Մկրտիչ Մարկոսյան. «Ես գնացի, բայց վերադարձա»:

Դիարբեքիրի (Տիգրանակերտ) գրքի ցուցահանդեսի շրջանակներում, որը կազմակերպվում էր երկրորդ անգամ, կայացավ նաև «Գնացին, էլի» թեմայով քննարկումը: Քննարկման ժամանակ ելույթ ունեցած դիարբեքիրցի հայ գրող Մկրտիչ Մարկոսյանը նշեց. «Եկեղեցու զանգի ձայների և ազանի ձայների միախառնման պատճառով աշխարհը փուլ չի գա, ընդհակառակը` կնորոգվի»:

«Գնացին, էլի» թեմայով քննարկման նախագահ, Դիարբեքիրի քաղաքապետ Օսման Բայդեմիրը, շեշտելով 1915 թ. դեպքերի հետ առերեսվելու կարևորությունը, ասաց. «Հայերի հեռացման պատճառով իրական կորցնողները մենք` մնացողներս եղանք: Կորցրեցինք մեր հարստությունը»:

Դիարբեքիրի (Տիգրանակերտ) երկրորդ գրքի ցուցահանդեսը կազմակերպված քննարկումների, հարցազրույցների, ստորագրման օրերի, ընթերցող-գրող հանդիպումների շնորհիվ ամենաաշխույժ օրերն է ապրում: Բայդեմիրը քննարկման ժամանակ, 1915 թ. որակելով որպես «մեր պատմության ու անցյալի ամենասառը և ամենամութ տարիներ», նաև նշեց. «Մեր մարդկանց մեծ ցավեր պատճառեցին: Ոմանք հենց տեղում են մահացել, ոմանք էլ` երկարատև աքսորի, պարտադիր ուղևորության ենթարկվել և վախճանվել ճանապարհին: Ոմանք տասնամյակներ շարունակ չեն կարողացել իրենց ինքնությամբ ապրել: Հարկադրված են եղել թաքցնել իրենց ինքնությունն ու հավատքը: Հայերի հեռացման պատճառով իրական կորցնողները մենք` մնացողներս, եղանք: Կորցրեցինք մեր հարստությունը»:

Բայդեմիրը հայտնեց, որ բռնապետության զոհերի հոգիներին հանգստություն պարգևելու, նման ողբերգության և ցավի չկրկնվելու համար անցյալի հետ առերեսումը պարտադիր է: Բայդեմիրը շեշտելով, թե առերեսումը միաժամանակ պարտադիր է նաև ներկա և անցյալ սերունդների ազատ ապրելու առումով, նաև նշեց. «Քանի դեռ չենք առերեսվել 1915-ի հետ, չենք կարող առերեսվել նաև Սեյիդ Ռըզայի կոտորածի, Շեյխ Սայիդի ապստամբության հետ: Չենք կարող իրապես առերեսվել սեպտեմբերի 12-ի հեղաշրջման հետ»:

Բայդեմիրը այդ պատճառներից ելնելով էլ շեշտեց «Գնացին, էլի» գրքի նշանակությունը` դեպի առերեսում տանող դուռը կիսաբաց անելու տեսանկյունից:

Քաղաքի նոր անվանումը` Տիգրանամեդ

Շեյհմուս Դիքենը, պատմելով «Գնացին, էլի» գրքի հրատարակման ոդիսականի մասին, նշեց նաև, թե իր գիրքը պարունակում է պատմության, աշխարհագրության հետ առերեսող տեքստեր: Դիքենը հայտնելով, որ բանավոր մշակույթից առավել իր մտավորական ինքնությանը մեկ այլ բան էլ է հարկավոր, ասաց. «Ներողություն եմ խնդրում հայերից» ստորագրահավաքին մասնակցելուց բացի` պետք է նաև այլ բաներ ձեռնարկել: Դիքենն ընդգծելով, որ Դիարբեքիրի 60 տոկոսը 140 տարի առաջ բաղկացած է եղել այլ ազգություններից, իսկ այսօր նրանցից միայն մի քանի հոգի են մնացել, նշեց նաև, թե Դիարբեքիրը պատմականորեն ունեցել է 7 անվանում, հայերն այն անվանել են Տիգրանակերտ, իսկ քրդերը` Ամեդ, և Դիարբեքիրին նոր անուն կնքեց` Տիգրանամեդ:

Այնքան չոր է եղել, որ անգամ ջուր չեն կարողացել թափել գնացողի հետևից

Դիարբեքիրցի հայ գրող Մկրտիչ Մարկոսյանը ելույթում նշեց. «Մենք գնացողի հետևից ջուր ենք թափում: Փաստորեն, այնքան չոր է եղել, որ ջուր անգամ չեն թափել նրանց հետևից: Գնացել են և ձուլվել անհայտությանը: Չգիտենք` որևէ մեկը նրանց հետևից թաշկինակ թափահարել է, թե ոչ: Մենք մեծ ցավեր ենք ասում, բայց դրանք ներսից ինձ են այրում, դրսից` օտարին»: Մարկոսյանը շեշտեց, թե այսօրվա և ապագա սերունդները պատասխանատու չեն իրենց պապերի արածի համար: Մարկոսյանը նաև արձանագրեց, թե Միություն և առաջադիմություն կուսակցության մտայնության այս կամ այն կերպ, ժամանակ առ ժամանակ օրակարգ բերվելը նշանակում է կատարված սխալների կրկնում:

Մարկոսյանը նշելով, որ հայկական Սուրբ Կիրակոս եկեղեցին վերանորոգվել է Դիարբեքիրի քաղաքապետարանի մասնակցությամբ, հայտնեց, որ այդպիսով եկեղեցին փրկվել է պատմությունից ջնջվելու վտանգից: Մարկոսյանը «Եկեղեցու զանգի ձայների և ազանի ձայների միախառնման պատճառով աշխարհը փուլ չի գա, ընդհակառակը` կնորոգվի: Ես գնացի, բայց վերադարձա» խոսքերով հուզեց ներկաներին:

http://www.atilimhaber.org/haberler/2011/05/21/Margosyan__Ben_gittim_ama_yine_geldim.html