Batı Ermenileri Sorunları Araştırma Merkezi Müdürü Haykazun Alvırtsyan, “Hayots Aşkharh” gazetesi muhabirlerinden Ruslan Tatoyan’a konuştu.
Soru- Geçtiğimiz zaman Batı Ermenistan’ı gezmişsiniz. Ne gibi izlenimlerle döndünüz?
Cevap- Bu gezi programı, Ermeni Devrmci Federasyonu (Taşnaksutyun) Partisi Gençlik Ofisi tarafından hayata geçirildi. Batı Ermenistan’ı ziyaret eden gençler ise, Diaspora’nın çeşitli ülkelerinden gelmişti. Dördüncü defa gerçekleştirilmiş olan bu gezinin amacı, vatanı tanımak, yani Memleket’imizi gezmekti.
Soru- Bu 4 sene zarfında Türk toplumunun, Türkiyeli aydınların Ermenilere gösterdikleri davranışlarda olumlu bir değişim farkettiniz mi?
Cevap- Hayır. Türk toplumunda, genelde psikolojik anlamda Ermenilere karşı yaklaşımlarda hiç bir değişiklik olmadı, olmayacak da, çünkü onlarca yıl Türkler, eğitim sistemi yoluyla, Ermenilerin; Türklerin, Türk devletinin düşmanı olduğu ve ihanet ettikleri şeklinde eğitilmektedir.
Bu propaganda sonucunda, Türk toplumunda, Ermeni düşmanı karakteri ortaya çıkmıştır. Bu karakter, onların tarih ders kitaplarında da varlığını sürdürmektedir.
Toplumun kimi çevrelerinde, mesela aydınlar arasında, bazı sebeplerden dolayı olumlu bir gelişimin sağlandığı gerçeği ise, ayrı bir konudur. Bunun nedenleri, Türkiye’nin alnından bu soykırım kara lekesini silmesi gerektiği inancı ve AB üyeliği konusunda daha cesur adımlar atılması arzusu yatmaktadır.
İstanbul başta olmak üzere, kimi Türkiyeli aydınlar ve üniversite çevreleri, Ermenilerle ilgili olarak farklı düşünceler geliştirmeye çalışmaktadırlar. Yani, topluma, bir soykırım işlendiğini, Ermenilerin Türklerden bazı talepleri olduklarını, Türklerin de Ermenilerden özür dilemek zorunda olduklarını anlatmak istiyorlar. Bu gelişim, Erdoğan’ın sözde ‘Taziye Mesajı’na da yansımıştır. Oysa bu mesaj, Soykırımı hakiki köklerinden koparma hedefini takip etmekteydi.
Hatırlanacağı gibi, mesajda Osmanlı’da yaşayan halkların ortak acısından süzedilmekteydi. Kısacası, Ermenilere karşı davranış, Türkiye’de aslında değişmemiştir.
Soru- Siz, Türkiye’yi seçim öncesi döneminde ziyaret ettiniz. Oradaki Ermeniler hangi adayı tercih ediyordu?
Cevap- Ermeniler derken, orada Ermenilerin iki kısımdan ibaret olduğunu iyi bilmeliyiz. Birincisi, İstanbul’da yaşayan Hıristiyan Ermenilerdir. İkincisi ise, Batı Ermenistan’ın çeşitli bölgelerinde yaşayan Müslümanlaştırılmış Ermenilerdir. Bu gruplar, tabii ki birbirlerinden çok farklıdır. İstanbullu Ermeniler, daha çok başka görüşleri savunurken, Batı Ermenistan ya da Türkiye’nin diğer bölgelerinde yaşayan Müslümanlaştırılmış Ermeniler, daha çok, Kürt adayını (Selahattin Dermirtaş’ı) savunuyordu. Zira, sadece bu aday, açıkça Ermeni Soykırımı’ndan, Ermenilerin sorunlarıyla haklarından bahsediyordu.
Soru- Hemşin Ermenileri dahil olmak üzere, Müslümanlaştırılmış Ermenilerin İstanbul Ermeni Patrikhanesi’ne başvurarak Ermeni cemaati üyesi olmak, Hristiyanlığı kabul etmek istedikleri söyleniyor.
Cevap- Tabii ki, başvuranlar arasında Hemşinli Ermeniler de bulunmaktadır. Fakat bunların sayısının az olduğunu kesin olarak biliyorum. Doğrusunu söyliyecek olursak, Ermenice konuşan Hemşin Ermenileri, aslında sosyalist ve ateisttir. Hemşin Ermenilerinin Türkçe konuşan kısmı ise daha şiddetli Müslümanlardan oluşmaktadır.
Genel olarak Sasun, Muş gibi bölgelerde yaşayan Müslümanlaştırılmış Ermeniler ise, yavaş yavaş atalarının inancına dönmeye başladı. Ancak, daha yeni başlayan bu süreç, onlarca sene sürecek bir yolun henüz başlangıcıdır. Her şeye rağmen, bu konuda sağlanan olumlu ilerleme sevindiricidir.
Soru- Peki, Ermeni kiliseleri ve anıtlarının durumu nedir?
Cevap- Batı Ermenistan’daki kültür mirasımız feci durumdadır ve bu bilinen bir gerçektir. Bu miras, Türkiye’de, asırlarca, izi silinmesi gereken bir düşmanın mirası olarak tanıtılmıştır.
Türk yöneticileri, bu amaçla özel bir propaganda da yaptılar. Güya Ermeni kiliseleri ve manastırlarında hazinelerin bulunduğu propaganda edildi. Ve Türklerle Kürtler, Ermeni anıtlarını, kiliselerini ve manastırlarını tahrip ederek, bunlarda asırlarca define aramaktadır.
Türkçeye çeviren: Meline Anumyan
Akunq.net
Leave a Reply