Հանգիստ, բայց խիստ

Օզգյուր Մումջու

Հոպայի պաստառները, հայերենով ազդագրերը, հարավ-արևելքից սպասվող քվեների ավելացումը և հանրահավաքներին չտեսնված մասնակցությունը հույս են տալիս Ժողովրդահանրապետական կուսակցության անդամներին:

Ժողովրդահանրապետական կուսակցության` Քազլըչեշմեում կայացած հանրահավաքը տեղի ունեցավ այնպիսի մի մասնակցությամբ, որը թերևս անսպասելի էր անգամ կուսակցության անդամների համար: Ժողովրդահանրապետական կուսակցության որոշ նախկին անդամներ, որոնց հետ զրուցեցի հանրահավաքի ժամանակ, ասում էին, թե հրապարակն ավելի բազմամարդ է, քան եղել է 1977 թ.` Թաքսիմի հրապարակում կայացած հանրահավաքի ժամանակ: Ժողովրդահանրապետական կուսակցության` ժողովրդավարության մասին զեկույցում կոնկրետանալ սկսող դեպի ձախ միտումն արտացոլված էր նաև հրապարակում: Այն դեպքում, երբ մի պաստառում գրված էր «հեղափոխական Քեմալ», մյուսում  որպես նկար էր ընտրված Հոպայի դեպքերի ժամանակ սպանված Մեթին Լոքումջուի լուսանկարը:

Պատգամավորի թեկնածուներից Սեզգին Թանրըքուլուն նշեց, թե հարավ-արևելքում Ժողովրդահանրապետական կուսակցության հանդեպ հետաքրքրությունը մեծ է, և շրջանից կարող են բազմաթիվ պատգամավորներ ընտրվել: Ստամբուլի երկրորդ շրջանից առաջադրված Մելդա Օքուրը և Բիննազ Թոփրաքը հույսերով լեցուն էին երևում: Բոլորը միաբերան հայտնում են, որ Արդարություն և զարգացում կուսակցությունը կիջնի, իսկ Ժողովրդահանրապետականը` կբարձրանա:

Խիստ քննադատություն Մեթին Լոքումջուի դեպքի առնչությամբ

Քեմալ Քըլըչդարօղլուն ժամը 17:00-ի կողմերը հասավ Քազլըչեշմե: Նրան ընդունեցին մեծ ոգևորությամբ: Նա ելույթն սկսեց «Ռեջեփի զայրույթի դեմ դուրս է գալիս Քեմալի հանգստությունը» նախադասությամբ: Նրա ելույթն էլ ընդհանուր առմամբ ուղղված էր Թայիփ Էրդողանի` վերջերս նկատվող զայույթով լի քաղաքականության ոճին:

Երբ Քըլըչդարօղլուն ասաց, թե «Թայիփ Էրդողանի զայրույթն է Հոպան ռազմի դաշտի վերածել», հրապարակի ամբոխն ալեկոծվեց` դրանով իսկ ցույց տալով, որ հանրահավաքի մասնակիցներն էլ են այդպես կարծում: Քազլըչեշմեից Հոպա այդ կերպ ողջույն հղած Ժողովրդահանրապետական կուսակցության գլխավոր նախագահը նշելով, թե ինքը զանգահարել է և’ վիրավորված ոստիկանի, և’ սպանված ուսուցչի ընտանիքներին, քննադատեց Էրդողանի ասածները` Մեթին Լոքումջուի հասցեին:

