Հալդուն Դորմենը քրդական պիեսի բեմադրումից հետո հիմա էլ Հայկական հարցին է անդրադառնում

Առաջին անգամ քրդերենով թատերական ներկայացում բեմադրած Հալդուն Դորմենը մի նոր նախագիծ էլ ունի:

Իր բեմադրած քրդական թատերական ներկայացման շնորհիվ մեծ ուշադրություն գրաված թուրքական թատրոնի նշանավոր ներկայացուցիչներից Հալդուն Դորմենը պատրաստվում է մի նոր ներկայացում բեմադրել: Նա բեմադրելու է հայկական մի պիես:  

Որպես Հայոց ցեղասպանության տարելից ոգեկոչվող ապրիլի 24-ին նախատեսվող այդ ներկայացումը չի մեղադրելու որևէ կողմի: Այն ներկայացնելու է, թե ինչպես են ապականել մարդկանց կյանքը:

Այն դեպքում, երբ KCK կազմակերպության դեմ հարուցված դատական գործում ի պաշտպանություն քրդերենի առաջ քաշված պահանջը չի ընդունվել, իսկ քրդերենը որակվել է որպես «մի անհայտ լեզու», նա Անկարայի պետական թատրոնի բեմում քրդերենով մի պիես բեմականացրեց:

Անկարայի Թատերական փառատոնի շրջանակներում Հալդուն Դորմենի կողմից քրդերենով բեմադրված «Չիրոքեք Զըվըսթանե» («Ձմեռվա հեքիաթ») պիեսը Դիարբեքիրից հետո բեմականացվել է նաև Անկարայում: Անկարայի պետական թատրոնի «Իբրահիմ Շինասիի» անվան սրահում բեմադրված պիեսին ներկա են գտնվել Խաղաղություն և ժողովրդավարություն կուսակցության համանախագահներ Սելահաթթին Դեմիրթաշը, Գյուլթան Քըշանաքը և Դիարբեքիրի քաղաքապետ Օսման Բայդեմիրը, ինչպես նաև` բազմաթիվ հանդիսատեսներ: Բեմադրությունից առաջ ելույթ ունեցած Խաղաղություն և ժողովրդավարություն կուսակցության առաջնորդ Դեմիրթաշն իր գոհունակությունն արտահայտեց այն իրողության կապակցությամբ, որ պետական թատրոնում քրդերենով մի պիես է բեմականացվում, ինչպես նաև խոսեց հակասությունների մասին: Դեմիրթաշն ասաց հետևյալը. «Լեզուն ոչ թե բաժանում է, այլ` միավորում: Մայրենի լեզուները երկրի հարստությունն են: Այն հանգամանքը, որ Անկարայում քրդերենով մի պիես է բեմադրվում պետական թատրոնում, արդեն իսկ կարևոր զարգացում է, բայց միևնույն ժամանակ` հակասության արտահայտություն: Քրդերենը թույլատրվում է պետական թատրոնի բեմում, սակայն արգելվում է պետական դատարանում: Քրդերենը թույլատրվում է պետական հեռուստատեսության մեջ, բայց արգելվում է դպրոցում: Հուսով եմ, որ այս պիեսը կնպաստի վերոնշյալ հակասությունների վերացմանը»:

Մոտ 2 ժամ տևած և միայն քրդերենով ներկայացված պիեսի ժամանակ մի ուշագրավ երևույթ գրանցվեց: Այն դեպքում, երբ պիեսի ընթացքում հանդիսատեսների մեծ մասը, որը գիտեր քրդերեն, բարձրաձայն ծիծաղում էր սրամիտ կատակների վրա, քրդերեն չիմացող մի խումբ բավարարվում էր` անհաղորդ դիտելով:

Երանի թե 50 տարի առաջ արվեր

Մինչ օրս Դիարբեքիրում 30 անգամ բեմադրված պիեսի` Անկարայի ցուցադրությանը ներկա էր նաև բեմադրիչը` հայտնի թատերական գործիչ Հալդուն Դորմենը: Վերջինս հիշեց առաջին պիեսը դիտած Ահմեդ Քայայի տիկնոջ` Գյուլթեն Քայայի այն խոսքերը, թե «Երանի թե այս ամենը հնարավոր լիներ անել 50 տարի առաջ», և ասաց. «Փոքրիկ մի բան արեցինք` հանուն մարդկանց համախմբման: Ես մաղթում եմ, որ սա շարունակական լինի: Իմ կողմից թուրքերենով գրված մի պիես թարգմանվել է քրդերեն: Սա շատ կարևոր բան է ինձ համար»:

Ձեռք է մեկնում նաև Հայկական հարցին

Հալդուն Դորմենը, ով առաջին անգամ քրդերենով է բեմադրել մի թուրքական պիես, պատրաստվում է արվեստի տեսանկյունից մոտենալ նաև Թուրքիայի վիճահարույց հարցերից մեկին: Դորմենը, որն աշխատանքներ է սկսել` ապրիլի 24-ին մի հայկական պիես բեմադրելու ուղղությամբ, հետևյալն ասաց այդ նախագծի առնչությամբ. «Նեջդեթ Բայընդըրը գրել է մի հրաշալի պատմություն: Ումրանիյեի քաղաքապետարանը խնդրեց: Ես էլ արեցի: Շատ լավ պիես է ստացվել: Այն չի մեղադրում ոչ մի կողմին: Ուղղակի պատմում է, թե ինչպես են ապականել մարդկանց գեղեցիկ կյանքը: Պիեսում դրախտային կյանքը միանգամից դժոխքի է վերածվում: Դեպքերը տեղի են ունենում Վանում: Պիեսը սիրո պատմություն է: Նրանք դարձյալ իրար են հանդիպում 50 տարի անց»:

internethaber.com
07.12.2010