թերություն ունես, սխալ ես, սակայն մենք քեզ նոիից լավ ենք վերաբերվում: Այն, ինչ անհրաժեշտ է, հարգանքն է»: 100 տարի առաջ Իսպանիայում ևս մարդիկ սպանվում էին իրենց դավանանքի պատճառով: Նրանք, ովքեր կաթոլիկ չէին, կեղեքումների ենթարկվեցին: Բնականաբար հիմա հաղթահարվել են նման իրավիճակները: Երբ սրանք ընթանային կարգավորման ուղով, ոչ ոք չէր խոսի հանդուրժողականությունից, խոսվեց միայն կարգավորման հանգեցնելու պատճառով: Որպես կարգավորում նշված գործընթացը «բոլորն իրենց հավատքով հավասար են» հասկացությունն է: Որպեսզի Թուրքիայում էլ այդպես լինի, պետք է մարդկանց հետ խոսել, սովորացնել, որ ուրիշին գրկաբաց ընդունեն»:

Կրճատումներով

«Ակօս», թիվ 793