Երևում է, որ Ժողովրդահանրապետական կուսակցության առաջնորդն ազատվել է սկզբնական շրջանի իր անփորձությունից: Իր ծրագրերի մասին խոսելիս հանգիստ և ինքնավստահ է: Զգացվում է, որ իր խոսքի մեջ շեշտը դնում է աշխատանքի և ազատության վրա: Դա զգացվում է նաև իր արտահայտած հետևյալ խոսքից. «Ժողովրդահանրապետական կուսակցությունը նաև բանվորի, պաշտոնյայի և աղբից թուղթ հավաքողների կուսակցությունն է»: Այն հանգամանքը, որ հրապարակում հավաքված ժողովրդական զանգվածը բաց է այդ արտահայտության հանդեպ, մատնանշում է, որ Ժողովրդահանրապետական կուսակցությունն սկսել է փոխվել: «Չքավորներին ազատ ենք դարձնելու» կամ էլ` «Մենք ազատություն ենք ասում, նրանք` ճնշում» ասելով, ինչպես հարկն է, տեր է կանգնում սոցիալ-դեմոկրատական գծին: Արդեն իսկ մինչ այդ էլ այնպիսի սոցիալ-դեմոկրատական նախագծեր էր ներկայացրել, ինչպիսին էր, օրինակ, ընտանեկան ապահովագրությունը: Քըլըչդարօղլուն իր ելույթի նշանակալի մասը նվիրել էր հեռուստահաղորդման մասնակցելու` Էրդողանին ուղղված իր հրավերին: Զգացվում էր, որ սիրում է այդ թեմայով խոսել: Հանրահավաքի մասնակիցներն էլ ամենաշատը այդ թեման շոշափելուն են հակված:

Քըլըչդարօղլուն, չնայած հանգիստ կեցվածքին, խիստ էր Էրդողանի մասին խոսելիս: Այդ խիստ մոտեցման արդյունքն էին «Երբ Իրաքում մուսուլմանները բռնության էին ենթարկվում, ամերիկացի զինվորներին հաջողություն չմաղթեցի՞ր, հիմա ի՞նչ պատահեց, որ առյուծ ես կտրել», «Ես նրա ատամները կթափեմ», «Քեզ ճիշտ ուղին ցույց կտամ» արտահայտությունները: Այդ մոտեցման մասնաբաժինն էր նաև Էրդողանի «անամոթ, անբարոյական և ստոր» արտահայտությունը, որն ուղղված էր եղել իրեն:

Ժողովրդահանրապետական կուսակցության առաջնորդը նախընտրական քարոզարշավի վերջին շաբաթում հանգիստ, բայց խիստ կեցվածքով կարծես թե սպասում է Թայիփ Էրդողանի զայրույթի ավելացմանը, որի հետևանքն ակնհայտորեն կդառնա Արդարություն և զարգացում կուսակցության օգտին տրվելիք քվեների նվազումը:

Արդարություն և զարգացում կուսակցության նոր շրջանը

Հանրահավաքների ժամանակ օդ բաց թողնված աղավնիների տիրոջը հարցրեցի, թե հետո ինչ են լինում բաց թողնված թռչունները: Ասաց` տուն են վերադառնում: Պարզվում է` նրանք, եթե անգամ Էրզրումից էլ բաց թողնվեն, գտնում են Ստամբուլի իրենց բույնը: Ժողովրդահանրապետական կուսակցությունը ևս ձգտում է դառնալ ընդարձակ մի տուն` իր սոցիալ-դեմոկրատական և ազատական արտահայտություններով, որ սկսել է յուրացնել:

Հոպայի պաստառները, հայերենով ազդագրերը, հարավ-արևելքից սպասվող քվեների ավելացումը և հանրահավաքներին չտեսնված մասնակցությունը հույս են տալիս Ժողովրդահանրապետական կուսակցության անդամներին:

Իսկ հունիսի 12-ը կդառնա այդ հույսի քննությունը: Երևում է, որ եթե Ժողովրդահանրապետական կուսակցությունը կարողանա շահել քվեների երեսուն տոկոսը, ապա Արդարություն և զարգացում կուսակցության երրորդ շրջանը շատ բարդ է լինելու:

Ռադիկալ օրաթերթ

http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalYazar&ArticleID=1051780&Yazar=ÖZGÜR MUMCU&Date=06.06.2011&CategoryID=97