Բացվել է «Որտեղ են ազգականներս» խորագրով ցուցահանդեսը

Ադանայի մշակույթի և արվեստի կենտրոնում կազմակերպված բանկետի ժամանակ դոկտոր Ալի Իհսան Օքթեն և Իլհան Մարաշլըն արեցին այն նկարների ցուցահանդեսի պաշտոնական բացումը, որն արտացոլում էր մասնատված ընտանիքների շարքից Տարսոսի Իհսանիե գյուղում ապրող Կրետեի փոխանակված բնակիչների կյանքը: 1897 թ. սկսած թուրք-հունական պատերազմի ժամանակ Կրետե կղզին անցել է Հունաստանին, իսկ թուրք քաղաքացիներն վերադարձվել են Թուրքիա:

«Որտեղ են ազգականներս» խորագրով ցուցահանդեսի բացմանը մասնակցում էին Ադանայի Բժշկական պալատի նախագահ դոկտոր Ռըզա Մեթեն և ղեկավար խորհրդի անդամները, Արևելամիջերկրածովյան արդյունաբերողների և գործարարների միությունների ֆեդերացիայի նախագահ Սուլեյման Օնաթչան,  Ինժեներական և ճարտարապետական պալատների միության նահանգային համակարգման խորհրդի Ադանայի քարտուղար  Մուսթաֆա Ալթըօքքան, Գյուղատնտեսական ինժեներների պալատի Ադանայի մասնաճյուղի ղեկավար խորհրդի անդամները, Ուսուցիչների արհմիության Անկարայի մասնաճյուղի նախագահ Գյուվեն Բողան, Առողջապահական և սոցիալական ծառայությունների ոլորտում աշխատածների արհմիության Ադանայի մասնաճյուղի նախագահ, դոկտոր Մեհմեդ Անթմենը և ղեկավար խորհրդի անդամները, Ադանայի սիրողական լուսանկարիչների միության նախագահ Թահսին Սեզերը և անդամները, Տարսոսի կրետացիների միության նախագահ Սայիդ Քարայիլը, Չուկորովայի կրետացի փոխանակվածների մշակույթի և համերաշխության միության նախագահ Յուքսել Հանչերլին և անդամները, Զեյթունի բարեկամների միության գլխավոր քարտուղար և Ադանայի շրջանի ներկայացուցիչ Մուրադ Օզթանրըովերը, ինչպես նաև` լուսանկարիչներ և լուսանկարչության սիրահարներ:

Ցուցահանդեսին բացման խոսքով հանդես եկած դոկտոր Ալի Իհսան Օքթենն ասաց. «Մշակութային բամազանությանը նվիրված մեր նախագծում «Թուրքիան թուրքերինն է» արտահայտության մեջ «ովքե՞ր են թուրքերը» հարցի պատասխանը փորձեցինք գտնել մեր տարբեր ընկերների մեջ` տեսախցիկի միջոցով: Ո՞մ է պատկանում Թուրքիան իրականում: Հարցի պատասխանը շատ պարզ է. Թուրքիան պատկանում է այստեղ գտնվող յուրաքանչյուրի:  Թուրքիան կրետացի,  արաբ, ալևի, սուննի, Ղրիմի թաթար, բուլղար, ալբանացի փախստականներինն է, յուրյուքներինը, հայերինը, արաբ քրիստոնյաներինը, քրդերինը, հոռոմներինը, լազերինը, ուզբեկներինը և ուրիշներինը: Այս նկարներն արվել են, որպեսզի արտացոլվեն տարբեր ինքնություններից բխած մշակութային և կենսական տարբերությունները: Այսուհետև մեր կատարելիք աշխատանքներն իրականացնելու  ենք, որպեսզի ասենք. միանում ենք այն ընդհանուր կապով, որը բխում է մարդկային էությունից: Այս բոլոր նկարներում կարող եք տեսնել մեկ մարդու դիմանկար: Այս նկարներում կգտնեք ուրախությունից ծիծաղող, տխրությունից արտասվող, սիրող, սիրվող, կյանքը շարունակել ձգտող, հույսեր, մտահոգություններ և անուրջներ ունեցող մարդկանց պատմությունը, որոնք, սակայն, ավելի շատ սեփական մշակութային անցյալն են կենդանացնում կամ էլ փորձում են կենդանացնել: Որոշ նկարներում կարող եք զգալ խորը թախիծ, իսկ ուրիշներում` հայրենաբաղձություն: Աշխատանքի վերջում կտեսնեք տոհմածառի նկարը: Այն մի ընտանիքի նկար է, որի արմատները Կրետեում են, իսկ ճյուղերը` Թուրքիայում, եթե նույնիսկ տեսնեք, որ ճյուղերից մի քանիսը պոկված են կամ ջարդված-կտրված, բայց և այնպես` ճյուղերի տակ գտնվող տերևները արտահայտում են նոր կայնքի ուրախությունը: Եթե անգամ տարիներ էլ անցնեն, ամեն տեսակ անշարժ գույքեր, ունեցվածքներ, հարազատների գերեզմաններ թողած այս փոխանակված փախստականները իրենց հետ բերել են միայն մի քանի կտոր շարժական իրեր, ոչ նյութական մշակութային ժառանգություն, իրենց լեզուն այդ լեզվով ներկայացված թյուրքուները, երգերը, այծի կաթից պատրաստված պանիրը, ձիթապտուղը, ձիթապտղի յուղը, իրենց պատրաստած գինին, բույսերից և բանջարեղենից կազմված խոհանոցը, մի խոսքով` իրենց հուշերը: Այս նկարներն արվել են` լուսանկարիչների և թեմայի միջև փոխազդեցությունը հնարավորինս արտացոլելու ձգտումով»:

 03.10.10

http://www.ekspresgazete.com/?/haber/oku/24252