Աղթամարի Սուրբ Խաչ եկեղեցու պատարագից հետո որոշ անձանց` իրենց անձնագրերում քրիստոնյա գրանցել տալու պատճառով քննարկման թեմա դարձած մահմեդականացած հայերի խնդրի առնչությամբ դարձյալ հանդես եկավ Պատմագիտական ընկերության նախկին նախագահ, պրոֆեսոր Հալաչօղլուն:
Հալաչօղլուն մի երկար հոդվածում հետևյալն գրում. «2007 թ. մի ելույթ էի ունեցել Կայսերիում (Կեսարիա) կազմակերպված և ավշար ցեղին նվիրված գիտաժողովում: Իմ այդ ելույթում խոսել էի «իրենց քուրդ կամ ալևի քուրդ ներկայացնող հայ դավանափոխների մասին»: Քարը տեղահան էր արվել, և այլևս ինձ չասված վատ խոսք ու հայհոյանք չէր մնացել` ներառյալ ցեղապաշտությունը: Թեման այնպես էր ներկայացվել ու խեղաթյուրվել, որ դատապարտվել էի` առանց դատի: Մինչդեռ թե’ Թուրքիայում Հայոց ցեղասպանությունն ընդունողները և թե’ հայկական սփյուռքի ներկայացուցիչները հարցնում են, թե որտե՞ղ են Անատոլիայում ապրած հայերը: Իմ խոսքերում վիրավորանք չկար` ուղղված մեր քուրդ և ալևի քաղաքացիներին: Ես, որպես գիտնական, փաստաթղթերով բացատրել էի, թե որտեղ են նրանք: Իմ` այն ժամանակվա բոլոր ասածները հիմնված էին Ամերիկայի արխիվային վավերագրերի վրա, և անգամ մինչև անունների և գյուղական անվանումների հասնող մանրամասն տեղեկություններ կային: Վերոնշյալ արխիվային փաստաթուղթը պատրաստվել էր հայկական արմատներով պաշտոնյաների կողմից, և զեկուցումը կրում էր «Հայկական քրդեր» վերնագիրը: Տվյալ վավերագրում արձանագրված էր ամեն ինչ, ընդհուպ մինչև այնպիսի տեղեկություններ, ինչպիսիք են, օրինակ, թե որ հայկական համայնքը որ քրդական աշիրեթի անվանումն է ստացել, որտեղ են բնակվում նրանք և ինչպիսի ստորաբաժանումներ ունեն: Սակայն ոչ ոք ինձ չհարցրեց, թե որտեղից են ինձ հասել այդ տեղեկությունները: Միայ մեղարդեցին, թե ինչու եմ այդ թեմայով խոսում և որ նման հայտարարություններով ցեղապաշտություն եմ անում: Այդ ի՞նչ պատահեց այսօր, որ ինձ վիրավորելու պատճառ դարձած այդ թեմայով բոլորը հանգիստ կարողանում են ասել, թե հազարավոր հայեր են այդ կերպ ապրում` մուսուլմանի անվան տակ: Լրիվ հերյուրանք է այն ենթադրությունը, թե «նրանք ազատվել են թաղամասային ճնշումից», քանզի այն տարիներին այդ շրջաններից ինձ զանգահարող մեր քաղաքացիները հայտնում էին, թե նրանց բոլորին ճանաչում են, և իրապես էլ բոլորը, հարգարժան պատրիարքի գլխավորությամբ, տեղյակ էին, թե որ գյուղերում կային նման «ծպտյալ հայեր»: Նույնիսկ Հրանտ Դինքը, Աստված հոգին լուսավորի, հայտնել էր, որ 1977 թ. ի վեր միսիոներները ջանում են գտնել նման հայերի: Իմ հաշվարկներով այսօր կան նման առնվազն 500 հազար հայեր»1:
Հարգելի Հալաչօղլուն ապաշխարում է: Նախ և առաջ եթե որևէ գիտնական «Ես քուրդ եմ», «Ես հայ եմ» ասողներին ասում է՝ «Ո’չ, դու թուրք ես», կներեք, բայց դա ցեղապաշտություն է` բառիս բուն իմաստով: Այսպես, օրինակ, այդ երևույթը բացահայտորեն դատապարտվել է նաև որոշ գիտնականների կողմից.
