Մուրադ Բարդաքչը
Արշավը, որ սկսել են հայերը Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին ընդառաջ, շատ ավելի մեծ վնասներ կարող է պատճառել Թուրքիային, քան Միացյալ Նահանգների Կոնգրեսի կողմից Ցեղասպանության բանաձևի ընդունումը։ Այս մասին է գրում Haberturk–ի հոդվածագիր Մուրադ Բարդաքչըն՝ անդրադառնալով Հայաստանի Ազգային կինոկենտրոնի կողմից ամերիկացի կինոռեժիսոր Սթիվեն Սփիլբերգին Հայոց ցեղասպանության մասին ֆիլմ նկարահանելու առնչությամբ արված առաջարկությանը։
«Ժամանակ առ ժամանակ Կոնգրեսի օրակարգում է հայտնվում Ցեղասպանության վերաբերյալ բանաձևը։ Երբեմն այն հայտնվում է Ներկայացուցիչների պալատի, երբեմն էլ՝ Սենատի օրակարգում։ Երբեմն անհետանում է և որոշ ժամանակ անց նորից հայտնվում։ Ողջ այդ ընթացքում մենք շարունակ տագնապի մեջ ենք։ Սկսում ենք զբաղվել այդ հարցով ամենաբարձր մակարդակով։ Իրար հաջորդող ուղերձներ, հեռախոսազանգեր։ Իսկ մի՞թե այդ տագնապն առաջ է գալիս միայն այն դեպքում, երբ բանաձևը հայտնվում է Կոնգրեսում։ Ոչ։ Յուրաքանչյուր տարվա ապրիլի 24-ին բոլորին հետաքրքրում է, թե Միացյալ Նահանգների նախագահը հայերին ուղղված իր ուղերձում արդյո՞ք գործածելու է Ցեղասպանություն եզրույթը։ Այդ բա՞ռն է գործածելու, թե՞ մեկ այլ արտահայտություն»,– գրում է Բարդաքչըն՝ նշելով, որ ԱՄՆ–ի կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանաչմամբ որևէ լուրջ փոփոխություն տեղի չի ունենա։
«Ի՞նչ կլինի, եթե Միացյալ Նահանգների նախագահը հայտարարի, որ «Թուրքերը 1915թ. Ցեղասպանություն են իրականացրել հայերի նկատմամբ» կամ Կոնգրեսի կողմից ընդունվի «դամոկլյան սրի» պես մեր գլխին ճոճվող հայկական բանաձևը։ Ուղղակի մեկով կավելանա Ցեղասպանությունը ճանաչած երկրների թիվը և՝ փոխհատուցման կամ էլ հողային պահանջները։ Ընդամենը այսքանը»,– գրում է թուրք հոդվածագիրը՝ նշելով, որ Ցեղասպանության հարցում թուրքերի համար իրական վտանգը պետք է որոնել բոլորովին այլ տեղում։
«Խնդրի իրական կարևոր կողմը Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին ընդառաջ հայերի կողմից սկսված արշավն է, որն ավելի մեծ վնասներ է պատճառելու Թուրքիային, քան Միացյալ Նահանգների կողմից Ցեղասպանության ընդունումը։ Հայկական լոբբին բանակցություններ է վարում ռեժիսոր Սթիվեն Սփիլբերգի հետ՝ Ցեղասպանության վերաբերյալ ֆիլմ նկարահանելու առնչությամբ։ Բավական է հիշել «Կեսգիշերային ճեպընթաց» ֆիլմն ու դրա՝ Թուրքիայի հեղինակության վրա թողած բացասական ազդեցությունը, որից մինչև հիմա Թուրքիային չի հաջողվել ազատվել։ Իսկ Սփիլբերգի ֆիլմը Թուրքիայի համար ունենալու է ավելի կործանարար ազդեցություն, և իրական վտանգը հենց այստեղ է, որն անպայման պետք է կանխել»,– գրում է Բարդաքչըն։
«Սակայն ինչպե՞ս և ովքե՞ր են կարողանալու կանխել այդ վտանգը։ Մի՞թե աշխարհից անտեղյակ այն մի քանի մտավորականները, ովքեր «Ո՛չ, մենք չենք կոտորել հայերին, այլ հայերն են կոտորել մեզ» ասելուց բացի ուրիշ ոչինչ չգիտեն։ Հարկ է՝ խորհենք այս ամենի մասին և գտնենք միջոցներ խնդրի լուծման համար»,– ընդգծում է թուրք հոդվածագիրը։
Հիշեցնենք, որ օրեր առաջ Հայաստանի Ազգային կինոկենտրոնի տնօրեն Գևորգ Գևորգյանը հայտարարել էր, որ իրենք Հայոց ցեղասպանության մասին ֆիլմ նկարահանելու նպատակով բանակցում են ամերիկացի կինոռեժիսոր Սթիվեն Սփիլբերգի հետ։
Սթիվեն Սփիլբերգ
Tert.am
24.12.10
