Սպառնալիք

Ահմեդ Ալթան

 

Հրանտ Դինքն առաջին անգամ այն ժամանակ էր զգացել, որ սպանվելու էր, երբ կանչվել էր Ստամբուլի նահանգապետարան ու փոխնահանգապետի սենյակում սպառնալիքների ենթարկվել երկու «հոգու» կողմից, որոնցից մեկը կին էր:

Ինչո՞ւ էին սպառնացել Դինքին:  

Այն բանի համար, որ ասել էր, թե «առաջին կին օդաչու» և Դերսիմը ռմբակոծելու համար կամավոր գրված Սաբիհա Գյոքչենը հայ է եղել:

Երեկ Ազգային հետախուզական կազմակերպությունը, մի հայտարարություն հրապարակելով, խոստովանեց, որ Դինքին սպառնացած այդ երկու հոգին եղել են «Ազգային հետախուզության պաշտոնյաները»:

Թուրքիայի Ազգային հետախուզական կազմակերպության աշխատակիցները Դինքին «նախազգուշացրել են, որ նրա այն խոսքերը, թե Սաբիհա Գյոքչենը հայ է եղել, կարող են հասարակության դժգոհությունը հարուցել»:

Գյոքչենը հա՞յ է:

Այո’:

Էե~ե, այդ հանգամանքը ինչո՞ւ պիտի «դժգոհություն հարուցի» հասարակության մեջ:

Դերսիմի ռմբակոծությունը, մարդկանց սպանությունները դժգոհություն չեն հարուցում, իսկ Գյոքչենի հայ լինելը հարուցո՞ւմ է:

Իսկ Ազգային հետախուզական կազմակերպությանը ի՞նչ:

Ինչո՞ւ է գնում և սպառնում մի լրագրողի:

Մի՞թե հենց դա է սույն կազմակերպության առաքելությունը:

Ավելին` Ազգային հետախուզական կազմակերպության կողմից սպառնալիքների ենթարկված մի մարդ սպանվում է մի ավազակախմբի կողմից, որի մասին պարզում են, որ ուժեղ կապեր է ունեցել պետության հետ:

Իսկ այն, որ Ազգային հետախուզական կազմակերպության կողմից սպառնալիքների ենթարկված մի լրագրող հետագայում սպանվում է հենց փողոցի մեջտեղում, «դժգոհություն» չի՞ հարուցում:

«Ո’չ, չի հարուցում»` ըստ մեր պետության մտայնության:

 Դժգոհություն է հարուցում միայն Գյոքչենի հայ լինելը:

Այս երկրում կյանքը նմանվում է արյունոտ մի ֆիլմի, որում մարդասպանները ման են գալիս խեղկատակների տեսքով և զվարճալի համարում արյունահեղությունը:

Տեսեք, թե ինչի վրա է բարկանում այս պետությունը. մարդուն ասում է. «Ինչո՞ւ ես ճշմարտությունը բացահայտում»:

Պետությունը հպարտանալով, որ Գյոքչենը «կամավորագրվել է» խեղճ մարդկանց սպանելու համար, խռովահույզ է լինում նրա` հայ լինելու հանգամանքից:

Ըստ մեր պետության` մարդկանց սպանելը պարծենալու բան է, իսկ հայ լինելը` ամոթալի:

Ամոթալին ոչ թե հայ լինելն է, այլ` մարդ սպանելը:

Բայց որքա~ն դժվար է դա մեր պետությանը հասկացնելը:

Երեկ Թահա Աքյոլը, Մեթին Թոքերի պատմածների վրա հիմնվելով, գրել էր իթթիհադական Ջավիդ բեյի մահվանն առնչվող մի դեպքի մասին:

Երբ Ջավիդ բեյը Իզմիրի մահափորձի պատճառով մահվան է դատապարտվում, հետևյալն են ասում Աթաթուրքին. «Եկեք չկախենք. եվրոպացիները ոտքի կելնեն, և այս դեպքը մեծ արձագանք կստանա ողջ աշխարհում»:

Աթաթուրքը պատասխանել է. «Կախեք, հետո կտեսնենք, թե ինչ կլինի»:

Ոչ ոք խռովահույզ չի լինում այս նախադասությունից:

Կախելը, սպանելը, ռմբակոծելը, մասնատելը ամոթալի չի համարվում մեր պետության համար:

Երբեմն ինձ շատ է հետաքրքրում, թե այս պետության բնակիչների համար ի՞նչ բան է «թուրք» լինելը. դահի՞ճ ենք մենք, մարդասպա՞ն. մի՞թե մարդկանց սպանելը ամենից շատ հպարտանալու մեր առանձնահատկությունն է:

Զարմանահրաշ ճարտարապետներ, արտակարգ քարագործ վարպետներ, տաղանդավոր երաժիշտներ ունեցող հայ ժողովրդից ծագելը «ստորացուցիչ» են համարում, այնքան ստորացուցիչ, որ նախ` սպառնում, ապա սպանում են այն մարդուն, ով ասել է, թե մի «թուրք» հայկական արմատներ է ունեցել:

Հազար տարի առաջ գալիս ենք մի թերակղզի, որտեղ հայեր, քրդեր, հույներ և մոնղոլներ կան, և նրանց միջից իրականում մեզ հետ ոչ մի կապ չունեցող մոնղոլներին որպես «նախահայր» ենք ընտրում, իսկ մյուսներին` քամահրում:

Քանզի մոնղոլները, շատ արյունալի պատերազմներ մղելով, կարողանում են անչափ դաժանաբար մարդ սպանել:

Մենք էլ շատ ենք նմանվում նրանց:

Դինքն արդյոք կսպանվե՞ր, եթե ասած լիներ, թե Գյոքչենի նախահայրերը մոնղոլ են եղել:

Ո’չ:

Ճարտարապետ կամ երաժիշտ նախահայր ունենալ չենք ուզում. որովհետև մեզ վայրենի նախահայրեր են պետք:

Հենց այդպես է աշխատում այս պետության բանականությունը:

Հետո էլ այդ պետության գլխավոր շտաբի պետի վրա հարձակվում են «պոռնկության» մեղադրանքներով:

Այս հանրապետությունը շատ տարօրինակ մի պետություն հիմնեց, շատ արտասովոր մի «թուրքական» պրոֆիլ ստեղծեց:

Մենք պետք է փոխենք թե’ պետությունը և թե’ թուրքի նրա «ընկալումը»:

Այնուամենայնիվ, որոշ բաներ փոխվում են այս պետության ներսում. Ազգային հետախուզական կազմակերպության երեկվա խոստովանությունը ևս ցույց է տալիս, որ որոշ բաներ փոխվում են դեպի «դրականը»:

Հուսով եմ` որոշ ժամանակ անց կհասկանանք, որ «մարդու սպանությունը» ամոթալի մի բան է, և չի կարելի դրանով հպարտանալ:

Կըմբռնենք, որ ճարտարապետ հայերի հետ արյունակցական կապ ունենալը շատ ավելի է հպարտության տեղիք տալիս, քան «քարը քարի վրա չթողած» մոնղոլների հետ ազգակից լինելը:

Կսովորենք ամաչել ոչ թե Գյոքչենի հայ լինելու, այլ` նրա հայ լինելու մասին հրապարակած մեկին սպանելու համար:

taraf.com.tr
26.10.2010