Պատմաբան, դոկտոր Մեհմեդ Ալի Քըլըչբայ-«Եթե այդ խոսքերը այդ կերպ է ասել, ապա դրանք սխալ են` այբ-ից մինչև ֆե… Ծագումը պետք է զգալ: Ոչ ոք չի կարող ստույգ իմանալ իր արմատների մասին: Հատկապես Թուրքիայում դրա մասին վստահաբար կարող են իմանալ հազիվ 35 հոգի, բայց անհնար է շատ վաղ անցյալի մասին տեղեկանալը: Թուրքիան խառնարան է: Եթե մարդն իրեն քուրդ է զգում, ուրեմն քուրդ է, եթե թուրք է զգում` թուրք: Հո չե՞ս սպանելու, ինչ է թե ասել է` քուրդ եմ: Չկա ավելի մեծ զառանցանք, քան վեր կենալ-ասելը, թե «Դու քուրդ չես»: Դրանք պատմաբանին սազական խոսքեր չեն»:
Սոցիոլոգ, դոցենտ, դոկտոր Սուավի Այդըն (Հաջեթթեփե համալսարանի Մարդաբանության բաժնի դասախոս)-«Անատոլիան ունի շատ խառը կառուցվածք: Ինչպես որ քրդերի մեջ կան թուրքմենական ծագմամբ քրդացածներ, այնպես էլ թուրքերի մեջ են եղել քրդական արմատներով թուրքացածներ: Ծագման միջոցով չենք կարող ազգությունը որոշել: Դրանք մնացել են 19-րդ դարի պատմագրության մեջ: Այլևս պետք է հրաժարվել այդ մեթոդից»:
Պրոֆեսոր Բասքըն Օրան-«Եկել է ժամանակը, որ նախ Ադամին ու Եվային, հետո էլ` Lucy-ին թուրք հռչակենք: (1974 թ. ֆրանսիացի Մորիս Թեեբի և ամերիկացի հնէաբան Դոնալդ Ջոնսոնի խմբի կողմից Արևելյան Աֆրիկայում` Եթոֆպիայի Հադար շրջանում գտնված մոտավորապես 4 միլիոն տարեկան և 105 սմ չափով Australopithecus afarensis գտածոյին Lucy անունն են տվել)»2:
Պրոֆեսոր Հալաչօղլուն այդ ամենն ասելիս մի կողմից որոշ քրդերի` թուրք, քուրդ ալևիների էլ՝ հայ է հռչակում, մյուս կողմից էլ փորձում է նվազեցնել 1915 թ. ցեղասպանության ժամանակ սպանվածների թիվը` այն հասցնելով 250.000-ի: Այդ թվի դեմ առարկություն հայտնեց անգամ Մուրադ Բարդաքչըն, ըստ որի՝ Թալեաթ փաշայի հուշերի համաձայն սպանվել է առնվազն 600 հազար հոգի: Սակայն մեր գիտնականն իր գիտեցածից այն կողմ չի գնում: Խելքը-միտքը մահացածների թիվը նվազեցնելն է` Անատոլիայում 500 հազար դավանափոխ հայերի առկայության վրա հիմնվելով: Սակայն նույնիսկ այս հարցում ակնհայտ է, որ նա խաղում է թվերի հետ: Եթե հայացք գցենք Թուրքիայի վերջին 100 տարվա վրա, ապա կտեսնենք, որ բնակչությունն ավելացել է առնվազն 5-6 անգամ: Եթե 500 հազարը 1915 թ. կրոնափոխվածների սերունդն է, ապա 1915-ին մուսուլմանացածների թիվը կլինի ամենաշատը հարյուր հազար, իսկ եթե 1915-ին Անատոլիայում հավատափոխ էր եղել 500 հազար հայ և մնացել որպես մուսուլման, ապա նրանց այսօրվա թիվը պետք է որ կազմեր առնվազն 2,5-3 միլիոն: Մեկ այլ ճշմարտություն է այն, որ որևէ կոտորածի` ցեղասպանություն լինել-չլինելը ոչ մի կապ չունի սպանվածների թվի հետ: Բացի այդ՝ պրոֆեսոր Հալաչօղլուն դրանով էլ չէր սահմանափակվել այն ժամանակ: Եթե անգամ հիմա ձևացնի, թե մոռացել է իր խոսքերը, միևնույն է` մենք չենք մոռացել: Կարծես թե ինքը չէր, որ հայերին ահաբեկիչ էր հռչակել ու ասել, թե ՊԿԿ-ի 80 տոկոսը հայեր են: Հետևյալ խոսքերը ևս պատկանում են հարգարժան պրոֆեսորին. «Հալաչօղլուն, մասնակցելով Քոնիայում կազմակերպված մի կոնֆերանսի, հետևյալն է պնդել իր ելույթում. “Չափազանցնում են, թե ողջ Անատոլիան, Արևելյան և Հարավարևելյան Անատոլիան քրդական է: Արդյոք տեղյա՞կ եք, թե որքան քուրդ կա ամբողջ Թուրքիայում: Եթե կուզեք, սկսենք ոչ քրդական կազմակերպություն հանդիսացող ՊԿԿ-ից, որի անդամների 80 տոկոսը կազմում են հայերը»3:
