Timar: Batı Ermenistan’ın Van Eyaleti’nde, Marmet Nehri’nin (Karasu) aşağı kısmında bulunan bölge. Kuzey ve kuzeydoğuda Berkri, doğuda Arçak, güneyde Van-Tosp bölgeleriyle sınırdaştı. Van Gölü’nün Lim ve Kıtuts adaları, Timar’ın idari bölgesi dâhilindeydi. Bölge genelde ovalık olup, bazı kısımları dağlıktır. Batıda, gölün kıyı kesimi boyunca meşe ormanlarıyla kaplı Surb Sahak (Aziz Sahak, Khaçgılukh veya Ererin, 2250m) zirvesiyle Ererin sıradağları, kuzeyde ise Khanagah dağları uzanmaktadır. Eskiden Timar’ın esas kısmını Bogunik ve Amük Kalesi çevresindeki Arberani oluşturmaktaydı. Daha sonraları Timar, Gınunik veya Amük ülkesi olarak anılmış,
XVI. yüzyılda Osmanlı tarafından ilhak edildikten sonra ise Gınunik ve Amük, Van paşasının tımarı (arazisi) olmuş, böylece de bölgenin Timar ismi ortaya çıkmıştır.
XIX. yüzyıl sonu-XX. yüzyıl başında Van bölgesinin aynı isimle anılan kazasının köy topluluğunu (60’ın üzerinde yerleşim yeriyle) oluşturmaktaydı. Tüm zamanlarda yoğun Ermeni nüfusuna sahip olmuştur. Birinci Dünya Savaşı arifesinde Timar’ın 20–25 bin Ermeni’si (genel nüfusun yaklaşık %70’i) genelde tarım (kaliteli tahıl üretimi ve bağcılık) ve zanaatlar (Ciraşen’in ve Marmet’in çömlekçileri), bazı köylerde ise balıkçılıkla uğraşmaktaydı.
1915 soykırımında Timarlı Ermenilerin büyük bir kısmı kahramanca karşı koyarak Türklerin katliamlarından kurtulup Doğu Ermenistan’a göçmüşlerdir.
Küçük Ermeni Ansiklopedisi, 2. Cilt, Yerevan, 1995.
Leave a Reply