Ինչպէս է Հայոց Ցեղասպանութեան հարցը ներկայացուել Պորտուգալիայի խորհրդարանում. պարզաբանում է Վահէ Մխիթարեանը

ԼՈՒՍԻՆԷ ԱԲՐԱՀԱՄԵԱՆ

Ապրիլի 26ին Պորտուգալիայի խորհրդարանում առաջին անգամ բարձրաձայնուեց Հայոց Ցեղասպանութեան փաստը եւ հրաւիրուեց կարեկցանք յայտնելու քուէարկութիւն:

Լիագումար նիստի ընթացքում պատգամաւորները քուէարկութեամբ իրենց ցաւակցութիւնները յայտնեցին 1915 թուականի Հայոց Ցեղասպանութեան զոհերին, եւ ինչպէս նշուած է յայտարարութեան մէջ. «Հանրապետութեան Ասամբլէան լիագումար նիստի ընթացքում իր ցաւակցութիւններն է յայտնում 1915թ. Հայոց Ցեղասպանութեան զոհերին՝ պահպանելով յիշողութիւնը որպէս ժողովուրդների հաշտեցման եւ մարդկութեան հիմնարար արժէքների պաշտպանութեան կարեւոր տարր»:

Խորհրդարանի 230 պատգամաւորներից միայն 4ն են ձեռնպահ քուէարկել, որոնցից երկուսը Պորտուգալիա-Թուրքիա խորհրդարանական բարեկամական խմբի անդամ են:

Քուէարկութիւնից յետոյ պորտուգալացի պատգամաւորները մէկ րոպէ լռութեամբ յարգել են Հայոց Ցեղասպանութեան նահատակների յիշատակը:

Ապրիլի 26ին Պորտուգալիայի խորհրդարանում տեղի ունեցած պատմական քուէարկութիւնը տարիների աշխատանքի արդիւնք է նաեւ, որն իրականացրել է Պորտուգալիա-Հայաստան բարեկամական միութիւնը: Վերջին 2-3 տարուայ ընթացքում միութեան ջանքերով Հայոց Ցեղասպանութեան մասին յօդուածներ են տպագրուել Պորտուգալիայի ԶԼՄներում, իրականացուել տարաբնոյթ ձեռնարկներ: «2016 թուականից ի վեր, երբ ստեղծուեց Պորտուգալիա-Հայաստան բարեկամութեան միութիւնը, սկսեցինք հանդիպել Պորտուգալիայի Ազգային ժողովի կարեւոր քաղաքական կուսակցութիւնների անդամների հետ՝ քննարկելու երկու երկրներին միջեւ հնարաւոր համագործակցութեան ուղիները, միաժամանակ փորձեցինք հասկանալ պորտուգալացի պատգամաւորների վերաբերմունքը Հայոց Ցեղասպանութեան եզրոյթի շուրջ, քանի որ, ցաւօք, Պորտուգալիայում շատ քչերն են իրազեկուած այս թեմայով: Հայոց Ցեղասպանութեան հարցը երկրի Ազգային ժողովում երբեք քննարկման նիւթ չի եղել:

Հասկանալով, որ այս հարցը նրանց հետաքրքրում է, սկսեցինք որոշակի քայլեր ձեռնարկել եւ տեղեկատուութիւն տրամադրեցինք՝ փորձելով նրանց հնարաւորութիւն տալ ամբողջական պատկերացում կազմել, թէ իրականում ինչ է եղել 1915 թուականին, թէ առ այսօր Հայոց Ցեղասպանութեան դատապարտման հարցն ինչ զարգացումներ է ունեցել, որ երկրներ են ճանաչել եւ այլն, «Հայերն Այսօր»ի հետ զրոյցում ասաց Պորտուգալիա-Հայաստան բարեկամական միութեան նախագահ Վահէ Մխիթարեանը եւ յաւելեց. «նպատակասլաց աշխատանքի շնորհիւ կարողացանք ստանալ մեր պորտուգալացի պատգամաւոր-ընկերների աջակցութիւնը: Մարդիկ, որոնք շահագրգռուած էին, որպէսզի այս հարցը Պորտուգալիայում եւս արծարծուի եւ ներկայացուի Ցեղասպանութեան իրական պատկերը: Շնորհակալ ենք բոլորից, քանի որ նրանց շնորհիւ տեղի ունեցաւ այս պատմական իրադարձութիւնը եւ Պորտուգալիայի Ազգային ժողովում առաջին անգամ ներկայացուեց այս թեման: Աջակցութեան համար ուզում եմ շնորհակալութիւն յայտնել նաեւ միութեան անդամներին եւ Հայաստանում բնակուող իմ ընկերներին»:

