Taner Akçam’ın yeni kitabı Ermenice yayınlandı: “Türkiye’de neden hiçbir gayrimüslim ya da Kürt üst düzey görev almadı?”

Ermeni Soykırımı araştırmacısı ve eski siyasi mahkûm Taner Akçam, 24 Nisan Soykırımı Anma Günü öncesinde Yerevan’daydı. Ziyaretin nedeni, Akçam’ın son kitabı “Bir Soykırım Devletinin Kökenleri”nin Ermenice çevirisinin tanıtımıydı. Kitap, 1915-1923 yılları arasında Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş sürecini ve bu süreçte inşa edilen yapısal ayrımcılık rejimini konu alıyor.

Akçam, yeni çalışmasını Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100. yılı vesilesiyle kaleme aldığını belirtti. Etkinlikte yaptığı değerlendirmede, Türkiye’de hem sağ hem de sol siyasi çevrelerin son yüzyılda ülkeyi demokratik bir devlet olarak tanımlamaya çalıştığını ancak bu iddianın gerçeklikle örtüşmediğini savundu. Ona göre, bir ülkede demokrasiden söz edilebilmesi için, tüm yurttaşlara eşit fırsatların sunulması gerekirken, Türkiye Cumhuriyeti tarihinde hiçbir Hristiyan, Yahudi ya da Kürt’ün yüksek yargı, güvenlik ya da askerî makamlarda görev almadığına dikkat çekti. Son yüzyılda tek bir Ermeni’nin bile askerî okullara kabul edilmemesi, ona göre tesadüfle açıklanamayacak yapısal bir dışlama örneğidir.

Akçam, bu durumu Güney Afrika’daki ve İsrail’deki apartheid rejimlerine benzetti. 1924 Anayasası’nın 88. maddesinin, vatandaşlar arasında örtülü bir hiyerarşi tanımladığını; Türk Müslümanların birinci, diğer Müslüman etnik grupların ikinci, Hristiyan ve Yahudilerin ise üçüncü kategoriye yerleştirildiğini ifade etti. Bu anayasal yaklaşım bugün geçerli olmasa da, geçmişte inşa edilen ayrımcı sistemin izlerini taşıdığını vurguladı.

Türkiye’nin gerçekten demokratik bir devlete dönüşebilmesi için, yalnızca geçmişle yüzleşmesi değil, aynı zamanda Cumhuriyetin kurucu figürlerinin yalnızca “kurucu liderler” olarak değil, aynı zamanda ayrımcı bir sistemin mimarları olarak da değerlendirilmesi gerektiğini belirtti.

Kitap, Newmag Yayıncılık tarafından Ermeniceye çevrilerek yayımlandı. Çeviri Meline Anumyan’a ait. Yayıncıya göre “Bir Soykırım Devletinin Kökenleri”, Türkiye Cumhuriyeti’nin yüz yıllık yapısal sorunlarını, demokratik değerlerden yoksunluğunu ve eşit yurttaşlık temelinde bir rejim inşa edilememesinin nedenlerini tarihsel belgeler ışığında analiz ediyor. Kitap, Ermeni Soykırımı başta olmak üzere, Kürtler ve diğer dini-etnik azınlıklara yönelik baskı politikalarını mercek altına alarak, resmi tarih anlatısına alternatif bir yaklaşım sunuyor.

Newmag açıklamasında, yazarın Türkiye’nin daha özgür ve adil bir toplum olabilmesi için geçmişle hesaplaşma çağrısı yaptığı da vurgulanıyor.