Պատմական քարերը մեկտեղեցին հավատքները

Դիարբեքիրի /Տիգրանակերտ/ Սուր քաղաքի քաղաքապետարանի կողմից վերականգնողական աշխատանքների համար օգտագործվելու նպատակով հավաքված քարերը տրվեցին պատմական Ուլու մզկիթին ու Սուրբ Կիրակոս եկեղեցուն, որոնց վերակագնումը ընթացքի մեջ է:

Կազմակերպվեց մի միջոցառում` Սուր քաղաքի քաղաքապետարանի կողմից վերականգնվող Ուլու մզկիթին և Սուրբ Կիրակոս եկեղեցուն հանձնվելու համար փլված և լքված շինությունների միջից հավաքված, քաղաքին հատուկ բազալտե քարերը տալու նպատակով: Ուլու մզկիթում կայացած արարողությանը մասնակցեցին Սուրի քաղաքապետ Աբդուլլահ Դեմիրթաշը, Ուլու մզկիթի իմամ Սայիդ Յազը, “Փիր Սուլթան Աբդալ” կազմակերպության դիարբեքիրյան մասնաճյուղի նախագահ Ջաֆեր Քորքունչը, քաղդեական եկեղեցու սպասավոր Յուսուֆ Քարադայըն, Սուրբ Մարիամ Աստվածածին եկեղեցու քահանա Յուսուֆ Աքբուլութը, Հոգևորականների փոխօգնության և համերաշխության կազմակերպության (DİYADER) նախագահ Զահիթ Չիֆթքըրանը և հայկական վաքըֆի ներկայացուցիչ Թեքին Փաբուչչիյանը:

Արարողության շրջանակներում ելույթ ունեցած Դեմիրթաշը նշեց, որ Ուլու մզկիթը, ըստ էության, իսլամական հավատքի 5 ամենանշանավոր պաշտամունքի վայրերից մեկն է և Միջին Արևելքի, անգամ աշխարհի ամենակարևոր կենտրոններից մեկը: Դեմիրթաշը հայտնելով, որ նման սուրբ վայրի համար “Փիր Սուլթան Աբդալ” կազմակերպության, ինչպես նաև` ասորական, քաղդեական և հայկական եկեղեցիների աջակցությամբ, հոգևոր իմաստով, ավերակներից հավաքված քարերը անվճար հանձնվելու են վերոհիշյալ կառույցների վերականգման համար, հավելեց հետևյալը. “Այլևս ոչ ոք չպետք է խոչընդոտների հանդիպի` գլխաշոր կրելու, տարբերվող հավատք դավանելու համար: Ամեն ոք պետք է ապրի` ըստ իր հավատքի: Մենք ճիշտ չենք համարում այն, որ մեր երիտասարդ աղջիկներն արհամարհական վերաբերմունքի են արժանանում` գլխաշոր կրելու պատճառով: Յուրաքանչյուր ոք պետք է հագնվի և ապրի` իր դավանանքի համաձայն, ապրի իր մշակույթով և հավատքով` ըստ սեփական արժեքային համակարգի: Դիարբեքիրը կարող է օրինակ ծառայել այդ առումով: Մենք հրավիրում ենք բոլորին. թո’ղ գան և հիանան այստեղի տեսարժան վայրերով: Անկախ այն բանից, թե ինչ հավատք ենք դավանում կան ինչ ազգություն ունենք, պետք է ծառայենք մեզնից տարբերվողներին: Ես քուրդ եմ և մուսուլման, սակայն դա չի նշանակում, որ պետք է ծառայեմ միայն քրդերին: Ես պետք է ծառայեմ նաև թուրքերին, հայերին, արաբներին, ալևիներին, քաղդեացիներին, չերքեզներին: Երանի թե այս պատկերը լիներ ամենուր”:

            Քարերի պատմությունը

Դեմիրրթաշը շեշտելով, որ իրենց հավաքած քարերն այլևս ոչ մի տեղ հնարավոր չէ գտնել, քանի որ դրանք ոչ թե հղկվել են գործարանում, այլ` պատմական քարեր են, նշեց նաև, թե դա կարևորվում է` վերականգնումը բնօրինակին համապատասխան անելու տեսանկյունից:

Աքբուլութը ևս հաղորդեց, որ շրջանի պարծանքը հանդիսացող Ուլու մզկիթը տեսարժան պաշտամունքի վայր է, որը պետք է բոլորը տեսնեն:

Քոլունուչը պաշտպանելով այն տեսակետը, թե ալևիականությունը տարիներ շարունակ արգելված հավատք է եղել, հայտնեց նաև, որ այդ հանգամանքը տեղիք է տվել մի շարք կանխակալ կարծիքների ձևավորմանը, դատապարտել են Մեհմեդ Ալի Էրբիլին, և որ այդ դիպվածը ներկայում ևս սխալ ու կանխակալ կարծիքների բացահայտ ապացույցներից մեկն է:

Այնուհետև մասնակիցները գնացին Սուրբ Կիրակոս եկեղեցի, որի վերականգնումն ընթացքի մեջ է, և քարերը հանդիսավոր կերպով հանձնեցին եկեղեցուն: Փաբուչչիյանը հայտնեց, որ սույն եկեղեցին միջինարևելյան շրջանի ամենամեծ հայկական եկեղեցին է, որն ընդգրկում է 1200 քմ փակ տարածք:

Փաբուչչիյանը նշելով, թե եկեղեցու վերականգնմամբ ցանկանում են զբոսաշրջությունը զարգացնել Դիարբեքիրում, նաև հետևյալն ասաց այդ կապակցությամբ. “Այդքանով ենք սահմանափակվելու: Մեր նպատակն է, որ զբոսաշրջիկները գան և տեսնեն եկեղեցին, քանզի Դիարբեքիրը հայ բնակիչներ չունի”:

     (Հրապարակումը ներկայացված է կրճատումներով)

      Անադոլու լրատվական գործակալություն

       Դիարբեքիր

        08.10.10