«Քրդերը թուրքերին հավասար սպանում էին հայերին, ո՞ւմ խղճալ և ո՞ւմ քննադատել». ռուսական պարբերականի անդրադարձը

Ռուսական «Военное обозрение» պարբերականն ուշագրավ հոդված է հրապարակել` այս օրերին Սիրիայի Աֆրին շրջանում թուրքական ԶՈւ-ի կողմից քուրդ զինյալների դեմ իրականացվող ռազմական գործողության հետ կապված ու այս ամենի հետ մեկտեղ հիշել 1877 թ. Բայազետի հայկական կոտորածների և 1915 թ. Հայոց ցեղասպանության մասին:

«Այսօր, երբ Թուրքիան և քրդերը կրկին անցել են իրենց համար սովորական գործին, այն է՝ նորից միմյանց կոտորելը, ժամանակն է խոսել այն մասին, թե ինչպես պետք է մենք վերաբերվենք տեղի ունեցողին: Ո՞ւմ խղճալ և ո՞ւմ քննադատել: Հատկանշական է, որ թուրքերի կողմից ճնշված քրդերը հանկարծ սկսել են խոսել իսկական եվրոպացիների պես»,- գրում է պարբերականը՝ նշելով, որ քրդերն այսօր բուռն կերպով քննադատում են Աֆրինից ռուսական զորամիավորումների դուրս բերումը, որոնք իրենց տեղն անսպասելիորեն զիջեցին թուրքերին:

«Ի՞նչ անել այս ամենի հետ: Ոչինչ, պարզապես պետք է հիշել պատմությունն ու անել անհրաժեշտ հետևությունները», – նկատում է հոդվածի հեղինակը՝ հիշեցնելով 1877 թ. պատմական Բայազետում ռուսական զորքի ու թուրքական բանակի բախումներից հետո քրդերի անմիջական մասնակցությամբ իրականացված հայկական արյունալի ջարդը:

Պարբերականը կարճ պատմական ակնարկ է անցկացրել ռուսական զորքի կողմից Բայազետի գրավման և դրան հաջորդող թուրքական հակահարվածի մասին, որից հետո նրանք հայտնվեցին շրջափակման մեջ: Բայազետի միջնաբերդում փակված ռուսական ուժերն այստեղ մնացին շաբաթներ շարունակ, իսկ պաշարման ամբողջ ընթացքում տեղի քրիստոնյա, այսինքն՝ հայկական բնակչությունը ենթարկվեց կողոպուտի ու տարբեր կտտանքների:

Արդեն հունիսի կեսերին թուրքական կողմի լայնածավալ, բայց անհաջողության մատնված գրոհից հետո սկսվեց աննախադեպ ջարդը, որը պատմության մեջ հայտնի է որպես «Բայազետի կոտորած»:

«Այդ անիմաստ և դաժան կոտորածը, որը շարունակվեց երեք օր, ապշեցրեց և՛ եվրոպացիներին, և՛ ռուսներին: Ընդ որում՝ դրա ամենասարսափելի դրվագները սկսվեցին, երբ թուրքական զորամիավորումները լքեցին քաղաքն, ու այնտեղ տանտիրոջ կարգավիճակում մնացին քրդերը», – շարունակում է պարբերականը:

Հոդվածում շեշտվում է, որ Բայազետում քրդերի կողմից սպանվել են և՛ տղամարդիկ, և՛ կանայք, և՛ երեխաները, երբեմն էլ «զվարճանքի համար» նրանց նետել են կրակի մեջ: Ավելին՝ գազազած քրդերը երբեմն սպանում էին անգամ քաղաքի այն թուրք բնակիչներին, որոնք համարձակվել էին փրկել իրենց հայ հարևաններին:

«Ի դեպ, բայազետյան այս պատմությունն ավարտվեց շատ հատկանշական կերպով. ջարդից երկու շաբաթ անց ռուսական զորքին օգնության հասավ արգելափակումը ճեղքող ջոկատն, ու չնայած ռուսական ուժերին գրեթե չորս անգամ գերազանցող քանակին՝ քրդերը փախան առանց մարտի բռնվելու և չմոռացան իրենց հետ տանել 300 հայ գերի կանանց ու աղջիկների, ինչն էլ դատապարտեց նրանց թուրք դաշնակիցներին լիակատար պարտության», – գրում է պարբերականը:

Շարունակելով թեման՝ հոդվածի հեղինակը նշում է, որ նույն կերպ քրդերն օգնեցին «լուծել» հայկական հարցը:

«Որպես մրցանակ՝ քրդերին թույլատրվեց իրենց մոտ պահել հայերից մնացած ամբողջ ավարն ու ապրել իրենց իսկ զոհերի հողերի վրա՝ նրանց տներում: Հենց այդ ժամանակ էլ հայկական Տիգրանակերտը դարձավ քրդական մայրաքաղաք Դիարբեքիր», – եզրափակում է ռուսական պարբերականը:

http://www.tert.am/am/news/2018/01/24/kurds/2596359