«Պետք է նշեմ, որ այսօր գոյություն ունեն որպես քուրդ հայտնի որոշ աշիրեթներ, ինչպես նաև` տեղահանությունից փրկվելու համար իրենց ալևի-քուրդ ներկայացնող հայեր: Գոյություն ունեն նաև ՊԿԿ ու ՏԻԿԿՕ կազմակերպություններում ընդգրկված որոշ անձինք: Եթե հարցը դիտենք այս տեսանկյունից, ապա չենք կարող ասել, թե ՊԿԿ-ն և ՏԻԿԿՕ-ն քրդական շարժումներ են, ինչպես որ ենթադրում էինք: Ցանկանում եմ հայտնել, որ այս ամենն ասում եմ` հիմնվելով այն տարիներին մի շարք արտասահմանյան արխիվներում կատարած ուսումնասիրություններիս վրա»4:
Հալաչօղլուն տարիներ շարունակ հանդես է եկել նման պնդումներով: Մեծ անհաջողությամբ նախարար Ջեմիլ Չիչեքն էլ, որոշ ահաբեկիչների թլպատված չլինելու վրա հիմնվելով, ՊԿԿ-ն նույնացրեց հայերի հետ: Տարօրինակ էր ոչ միայն այն, որ յուրաքանչյուր չթլպատվածը հայ էր համարվում, այլև՝ որ աշխարհի բնակչության չթլպատված եղող առնվազն կեսը ևս հայ էր հռչակվում (!):
Այս հարցում մեկ այլ տարօրինակ հանգամանք ևս կա. եթե պետությունն ու Հալաչօղլուն մեկ առ մեկ գիտեն բոլոր ահաբեկիչներին, ապա ինչո՞ւ չեն բացահայտում նրանց, որ հանգստանան: Հալաչօղլուն հիշատակած այդ ամերիկյան փաստաթղթերն էլ թող հրատարակի, որ տեսնենք, թե այն օրվա պայմաններում որ ընտանիքներն են տուն առ տուն, շրջան առ շրջան հավատափոխվել: Այն, որ Հալաչօղլուն թեև մեկ առ մեկ ճանաչում է այդ ահաբեկիչների ընտանիքներին, բայց չի բացահայտում նրանց, այդպիսով օժանդակում է ահաբեկչությանը: Եթե ճանաչում են այդ բոլոր ահաբեկիչ հայերին, թո’ղ պետությունը ձերբակալի և պատժի նրանց, ու գործն էլ վերջանա-գնա: Մինչ օրս սպանված, ձերբակալված կամ էլ հանձնված ՊԿԿ-ի և ՏԻԿԿՕ-ի 30-40 հազար անդամների մեջ քանի՞ հայ է եղել, և եթե եղել է, ինչու՞ չեն հրապարակում: Իսկ եթե այդ ձերբակալվածների մեջ հայեր չեն եղել, նշանակում է, որ այդ պնդումները սուտ են: Օրինակ` ինչպես որ Ալ-Քաիդա կազմակերպության մեջ մի քանի թուրքի առկայությունը չի կարող տվյալ միավորումը թուրքական ահաբեկչություն համարելու հիմք հանդիսանալ, այնպես էլ ՊԿԿ-ի կամ ՏԻԿԿՕ-յի մեջ մի քանի հայի ներգրավումը հայկական չի դարձնում տվյալ կամզակերպությունները:
Այդպիսով եզրակացնում ենք, որ պրոֆեսոր Հալաչօղլուի արածը ցեղապաշտություն է: Առնվազն անմարդկային է ստիպողաբար, վախից դրդված կամ գոյության համար կրոնափոխ եղած, հարկադրաբար մուսուլմանի հետ ամուսնացած մարդկանց ահաբեկիչ և ահաբեկչության աղբյուր հռչակելը: Նմանապես գիտնականին ոչ սազական սուտ և մանիպուլիացիա է ՊԿԿ-ի և ՏԻԿԿՕ-ի 80 տոկոսին հայ հռչակելը: ՊԿԿ ու ՏԻԿԿՕ կազմակերպությունների 80 տոկոսի` հայերից բաղկացած լինելու մասին ենթադրությունը միևնույն ժամանակ, ըստ թուրքական քրեական օրենսգրքի, հանցագործություն է, քանի որ հրապարակավ ազգաբնակչության մեջ ատելություն և թշնամություն է հրահրում հայերի նկատմամբ5:
1)http://www.haberakademi.net/haberyaz.asp?hbr=12142
2)http://www.avsarobasi.com/forum/index.php?action=printpage;topic=18030.0
3) http://www.haber3.com/pkknin-yuzde-80i-ermeni–563161h.htm
4) http://www.mustafaaksoy.com/default.asp?inc=makale&id=36
5) Հոդված 216-(1). Նա, ով ազաբնակչության` ըստ սոցիալական խմբի, դասակարգի, ցեղի, կրոնի, դավանանքի կամ շրջանի տարբերվող մի խմբի մեջ մյուս խմբի հանդեպ ատելություն և թշնամություն է սերմանում, որի պատճառով հասարակության անվտանգությանը սպառնացող բացահայտ և մոտ վտանգ է առաջանում, պետք է դատապարտվի մեկից մինչև 3 տարվա ազատազրկման:
Սիրով` Մուրադ Բեբիրօղլու
murat.bebir@gmail.com
ID:724
30.09.2010
http://www.hyetert.com/yazi3.asp?s=3&Id=724&DilId=1
Leave a Reply