Պորտուգալիայի խորհրդարանի օրակարգում Հայոց Ցեղասպանութեան հարցը ներկայացուեց պատգամաւոր Ռուբինա Բերարդոյի նախաձեռնութեամբ, որին միացել էին եւս 17 պատգամաւոր երեք հիմնական քաղաքական կուսակցութիւններից:

Պորտուգալիա-Հայաստան բարեկամական միութեան անմիջական ջանքերով Ռուբինա Բերարդօն 2017 թուականին այցելել է Հայաստան, եղել է Ծիծեռնակաբերդի յուշահամալիրում եւ ծանօթացել Հայոց Ցեղասպանութեան հարցին: Մեկնել է նաեւ Արցախ եւ տեղում ծանօթացել Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդրին: Պորտուգալիա վերադառնալուց յետոյ Ադրբեջանը նրան իր «սեւ ցուցակ»ի մէջ է ներառել: Սակայն այս ամէնը չի խանգարել, որպէսզի պատգամաւորը բարձրաձայնի այն ամէնի մասին, ինչը հետ առերեսուել է Հայաստանում եւ Արցախում: Իր շրջագայութեան մասին Ռուբինա Բերարդօն պարզաբանումներ է տուել պորտուգալական ԶԼՄներին, յօդուած է գրել Հայոց Ցեղասպանութեան մասին:

Ապրիլի 26ին Պորտուգալիայի խորհրդարանում ներկայացուած «Կարեկցանք յայտնելու քուէարկութիւն (N.Է 819/XIII)՝ ի յիշատակ 1915թ. Հայոց Ցեղասպանութեան զոհերի» փաստաթղթում 4 անգամ օգտագործուել է Ցեղասպանութիւն բառը: Ի վերջոյ ի՞նչ է սա, ճանաչում, թէ՞ «Եթէ մի փաստաթղթի տակ, որտեղ մի քանի անգամ նշւում է ցեղասպանութիւն բառը, ստորագրում է պատգամաւորների բացարձակ մեծամասնութիւնը, ապա մենք կարող ենք հաստատել, որ պատգամաւորները արձանագրել են Ցեղասպանութեան հաստատման փաստը՝ կարեկցանք յայտնելով Հայոց Ցեղասպանութեան զոհերին: Այս փաստաթուղթը հայ ժողովրդի համար շատ կարեւոր յաղթանակ է՝ Հայոց Ցեղասպանութեան հարցի միջազգային ճանաչման ճանապարհին: Յատկապէս մի երկրում, որտեղ երբեւէ նման մակարդակով չի խօսուել Ցեղասպանութեան մասին», նշեց Վահէ Մխիթարեանը:

Պորգուգալիայի խորհրդարանում կայացած քուէարկութեանն անդրադարձել է երկրի ամենաազդեցիկ լրատուական թերթերից մէկը՝ Diario de Noticias-ն, յօդուածը վերնագրելով. «Ազգային ժողովը պաշտօնապէս կարեկցանքի քուէարկութիւն է յայտնել 1915 թուականի Հայոց Ցեղասպանութեան զոհերին»:

Յաջորդ օրը Եւրոպական պառլամենտում Պորտուգալիայի պատգամաւոր Ժոզէ Ինասիօ Ֆարիան իր ֆէյսբուքեան պաշտօնական էջում գրառում է կատարել եւ ողջունել իր երկրի խորհրդարանի քայլը՝ յաւելելով, որ Պորտուգալիան պէտք է հետեւի Ֆրանսիայի օրինակին եւ Ապրիլի 24ը յայտարարի Հայոց Ցեղասպանութեան յիշատակման օր:

Պորտուգալիայի ասամբլէայի (խորհրդարան-Խմբ.) դիրքորոշմանն արձագանգել է նաեւ Հայաստանի Արտաքին գործերի նախարարութիւնը: «Հայաստանն արժեւորում է Պորտուգալիայի ասամբլէայի (խորհրդարանի) կողմից Հայոց Ցեղասպանութեան վերաբերեալ արտայայտուած դիրքորոշումը եւ երախտապարտ է Հայոց Ցեղասպանութեան զոհերին հասցէագրուող ցաւակցութիւնների համար:

Համաձայն ենք, որ յիշողութիւնը ժողովուրդների հաշտեցման եւ մարդկութեան հիմնարար արժէքների պաշտպանութեան կարեւոր տարրն է», ասուած է ՀՀ ԱԳՆի տարածած հաղորդագրութեան մէջ:

Asbarez.com