Կարսի Սուրբ Առաքելոց եկեղեցու պատերի վրա սկսել են խոտեր աճել

Թաջեթթին Դուրմուշ

Կարսում մ.թ. 932-937 թթ. հայ Բագրատունի թագավոր Աբբասի կողից կառուցված և 1994 թ. մզկիթի վերածված Սուրբ Առաքելոց եկեղեցու պատերի վրա սկսել են խոտեր աճել։

Թուրքիայի Մշակույթի ու զբոսաշրջության նախարարությանը կից Վաքըֆների շրջանային տնօրինության կողմից 2015 թ. մարտի 17-ին սկսված ու ողջ տարվա ընթացքում տևած վերակառուցման աշխատանքների ավարտից հետո լիովին պահպանված Սուրբ Առաքելոց եկեղեցու գմբեթին, պատերի վրա և հատակին սկսել են խոտեր աճել։

Կարսի ամրոցի լանջերին գտնվող  Էվլիյա մզկիթի, որի տարածքում է նաև  Էբուլ Հասան Հարաքանիի դամբարանը, քարե կամրջի, թուրքական բաղնիքների հետ մեկտեղ քաղաքի ամենանշանավոր պատմական հարստություններից մեկը և 1080 տարեկան եղող սույն եկեղեցու պատերին աճող խոտերը տխրեցնում են այցելուներին։

Այս պատմական հատվածում շրջելիս եկեղեցու պատերին աճած խոտերը տեսնող տեղացի ու օտար այցելուները շեշտում են, որ պետք է այդ խոտերը հնարավորինս շուտ մաքրել։ Այցելուներն նշում են, թե գոհ են Սուրբ Առաքելոց եկեղեցու և Էվլիյա մզկիթի շրջակայքի մաքրությունից, սակայն եթե այդ խոտերը չհանվեն, ապա օրեցօր ավելացող խոտերը կվնասեն եկեղեցու կառույցին։

Պատմական Կարսի ամրոցի լանջերին գտնվող այս շրջանին հատուկ հարթ բազալտե քարերից կառուցված սույն եռանկյունաձև ու սրածայր գմբեթավոր եկեղեցին, որի արտաքին ճակատի պատերին Հիսուս Քրիստոսի 12 առաքյալներին խորհրդանշող քանդակներն են,  աշխարհում գրեթե հավասարը չունի։ Այն Կարսի ամենաարժեքավոր տուրիստական ու կրոնական կենտրոններից մեկն է, որն ավելի քան 10 դար է՝ կանգուն է։

Հայտնի է, որ, երբ 1064 թ. սելջուկ թուրքերը գրավել են Կարսը, Սուրբ Առաքելոց եկեղեցին  վերածել են մզկիթի, իսկ 1878 թ. Կարսում 40 տարվա ռուսական տիրապետության ընթացքում այն օգտագործվել է որպես եկեղեցի։ Մի որոշ շրջան շենքը չի գործել։ 1969-1980 թթ. օգտագործվել է որպես թանգարան։ 1994 թ. հետո էլ մզկիթի է վերածվել՝ Կյումբեթ մզկիթ անունով, իսկ պահպանության տակ առնվելն էլ մեկ այլ նշանակություն ունի։ Կարսում կանգուն մնացած ամենակարևոր հարստություններից մեկը եղող Առաքելոց եկեղեցի այցելած տեղացի և արտասահմանցի զբոսաշրջիկները մզկիթի վերածված պատմական կառույցի ներսում ամբողջությամբ ցանկանում են զգալ երկու հավատքի հոգևոր բավականությունը։

Մյուս կողմից էլ՝ այցելուներն ու կարսեցիներն ուշադրություն են հրավիրում այն փաստին, որ պատմական սրբավայրի ու  շրջակայքի հետ մեկտեղ` նրա անմիջապես կողքին գտնվող քահանայատունն էլ պետք է տուրիստական նշանակություն ձեռք բերի։ Նրանք ցանկանում են, որ շրջանն ամբողջությամբ  մեծ կարևորություն ստանա։

https://www.gazetekars.com/12-havariler-kilisesinin-duvarlari-otlanmaya-basladi-24190h.htm

Թարգմանեց Անի Մելքոնյանը

Akunq.net