Գործնականում Պոլսո հայոց պատրիարքարանի աթոռը թափուր է, ընթանում են պատրիարքական աթոռի նոր գահակալի որոնումներ եւ այդ որոնումների հետեւանքով պառակտում է ի հայտ եկել հայ համայնքի ներսում: Այս մասինNEWS.am-ի թղթակցի հետ զրույցում ասաց Ստամբուլում լույս տեսնող «Ժամանակ» օրաթերթի գլխավոր խմբագիր Արա Գոչունյանը: Նա հիշեցրեց, որ պատրիարքի աթոռի շուրջ իրարամերժ տեսակետներ են ի հայտ եկել. համաձայն առաջին տեսակետի՝ պետք է ընտրել նոր պատրիարք, քանի որ ներկայիս պատրիարքը՝ Մեսրոպ արքեպիսկոպոս Մութաֆյանը 3,5 տարի է՝ չի կարողանում իրականացնել պատրիարքի իր առաքելությունը, իսկ մյուս տեսակետի համաձայն՝ պետք է ընտրել առթոռակից պատրիարք:
«Մեր խորին համոզմամբ աթոռակից պատրիարքի ընտրությունը Թուրքիայում կարող է վտանգել մեր՝ որպես ազգային փոքրամասնության իրավունքները: Բացի դրանից Ստամբուլում հայության կարեւոր շրջանակները վերապահում ունեն այդ ուղղությամբ, որովհետեւ աթոռակից պատրիարք ընտրելը չունի նախադեպ Թուրքիայի հայոց պատրիարքության պատմության մեջ: Այս պայմաններում՝ պատրիարք ընտրելու համար թուրքական կառավարության թույլտվությունը ստանալու համար երկու դիմում է ներկայացվել, Պետությունը, սակայն, երկու իրարամերժ դիմումներից ոչ մեկին էլ ընթացք չտվեց, այլ միջանկյալ կարգավիճակ շնորհեց աթոռի ղեկավարությանը»,-ասաց Գոչունյանը: Նրա դիտարկմամբ՝ ստեղծվել է անառողջ մի իրավիճակ, որը երկար տեւել չի կարող, «քանի որ եթե աթոռը չափից ավելի երկար է թափուր մնում եւ գահակալ չի ունենում, այն, այսպես ասած՝ մաշվում է»:
Արա Գոչունյանը նշեց նաեւ, որ պատրիարքի աթոռի շուրջ ի հայտ եկած թնջուկը պետք է լուծվի կրոնական ժողովի միջոցով, որը ստանձնել է պատրիարքարանի ղեկը՝ ընդհանուր փոխանորդ սրբազան Արամ Աթեշյանի գլխավորությամբ: «Կրոնական ժողովն արդեն իսկ կայացրել է պատրիարքի ընտրություն կատարելու մասին որոշում, սակայն դրժել է այն՝ նոր ընտրության նշանակումը պայմանավորելով Մեսրոպ Մութաֆյանի վախճանով: Սա էթիկայի իմաստով շատ սխալ է, որ աթոռի վերաբերյալ վարչական խնդրի լուծան հեռանկարը կախվածության մեջ դրվի պատրիարքի կյանքի օրերի հետ»,-նկատեց Գոչունյանը: «Ժամանակ»-ի խմբագիրը միաժամանակ հավելեց, որ Կրոնական ժողովը չպետք է դրժի իր որոշումը եւ պետք է առիթ ստեղծի, որ ժողովուրդը գնա պատրիարքական ընտրության եւ իր կամքն արտահայտի:
Նշենք, որ ներկայիս Պոլսո պատրիարք Մեսրոպ 2-րդ Մութաֆյանը անկողնային հիվանդ է։ Ստամբուլահայ համայնքի մի մասը կարծում էր, որ պետք է ընտրվեր համապատրիարք, քանի որ պատրիարք կարող է ընտրվել միայն նախկին պատրիարքի մահվան դեպքում։ Ստամբուլահայերի մյուս մասն էլ պնդում էր, թե ոչ թե համապատրիարք, այլ՝ պատրիարք պետք է ընտրել։ Այս խոսակցությունները թեժ քննարկվում էին, երբ թուրքական կառավարությունը հայտարարեց իր որոշումը, որով պարզապես նշանակվեց փոխպատրիարք։
Հիշեցնենք, որ օրերս Պոլսի հայոց պատրիարքարանը հայտարարություն էր տարածել, որում նշել է, թե թուրքական պետությունը հայկական համայնքին չի զրկել հոգեւոր հովիվ ընտրելու իրավունքից: «Շրջանառվող այն լուրերը, թե պետությունը փորձում է հայկական համայնքին զրկել իր հոգեւոր առաջնորդին ընտրելու իրավունքից, անհիմն են ու չեն համապատասխանում իրականությանը: Ներկայիս պատրիարք Մեսրոպ Մութաֆյանի մահվանից հետո, նոր առաջնորդը կընտրվի այնպես, ինչպես դա եղել է մինչեւ հիմա՝պատրիարքարանի կարգերին ու ավանդույթներին համաձայն: Այս հարցում ոչ մի փոփոխություն քննարկման ենթակա չէ»,- ասված է հայտարարության մեջ:
Ինչպես արդեն նշել է NEWS.am-ը, ստամբուլահայերի մի մասը, որը դեմ է թուրքական կառավարության որոշմանը, որով ներկայիս հիվանդ պատրիարք Մեսրոպ Մութաֆյանի տեղը նոր պատրիարք ընտրելու փոխարեն նշանակվել է հայկական եկեղեցու կանոնակարգում գոյություն չունեցող փոխպատրիարք հասկացությունը, հավաքել է 5 հազար 359 ստամբուլահայի ստորագրություն։
Leave a Reply